خبرگزاری مهر، گروه استانها - مختار رحیمی: سوگواری حسینی در فرهنگ عامه مردم شهرستان میناب دارای آداب و رسوم و مراسم‌های خاصی است که نشان از فرهنگ غنی اجتماعی و آمیختگی فرهنگ مردم با باورهای دینی است.
نمود عینی این درهم تنیدگی فرهنگ مردم با باورهای مذهبی برگزاری آئین مذهبی و سنتی «عَلَم پیغمبر» و «سینه زنی نشسته» است که هر دوی این آئین‌ها در چهاردهمین اجلاس سراسری پیر غلامان به نام میناب به ثبت ملی رسیدند.
وجه اشتراک مراسم‌های آئینی شهرستان میناب با مراسم‌هایی از این جنس در سایر نقاط کشور تلاش برای زنده نگه داشتن یاد و راه امام حسین (ع) و شهدای کربلا است که هرکس به فراخور آموخته‌ها و سنت‌هایی که از نسل‌های قبل به یادگار دارد، برای تحقق این مهم تلاش می‌کند.
آئین سنتی «عَلَم پیغمبر» در میناب
آئین سنتی «عَلَم پیغمبر» در میناب از آئین‌های اصلی عزاداری در ماه محرم است که ریشه در تاریخ دارد و رسم و رسوم مردمان این دیار از فرهنگی نشأت گرفته که ریشه در خون شهدا دارد، و با قدمت بیش از ۴۰۰ سال است که برخواسته از تفکرات و باورهای دینی مذهبی تشییع در این شهرستان به اجرا در می‌آید، و سال‌ها است که در پنجمین روز از محرم در شهر میناب با تقدس تمام این مراسم با شوری خاص به صورت کاملاً مردمی برگزار می‌شود
آئین سنتی «عَلَم پیغمبر» در میناب از آئین‌های چندصد ساله و یکی از با ارزش ترین آئین‌های سنتی و مذهبی جنوب کشور است که با حضور جمعیت گسترده‌ای برگزار می‌شود و مردم حتی از دیگر نقاط کشور و کشورهایی چون قطر، بحرین، دبی، پاکستان و هندوستان هر ساله در روز پنجم ماه محرم خود را به میناب می‌رسانند تا در این کهن آیینِ مذهبی شرکت کنند.
مراحل برگزاری، آماده سازی و علم گردانی در روز پنجم محرم مستلزم یک سری آئین‌ها و مراحل خاص است که بسیار هم مورد توجه مردم میناب قرار می‌گیرد به گونه‌ای که معمولاً کار آماده سازی و به اصطلاح بستن علم از ساعات اولیه صبح تا ظهر آن روز توسط تعدادی از مؤمنان و افرادی که دارای حسن شهرت و اعتبار مذهبی و در واقع خادمان حسینیه رسول‌الله (منبر ماتم قلعه) هستند با سلام و صلوات و چاوش خوانی مدح امام حسین (ع) انجام می‌شود؛ در ساعات اولیه روز پنجم ماه محرم همان چند نفر از افرادی که از قبل مشخص شده‌اند در حسینیه ماتم قلعه حضور پیدا می‌کنند و طی مراسم و آداب خاصی اول چوب علم را که از شاخه‌های درخت لور (انجیر معابد) است با آب رودخانه قدیم میناب همراه با سلام و صلوات شست ووشو داده و سپس علم را با پارچه‌های رنگین نذری که به رنگ‌های سرخ، سبز و زرد هستند به سبک خاصی آراسته می‌کنند.
پس از این اقدام سایر علم‌هایی که به نام امامان معصوم هستند از مناطق مختلف میناب به حسینیه ماتم قلعه آورده می‌شوند.
مردم پس از حضور در حسینیه ماتم قلعه که علم پیغمبر در آن محل مستقر است، با برپایی مراسم نوحه خوانی و سینه زنی سنتی، معمولاً ساعت ۱۵ علَم پیغمبر را از منبر مولا (حسینیه ماتم قلعه) به همراه سایر علم‌ها منتسب به ائمه اطهار و به نحوی که علم پیغمبر (ص) در جلو جمعیت و مابقی علم‌ها پشت سر آن به طرف بلوار ساحلی و میدان ولایت میناب حرکت می‌کنند، در بین مسیر در حوالی و نزدیکی حسینیه صاحب الزمان (عج) (منبر لب رودخانه) علم منتسب به صاحب الزمان (عج) نیز به پیشواز علم پیغمبر می‌آیند، و در طول مسیر مردم با ارادت خاص به ائمه اطهار و امام حسین (ع) و شور هر چه تمام به عزاداری و مدیحه سرایی می‌پردازند و گوسفند قربانی می‌کنند و شربت و شیرینی توزیع می‌کنند، عزاداران حسینی پس از رسیدن به این حسینیه به همراه سیل خروشان جمعیتی که منتظر رسیدن علم پیغمبر و دیگر علم‌ها هستند، در قالب گروه‌ها و دسته‌های عزاداری تا پیش از فرا رسیدن نماز مغرب و عشا به سوگواری می‌پردازند و عشق و ارادت خود را نسبت به امامان معصوم (ع) به ویژه سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران باوفایشان نشان می‌دهند.
باور مردم میناب و افرادی که در عصر روز پنجم محرم در این مراسم شرکت می‌کنند بر این است که در آخرالزمان، حوادثی بدین گونه اتفاق خواهد افتاد و مردم از نقاط مختلف برای حمایت و یاری امام خود بسیج خواهند شد، از این رو مراسم علم گردانی بخصوص علم پیغمبر اعتقادی است که مردم میناب دارند و بر این عقیده هستند در این روز حاجت بیشتر مردم روا می‌شود.
آئین سنتی «عَلَم پیغمبر» در میناب صحنه حمایت مردم در زمان ظهور امام زمان
مصطفی کریمی زاده رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی میناب در گفت وگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه، هر ساله با فرا رسیدن ماه محرم، مردم میناب با شور و اشتیاق خاصی به استقبال این ماه می‌روند و با برگزاری آئین‌های متنوع، عشق و ارادت خود را به امام حسین (ع) نشان می‌دهند، بیان کرد: البته سابقه آئین سنتی و تاریخی علم پیغمبر (ص) و صاحب الزمان (عج)، طبق تفکرات و باورهای دینی و مذهبی مردم میناب به بیش از ۷۰۰ سال قبل بر می‌گردد.
کریمی زاده گفت: این آئین یادآور این حقیقت است که در زمان ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف این اتفاق به این نحو خواهد افتاد و مردم از نقاط مختلف برای حمایت و یاری امام خود خواهند آمد.
وی تصریح کرد: مردم میناب و به خصوص در روستاهای این شهرستان هر شب در مساجد، تکایا و حسینیه‌ها، نوحه‌خوانان و عزاداران با صدای حزین خود و تعزیه‌خوانی، وقایع کربلا را روایت می‌کنند و عزاداران با سینه‌زنی در سوگ امام حسین (ع) عزاداری می‌کنند؛ این نوحه‌ها و عزاها، عموماً به زبان محلی و بومی منطقه سروده می‌شوند و حال و هوای خاصی به مراسم می‌بخشند.
وی با اشاره به آئین تعزیه‌خوانی در میناب افزود: تعزیه‌خوانی یا شبیه‌خوانی یکی از مهم‌ترین آئین‌های ماه محرم در شهرستان میناب است که قدمت بالایی دارد؛ در این مراسم، گروه‌های تعزیه‌خوان با بازسازی وقایع کربلا به صورت نمایش، داستان عاشورا را روایت می‌کنند؛ شخصیت‌های تعزیه با لباس‌های خاص و ابزارهای سنتی، وقایع روز عاشورا را برای مخاطبان به تصویر می‌کشند.
کریمی زاده در خصوص آئین‌ها و عزاداری‌هایی که در ماه محرم در شهرستان میناب برگزار می‌شود اینگونه گفت: آئین‌ها و عزاداری‌ها بخصوص آئین علم پیغمبر که در میناب برگزار می‌شود یکی از آئین‌های سنتی و قدیمی محرم است که در میناب نیز برگزار می‌شود، این آئین، تأثیر عمیقی بر روح و جان مردم میناب و عزاداران می‌گذارد.
وی اضافه کرد: آئین‌های عزاداری ماه محرم در میناب، ترکیبی از سنت‌های دیرینه و عشق و ارادت به امام حسین (ع) و اهل بیت (ع) است. این آئین‌ها نه تنها نمادی از پیوند مردم با تاریخ و فرهنگ شیعه است، بلکه فرصتی برای تقویت وحدت و همدلی در میان جامعه نیز فراهم می‌کند.
نظر شما