تاثیر قطعی برق بر دانشگاه‌ها و مراکز علمی

به گزارش خبرنگار مهر، با شروع تابستان به دلیل گرم شدن هوا و افزایش مصرف برق، روند خاموشی‌ها و قطعی برق نیز افزایش پیدا کرده است. خاموشی زمانی که برای مصرف‌کنندگان خانگی اتفاق می‌افتد، در زندگی فردی آن‌ها اختلال ایجاد می‌کند؛ ولی زمانی که خاموشی گریبان‌گیر دانشگاه و مراکز علمی پژوهشی کشور می‌شود، روند آموزش و پژوهش را دچار مشکل می‌کند.

در گفتگو با برخی از رؤسای دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور این سوال را مطرح کردیم که قطعی برق چه تأثیری بر فعالیت آن‌ها داشته است و آن‌ها چه تدابیری برای مقابله با این مشکل به کار برده‌اند؟

آسیب به برخی دستگاه‌ها در دانشگاه شهید بهشتی

دکتر سید محمودرضا آقامیری، رئیس دانشگاه شهید بهشتی درباره این موضوع می‌گوید: قطعی برق برای ما تبدیل به یک مشکل شده است؛ به‌ویژه در دانشکده‌های شیمی و زیست‌شناسی این مشکل بیشتر است. برای مثال یخچال منفی ۸۰ درجه (که برای نگهداری نمونه‌های زیستی استفاده می‌شود) با قطعی برق به منفی ۴۰ درجه می‌رسد و ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند.

وی ادامه داد: ما برای مقابله با این مشکل دو کار انجام دادیم. یکی این‌که برنامه‌ریزی کردیم تا برق سیستم روشنایی را از برق سراسری تأمین کنیم و برق سایر سیستم‌ها را در زمان اوج مصرف به ژنراتورها منتقل کنیم. گروهی در حال پیگیری این موضوع هستند که در زمان قطع برق، ژنراتورها فعال شوند.

رئیس دانشگاه شهید بهشتی در پاسخ به این‌که آیا تاکنون در زمان قطعی برق آسیبی به دستگاه‌ها وارد شده است یا نه؟ گفت: بله دستگاه‌ها آسیب دیده‌اند. گله‌های زیادی وجود دارد و متأسفانه این مسئله همکاران و دانشجویان را آزار می‌دهد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا قطعی برق در دانشگاه شهید بهشتی از قبل برنامه‌ریزی‌شده یا ناگهانی است، گفت: بله دو سه مورد قطع ناگهانی برق اتفاق افتاده است که به دلیل اختلال در شبکه توزیع برق است. امسال اصلاً قطعی برق برنامه‌ریزی شده نداشتیم و بیشتر اختلالات ناگهانی است که به دلیل افزایش مصرف برق بیش از حد ظرفیت اتفاق می‌افتد.

سرورهای ایرانداک متأثر از اختلالات برقی

پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) پژوهشگاهی است که وظایف ملی مختلفی از جمله گردآوری و همانندجویی پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها و مقالات را بر عهده دارد. دکتر محمد حسن‌زاده؛ رئیس این پژوهشگاه در مورد روند قطع برق و متأثر شدن فعالیت‌های این مرکز گفت: پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، در مرکز شهر تهران واقع شده است و با توجه به این‌که تمام کارهای فناورانه مربوط به گردآوری پایان‌نامه‌ها، همانندجویی آن‌ها را بر عهده دارد و همچنین آزمایشگاه‌های مختلف آن نیازمند برق است. با وجود این مسائل به نظر می‌رسد که این پژوهشگاه نباید قطعی برق داشته باشد ولی در این مدت چندین‌بار دچار قطعی برق شده و این نه تنها به فعالیت‌های درونی پژوهشگاه بلکه به فعالیت‌های ملی ما آسیب زده است.

وی خاطر نشان کرد: قطعی برق در ایرانداک به دلیل وجود سرورهای حساس و سامانه‌هایی که به صورت ثانیه‌ای به دانشجویان و پژوهشگران سرویس می‌دهند، یک مشکل جدی است.

زیرساخت‌های آموزشی و پژوهشی باید از برق شهری بی‌نیاز شوند

رئیس ایرانداک در مورد تمهیدات اندیشیده برای مقابله با این موضوع گفت: در این زمینه دو کار باید انجام شود. اول اینکه مراکز آموزشی و پژوهشی از ادارات مستثنی شوند؛ چرا که ادارات می‌توانند از طریق مرخصی و … به نحوی کار خود را انجام دهند ولی آموزش و پژوهش هفته و شبانه‌روز نمی‌شناسد. دوم این‌که زیرساخت‌هایی در مراکز آموزشی و پژوهشی فراهم و تقویت شود که به مرور بتوانند از برق شهری بی‌نیاز شوند.

حسن‌زاده در مورد چگونگی بی‌نیازی از برقی شهری گفت: مطالعات اولیه این کار در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران شروع شده و امیدواریم به زودی به عنوان یکی از مؤسسات آموزشی و پژوهشی بتوانیم نیازمان را به شبکه برق سراسری در ابتدا کم و در آینده قطع کنیم.

وی در پاسخ به این سوال که چگونه این اقدام صورت می‌گیرد، توضیح داد: اینکار از شیوه‌های مختلف می‌تواند انجام گیرد. استفاده از ژنراتورها به دلیل مصرف سوخت و ایجاد آلودگی صوتی مناسب نیست. همچنین برق تولید شده از ژنراتورها پایداری ندارد. ولی از طریق سامانه‌هایی مانند ESS می‌توان در ساعات کم‌مصرف شبانه‌روز برق را از شبکه خرید و در طول روز وارد جریان کرد و از این طریق از شبکه شهری بی‌نیاز شد.

وی تاکید کرد: با تقویت زیرساخت‌ها میٰ‌توان چنین خدماتی را برای مراکز و مؤسسات مشابه فراهم کرد.

قطعی برق سبب توقف فعالیت‌ها نمی‌شود

سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران نیز با مسئله قطعی برق، دست به گریبان است. دکتر حسن زمانیان؛ رئیس این سازمان معتقد است که موضوع قطع برق در فعالیت‌های علمی و پژوهشی تأثیر دارد ولی این تأثیر به نحوی نیست که سبب توقف فعالیت‌ها شود.

وی ضمن اشاره به این‌که در سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران قطعی برق برنامه‌ریزی ناگهانی و خارج از برنامه وجود ندارد، گفت: خاموشی را در مرکز پژوهش‌های علمی و صنعتی هفته‌ای یک روز قرار دادیم. دوشنبه‌ها بیشتر بخش‌های پژوهشی و فناوری سازمان تعطیل است و به جای آن پنج‌شنبه‌ها فعالیت می‌کنیم.

زمانیان در مورد سایر اقدامات انجام‌شده برای مقابله با قطعی برق گفت: در برخی مراکز حساس ژنراتور تهیه شده تا مشکلات رفع شود و در مجموع مشکلی نداریم.

وی خاطر نشان کرد: هنر ما این است که با وجود این شرایط مدیریت کنیم و با تدبیر موضوع را جبران کنیم؛ این‌که همواره بگوییم نیست، نداریم و نمی‌شود، هنر نیست.

اگر دولت شهید رئیسی نبود خاموشی‌های بسیار زیادی داشتیم

دکتر فرهاد دانشجو، رئیس دانشگاه تربیت مدرس گرمی هوا و تغییرات آب و هوا را یک موضوع جهانی می‌داند و در این باره معتقد است: گرمی هوا و تغییرات آب و هوا در همه دنیا مسائلی را به جوامع بشری تحمیل کرده است. وضعیت آب و هوا در تمام دنیا در حال تغییرات عمده‌ای است و کشورها باید نسبت به این موضوع نگاه برنامه‌داری داشته باشند.

وی با بیان این‌که به هر صورت نمی‌توان شرایط را مثل قبل اداره کرد، گفت: در داخل کشور هم به همین صورت است که با مسائل کم آبی و خشک‌سالی مواجه هستیم و برای ۱۰-۱۲ سال است که درگیر این موضوع هستیم. الان هم با گرمای بسیار شدید در برخی مناطق مواجه هستیم و این مستلزم استفاده از وسایل سرمایشی است.

رئیس دانشگاه تربیت مدرس معتقد است: سیستم برق کشور با همه پیشرفت‌هایی که در دولت شهید رئیسی اتفاق افتاد باید مدیریت شود و اگر دولت شهید رئیس نبود خاموشی‌های بسیار زیادی را داشتیم. بنابراین باید به ساعت‌های کاری و همچنین صرفه‌جویی توجه داشت.

دانشجو با بیان این‌که دانشگاه‌ها هم مثل سایر مراکز با مشکل قطعی برق مواجه هستند، گفت: ما در دانشگاه تربیت مدرس برای این‌که آسیب کم‌تری ایجاد شود از سال‌های قبل ژنراتور تهیه کرده بودیم که در حال حاضر برخی از آن‌ها تعمیر شده است. همچنین ژنراتورهای جدیدی نیز تهیه کردیم تا وقتی برق قطع می‌شود، سیستم‌ها به آن منتقل شوند. البته نور از این طریق تأمین نمی‌شود ولی برق تجهیزات آزمایشگاهی و … از ژنراتورها تأمین می‌شود.

وی خاطر نشان کرد: ما سعی کردیم که با استفاده از ژنراتور مشکل کم‌تری در دانشگاه ایجاد شود و با فاصله یک تا دو ثانیه پس از قطعی برق، سیستم به ژنراتور منتقل می‌شود ولی همین زمان کوتاه نیز بعضی مشکلات را ایجاد کرده است.

رئیس دانشگاه تربیت مدرس با بیان این‌که این موضوع اجتناب ناپذیر است، گفت: در همه جای دنیا این گرمای بی سابقه وجود دارد در اخبار عنوان می‌شود افرادی در آمریکا و ایتالیا و … جانشان را از دست می‌دهند. در همه دنیا گرما یک مسئله است ولی مردم نباید انتظار داشته باشند که همه کارها توسط دولت انجام شود بلکه خودشان باید صرفه‌جویی کنند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا قطعی برق غیر برنامه‌ریزی شده هم در دانشگاه تربیت مدرس اتفاق می‌افتد یا خیر، گفت: خیر؛ همه قطعی‌ها از قبل اعلام می‌شوند.

قطعی برق خسارتی به تجهیزات دانشگاه خواجه نصیر وارد نکرده است

دکتر امیر رضا شاهانی رئیس دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی در مورد شرایط این دانشگاه در زمان قطعی برق می‌گوید: قطعی برق خیلی گسترده نیست و چون سیستم برق اضطراری نیز در دانشگاه وجود دارد، مشکلی در دانشگاه ایجاد نکرده است.

وی خاطر نشان کرد: البته همه دستگاه‌ها به این سیستم متصل نیستند ولی برق کامپیوترها و تجهیزات مهم از طریق این سیستم تأمین می‌شود. قطع و وصل برق به صورت لحظه‌ای ممکن است باعث مشکلاتی شود ولی تاکنون خسارتی وارد نشده است و اختلالی در کار پژوهشی دانشجویان و اساتید ایجاد نشده است.

مشکل مصرف زیاد برق در دانشگاه شریف

دانشگاه شریف نیز از ابتدای فصل گرما، دچار مشکل قطعی برق شده است. ۲۹ خردادماه از سوی شرکت توزیع نیروی برق تهران اطلاعیه‌ای به دانشگاه شریف ارسال شد و در آن عنوان شد که با توجه به این‌که این دانشگاه مفاد بند ۲ مصوبه هیأت وزیران مبنی بر ضرورت کاهش حداقل ۳۰ درصدی مصرف برق دستگاه‌های اجرایی، بانک‌ها، نیروهای مسلح و نهادهای عمومی غیر دولتی همچنین کاهش ۶۰ درصدی در ساعات غیر اداری، را رعایت نکرده است، اشتراک برق این دانشگاه قطع می‌شود.

سه‌شنبه ۱۶ تیرماه نیز روزنامه شریف اعلام کرد: حوالی ساعت ۱۳:۴۵، مرکز مدیریت و دیسپاچینگ برق تهران، برق دانشگاه را به‌علت مصرف بالای برق، به طور کلی قطع کرد. اداره برق عنوان کرده که مصرف عادی برق شریف، حوالی ۴.۵ مگاوات است که در ساعت‌های اوج مصرف باید سی درصد یعنی ۱.۵ مگاوات آن را کاهش دهند اما حدود ۰.۹ آن را کاهش داده‌اند.

راهکار مسئولین این دانشگاه نیز برای تأمین برق دانشگاه علاوه بر کاهش مصرف برق، تهیه ژنراتور بوده است. پیش از این سه ژنراتور در این دانشگاه وجود داشته که پس از مشکلات ایجاد شده، ۷ ژنراتور دیگر نیز تهیه شده که به زودی وارد مدار می‌شود.

به گزارش مهر، موضوع قطع برق در مراکز دانشگاهی و پژوهشی موضوع مهمی است که باید بیشتر مد نظر مسئولین قرار گیرد. چرا که قطعی مداوم و حتی لحظه‌ای برق می‌تواند به تجهیزات و دستگاه‌های آزمایشگاه‌ها آسیب وارد کرده و نگهداری و فرآیند انجماد نمونه‌های آزمایشگاهی و زیستی را دچار مشکل کند.

در شرایطی که بودجه‌های پژوهشی اندک است، تعمیر و تجهیز آزمایشگاه‌ها به سادگی قابل انجام نیست؛ همچنین به خاطر مشکلات ناشی از تحریم، تهیه برخی مواد و نمونه‌های زیستی، نیز به سختی صورت می‌گیرد و از بین رفتن آنها می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد.

البته کاهش مصرف برق نیز موضوعی اجتناب‌ناپذیر است ولی می‌توان مراکز دانشگاهی و پژوهشی را از این امر مستثنی کرد و یا این‌که با استفاده از شیوه‌های جدید و فناورانه راهکاری برای جلوگیری از تعطیلی مراکز علمی پژوهشی یافت.