محرم در آمریکا؛از روز امام حسین در منهتن تا تعزیه‌خوانی در مریلند

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل، الناز رحمت نژاد: اقامه شعائر الهی محدود به کشورهای اسلامی نیست. مسلمانان شهر نیویورک هر ساله در یکی از خیابان‌های منهتن برای نوحه خوانی و عزاداری سید الشهدا (ع) گرد هم می آیند.

در این گردهمایی، اتباع کشورهای مختلف از جمله ایران، هند و پاکستان همراه با فرزندان و خانواده‌های خود حضور دارند تا علاوه بر عزاداری امام حسین (ع) و یاران باوفایش، فرهنگ عاشورا را هم در فرزندان خود نهادینه کنند و هم آن را به جهان غرب یادآور شوند.

مسلمانان منهتن در مراسم عزاداری خود، از عابران خارجی که شاید این عزاداری برای آنها تازگی داشته باشد، با شاخه گل‌های رز قرمز و نامه‌هایی که در آن قیام عاشورا توضیح داده شده، استقبال می‌کنند.

نزدیک‌ترین یکشنبه به روز عاشورا نیز در آمریکا، «روز حسین (ع)» نامگذاری شده است. از کشورهای مختلف جهان از جمله از خود آمریکا، پاکستان، ایران، افغانستان و بنگلادش در یکی از خیابان‌های منهتن به عزاداری برای امام حسین (ع) می‌پردازند.

بیشترین جمعیت شیعیان آمریکا در ایالت کالیفرنیا متمرکز است. بعداز کالیفرنیا، میشیگان، ایلی نویز، واشنگتن، نیویورک و تگزاس به ترتیب در رده‌های بعدی قرار دارند.

همزمان با فرارسیدن محرم ۱۴۴۶ در فرصتی که دست داد به معرفی عادات و رسوم عزاداری در جهان اسلام پرداختیم.

قسمت اول تا ششم این گزارش که به عادات و رسوم عزاداری در لبنان، پاکستان، عراق، کویت، ترکیه و انگلیس اختصاص دارد از پیوندهای زیر قابل مطالعه و بررسی است:

* «محرم در لبنان؛ از مراسم روضه حزب الله در ضاحیه تا تعزیه‌خوانی در نبطیه»

* «محرم در پاکستان؛ از مراسم نمادین «ذوالجناح» تا کشتی «سفینه النجاة»

* «شور محرم حسینی در عراق؛ از آئین تعویض پرچم تا «رکضه طویریج»

* «محرم در کویت؛ از حضور اهل تسنن کنار شیعیان تا محدودیت‌های عزاداری»

* «محرم در ترکیه؛ از برگزاری تعزیه ۳۰۰ هزار نفری تا زینبیه استانبول»

* «شور محرم میان مسلمانان مقیم انگلیس؛ از شیفتگی کشیش مسیحی تا دسته عزاداری سه کیلومتری»

در ادامه، مشروح قسمت هفتم این پرونده که به عادات و رسوم عزاداری در آمریکا پرداخته است را می‌خوانیم؛

روز امام حسین (Housein Day) در خیابان های نیویورک

جوانان نیویورکی چندین سال است که توانسته‌اند با کمک یکدیگر علاوه بر برگزاری مراسم عزاداری، روزی به سبک و سیاق ایران، دسته عزاداری در خیابان به راه اندازند و نه‌تنها برای امام غریب‌شان عزاداری کنند، بلکه این گردهمایی را به فرصتی تبدیل کنند که آموزه‌های مکتب اباعبدالله (ع) را برای غربی‌ها نیز روایت کنند. این روز حضور در خیابان‌های نیویورک را روز امام حسین یا «حسین دِی» می‌خوانند.

حسین دِی آیینی ۴۰ ساله است که سنگ بنای آن را شیعیان پاکستانی مقیم نیویورک گذاشته‌اند.

در این مراسم، عزاداران در خیابان منهتن، به نام «پارک اونیو» گردهم می‌آیند و دسته‌های عزاداری به راه می‌افتد.

طی سال‌های اخیر جوانان نیویورکی تلاش کرده‌اند این مراسم هدفمندتر برگزار شود و از این فرصت برای ارتباط با مخاطب غیرمسلمان استفاده کنند، چرا که یک روز در کل سال فرصت دارند در خیابان‌های نیویورک، قلب تپنده اقتصاد دنیا، با مردم مختلف ارتباط برقرار کنند و پیام امام حسین (ع) را به گوش‌شان برسانند.

این مراسم با برگزاری نماز جماعت آغاز می‌شود؛ به این ترتیب که اذان از بلندگوهای ماشین‌ها پخش می‌شود و در گوشه پیاده‌رو، زیر یکی از برج‌های بلند نیویورک، همه جمع شده و نماز جماعت باعظمتی برگزار می‌شود، به حدی که مردم آمریکایی با اشتیاق خاصی با موبایل‌هایشان از این مراسم عکس می‌گیرند.

بعد از نماز، عزاداری شروع می‌شود و با زبان‌های مختلف، پاکستانی، اردو، فارسی و حتی عربی مداحی می‌شود؛ نه‌تنها آمریکایی‌ها بلکه توریست‌های حاضر هم با شور و هیجان خاصی این برنامه را نگاه می‌کنند.

توزیع بروشورهایی درباره امام حسین (ع) همراه با شاخه‌های گل و آب بین مردم از دیگر برنامه‌های جوانان نیویورکی در این روز است؛ جوانان مارک بطری آب را جدا می‌کنند و به جای آن شعائر حسینی می‌چسبانند.

مراسم حسین دِی اوج مراسم عزاداری در نیویورک است که جمعیتی حدود ۱۰ هزار نفر در آن شرکت می‌کنند. دسته‌های عزاداری شامل اردوزبان‌ها، فارسی‌زبان‌ها و انگلیسی‌زبان‌هاست. یک ایرانی مقیم آمریکا در این باره می‌گوید که تمام دل‌خوشی‌اش در آمریکا همین مراسم حسین دی است.

علم‌دار یکی از دسته‌ها یک انگلیسی است؛ روی یک سکو یا صندلی می‌ایستد و برای جوان‌های نسل دوم و سومی که نیویورک به دنیا آمده و بزرگ شده‌اند به زبان انگلیسی سخنرانی می‌کند. معمولاً مطالبی می‌گوید که کوتاه، موثر و حاوی جملات کلیدی برای مخاطب غیرمسلمان باشد، یعنی معرفی امام حسین (ع) به کسانی که هیچ ‌ایده‌ای ندارند و نمی‌دانند امام حسین کیست.

حسین دِی تنها روزی است که شیعیان ساکن آمریکا می‌توانند در خیابان حضور یابند، نماز جماعت برپا کنند و در میان نگاه‌های کنجکاوانه جوانان غربی عزاداری کنند و از امامی بگویند که الگوی همه ستم‌دیدگان جهان است.

قسمت‌های میانی هیات عزاداری به اردو زبان‌ها اختصاص دارد؛ انتهای دسته هم به سه قسمت تقسیم می‌شوند، دسته مسجد امام علی (ع) نیویورک که بچه‌های ایرانی، افغانستانی، لبنانی‌ها و عرب‌ها هستند. این عزاداری به صورت منظم و منسجم برگزار می‌شود. با تجهیزات خوب صوتی شعارهایی به زبان انگیسی درباره ظلم‌ستیزی و مقابله با جور و بی‌عدالتی پخش می‌شود.

تعزیه خوانی دانش آموزان

مرکز تعلیمات اسلامی که در پوتومک مریلند و درحومه واشنگتن دی سی واقع شده است، یکی ازبزرگترین مراکز شیعی درآمریکای شمالی است. در این مرکز همه ساله، دهه اول، روز عاشورا و شب شام غریبان سید و سالار شهیدان برنامه‌های متنوع شامل قرائت زیارت عاشورا، برنامه‌های ویژه جوانان و نوجوانان، سخنرانی و مصیبت خوانی، عزاداری و سینه زنی با محوریت دانشجویان شیعه دانشگاه‌های اطراف این مرکز برگزار می‌شود.

برنامه‌های نوجوانان وجوانان این مرکز و به ویژه برنامه تعزیه خوانی ظهر عاشورای دانش آموزان مدرسه انگلیسی زبان تمام وقت مستقر در این مرکز، در نوع خود یکی از برنامه‌های جدید توسط دانش آموزان در سطح آمریکا است.

این مرکز هر شب در بخش فارسی زبان، حداقل میزبان ۴۰۰ الی ۶۰۰ نفر و در شب‌های هشتم، شب تاسوعا، شب عاشورا، روزعاشورا و شب شام غریبان حداقل میزبان ۲ هزار نفر عزادار شیعه از ملیت‌های مختلف است.

برنامه‌های انگلیسی زبان این مرکز نیز هر شب و همزمان با برنامه‌های فارسی در یکی ازسالن‌های مجاور سالن اصلی مرکز برقرار می‌شود که میزبان حداقل ١٠٠ الی ١٥٠ نفر از مسلمانان شیعه بومی و غیرفارسی زبان منطقه پوتومک مریلند و حومه شهر واشنگتن دی سی است.

سوال مخاطب غربی؛ امام حسین کیست؟

شیعیان و اکثر مساجد شیعی درآمریکا از غرب تا شرق و از شمال تا جنوب، ازکالیفرنیا گرفته تا میشیگان، ایلی نویز، واشنگتن دی سی وحومه ونیویورک و تگزاس ضمن تعظیم به شعائر انسان ساز قیام سالار شهیدان و بزرگداشت دهه اول ماه محرم، حماسه تاسوعای ابوالفضل العباس (ع) و عاشورای سرورآزادگان عالم حضرت اباعبدالحسین (ع) را گرامی می‌دارند.

افراد بسیاری در حسین دِی از برج‌های بلند با دوربین و موبایل از عزاداری برای امام حسین (ع) عکسبرداری می‌کنند. جوانان نیویورکی به همین که برای مخاطب غربی سوال ایجاد شود که امام حسین کیست؟ راضی هستند.

پرچم سیاه عزای حسینی‌ بر فراز آسمان میشیگان

پرچم «یاحسین» در راهپیمایی گسترده در شهر میشیگان آمریکا به مناسبت عاشورای حسینی (علیه السلام) از درون هلیکوپتر توسط عزاداران بر روی آسمان شهر برافراشته شد.