به گزارش خبرنگار مهر، حواشی پیرامون چگونگی ورود قهرمانان ورزشی به دانشگاه‌ها تبدیل به موضوع داغ این روزها شده است. ماجرا از آن‌جا شروع شد که مبینا نعمت‌زاده؛ تکواندوکار ایرانی که در المپیک پاریس موفق به دریافت مدال برنز شد، بلافاصله پس از دریافت مدال گفت: «از رئیس جمهور درخواست می‌کنم من را در دانشگاه قبول کنند چون بخاطر المپیک نتوانستم کنکور بدهم. درسم هم خوب است اما به‌خاطر المپیک نتوانستم کنکور بدهم». حواشی وقتی شدت گرفت که این قهرمان ورزشی به همراه خانواده‌اش در یک برنامه تلویزیونی حاضر شد و در پاسخ به سوال مجری برنامه گفت که دوست دارد در رشته پزشکی درس بخواند.
پس از اولین درخواست نعمت‌زاده از رئیس‌جمهور، رئیس دانشگاه تهران اعلام کرد: «در پی درخواست خانم نعمت‌زاده برای پذیرش بدون کنکور، دانشگاه تهران از پذیرش این فرزند متعهد و اخلاق‌مدار ایران استقبال می‌کند». وی همچنین افزود: بررسی لازم از نظر مقررات آموزشی وزارت علوم برای پذیرش بدون کنکور مدال‌آوران صورت گرفت و قوانین اجازه پذیرش بدون کنکور این افتخار تکواندوی ایران را می‌دهد.
پس از اعلام دانشگاه تهران برای پذیرش نعمت‌زاده، رؤسای دانشگاه‌های شهید بهشتی و الزهرا نیز در اطلاعیه‌های جداگانه‌ای اعلام کردند که پذیرای جذب المپیکی‌ها هستند.
این پرسش که آیا مدال‌آوران المپیک می‌توانند بدون کنکور در هر رشته و دانشگاهی تحصیل کنند یا خیر، در فضای مجازی و سطح جامعه ادامه داشت تا اینکه عبدالرسول پور عباس؛ سرپرست سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور اعلام کرد: بر اساس مصوبه جلسه ۱۰۶ مورخ ۱۲ اسفند ۱۳۶۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تمامی قهرمانان ورزشی دارای مدال طلا، نقره و برنز مسابقات المپیک، جهانی و آسیایی می‌توانند بدون شرکت در کنکور در رشته علوم ورزشی ادامه تحصیل دهند.
با این وجود؛ شبکه دانشگاه تهران به نقل از یک مقام مطلع در حوزه معاونت آموزشی دانشگاه تهران اعلام کرد، بر اساس یک آئین‌نامه، مبینا نعمت‌زاده اگر عنوان نخست را کسب کرده بود، می‌توانست در رشته دلخواه خویش ادامه تحصیل دهد لیکن چون حائز مقام سوم شده منحصراً می‌تواند در رشته تربیت بدنی ادامه تحصیل دهد.
پس از بالاگرفتن حواشی‌ها پیرامون پذیرش دختر مدال‌آور المپیکی در رشته پزشکی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران، پذیرش مبینا نعمت‌زاده را در دانشگاه علوم پزشکی تهران تکذیب کرد.
پیگیری‌های ما در خبرگزاری مهر در مورد قوانین و آئین‌نامه‌های مرتبط با پذیرش مدال‌آوران در دانشگاه‌ها به اینجا رسید که شورای عالی انقلاب فرهنگی در اسفندماه سال ۱۳۶۵ قانون پذیرش قهرمان‌های ورزشی المپیک جهانی و آسیایی را به تصویب رسانده است (اینجا) که بر اساس آن؛ قهرمانان اول تا سوم مسابقات قهرمانی المپیک جهانی و آسیایی می‌توانند بدون شرکت در آزمون سراسری در رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی ادامه تحصیل دهند.
در این مصوبه آمده است که «آئین‌نامه اجرایی این مصوبه با هماهنگی کمیته ملی المپیک تهیه و به تصویب وزارت فرهنگ و آموزش عالی خواهد رسید».
بررسی‌ها نشان داد که آئین‌نامه اجرایی ورود قهرمانان ورزشی به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی (دولتی و غیر دولتی) مختلف از جمله سال ۱۳۸۲ و ۱۳۹۲ تصویب و اصلاح شده است.
بر اساس آئین‌نامه اجرایی سال ۱۳۸۲ (اینجا ببینید)؛ ورزشکارانی که مقام‌های اول تا سوم را کسب کنند، از طریق مدیرکل تربیت بدنی وزارت علوم به سازمان سنجش معرفی می‌شوند و می‌توانند در رشته تربیت بدنی تحصیل کنند.
در این موضوع آیین‌نامه دیگری نیز با عنوان «آئین‌نامه اجرایی ورود قهرمانان ورزشی به دانشگاه و مؤسسات آموزش عالی (دولتی-غیردولتی)» وجود دارد که در سال ۱۳۹۲ تصویب شده و به امضای محمود ملاباشی معاون وزیر علوم و رییس سازمان امور دانشجویان وقت رسیده است (اینجا ببینید).
بر اساس تبصره ۵ بند «ب» ماده ۲ این آیین‌نامه در مورد شرایط پذیرش قهرمانان ورزشی در مقطع کارشناسی؛ قهرمانان حائز شرایط و دارنده عنوان اول در بازی‌های المپیک و بازی‌های آسیایی می‌توانند در دوره‌های کاردانی و کارشناسی در رشته تحصیلی مورد علاقه خود ادامه تحصیل دهند.
دکتر ابراهیم علی دوست؛ مدیرکل تربیت بدنی سازمان امور دانشجویان در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد این آیین‌نامه‌ها و قوانین موجود برای پذیرش المپیکی‌ها گفت: ما یک آئین‌نامه مصوب سال ۱۳۶۵ داریم که در سال ۱۳۸۲ مورد بازنگری قرار گرفته است. طبق این آیین‌نامه قهرمانان ورزشی با حتی یک مدال برنز نوجوانان آسیا هم می‌تواند در هر دانشگاهی که دوست داشته باشند در رشته تربیت بدنی تحصیل کنند. مرجع تصمیم‌گیری در این مورد نیز اداره کل تربیت بدنی سازمان امور دانشجویان است. از دانشجو می‌خواهیم سه اولویت خود را اعلام کند و معمولاً با اولویت اول موافقت می‌شود.
وی با اشاره به حمایت برخی دانشگاه‌ها از مدال‌آوران المپیک گفت: افرادی که در المپیک مدال گرفتند بدون هیچ منتی می‌توانند در هر دانشگاهی که بخواهند در رشته تربیت بدنی تحصیل کنند. این حق آن‌هاست که هر دانشگاهی بخواند تحصیل کنند و چیزی نیست که دانشگاه به آن‌ها هبه کند.
مدیرکل تربیت بدنی سازمان امور دانشجویان در مورد تحصیل مدال‌آوران در رشته‌هایی غیر از رشته تربیت بدنی گفت: آیین‌نامه سال ۸۲ در مورد رشته‌های دیگر غیر از تربیت بدنی سکوت کرده و به بیان دیگر تحصیل مدال‌آوران در رشته‌هایی غیر از تربیت بدنی غیر قانونی است.
تحصیل ۲ ورزشکار استثنا در رشته‌های غیر از تربیت بدنی
وی ادامه داد: دو نفر از ورزشکاران در کل این سال‌ها رشته‌هایی غیر از تربیت بدنی خوانده‌اند یکی آقای دبیر که در زمان آقای خاتمی درخواست تحصیل در رشته مدیریت داده که رییس جمهور وقت موافقت کرده بود. ورزشکار دیگر فکر می‌کنم رسول خادم بود که در رشته علوم سیاسی یا روابط بین‌الملل تحصیل کرد. سایر ورزشکاران در رشته تربیت بدنی تحصیل کردند.
علی دوست در مورد آیین‌نامه مصوب سال ۱۳۹۲ که در آن عنوان شده قهرمانان نفر اول می‌توانند در رشته تحصیلی مورد علاقه خود تحصیل کنند، گفت: ملاک عمل ما آیین نامه سال ۱۳۸۲ است. البته در حال حاضر در حال بازنگری این آیین‌نامه هستیم تا دامنه آن را بتوانیم وسیع‌تر کنیم.
وی خاطر نشان کرد: آیین‌نامه سال ۹۲ در مرداد ماه آن سال تصویب و در شهریورماه ابلاغ شد. این آیین‌نامه در اواخر دولت دهم ابلاغ شده بود که ظاهراً به دلیل برخی مشکلات بعدها لغو شده است.
به گزارش خبرنگار مهر، با وجود اینکه مدیرکل تربیت بدنی سازمان امور دانشجویان مدعی لغو آیین‌نامه سال ۱۳۹۲ است، در بررسی‌های ما هیچ خبری از اعلام لغو این آیین‌نامه در جستجوها یافت نشد. البته تصویب این آیین‌نامه نیز جای تعجب دارد چرا که آئین‌نامه اجرایی سال ۱۳۹۲ (تحصیل مدال‌آوران در رشته دلخواه) با قانون مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۶۵ (تحصیل مدال‌آوران تنها در رشته تربیت بدنی) تناقض دارد.
تحصیل مدال‌آوران در دانشگاه فرهنگیان!
لازم به ذکر است که در روزهای اخیر سید جلال موسوی معاون ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز به آیین‌نامه دیگری به نام «مصوبه آئین‌نامه جذب و پذیرش استعدادهای برتر ملی» در بهمن ماه ۱۴۰۲ اشاره و عنوان کرده است که براساس این آئین نامه جذب و پذیرش استعدادهای برتر ملی در حوزه‌های علمی، پژوهشی، فناوری، فرهنگی، هنری، تربیتی، قرآنی و ورزشی در دانشگاه فرهنگیان امکان پذیر است.
البته در این مصوبه به مدال‌آوران و قهرمانان المپیکی اشاره‌ای نشده و ملاک قبول «استعدادهای برتر دانش آموزی» برای تحصیل بدون کنکور در دانشگاه فرهنگیان، «برگزیدگان مسابقات رسمی ورزشی در سطوح استانی و کشوری» است که با تایید مرجع «معاونت تربیت‌بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش یا سازمان رسمی مسئول» افراد امتیاز بندی شده و در صورت کسب حد نصاب ۱۲۵ امتیاز می‌توانند بدون کنکور برای تحصیل در دانشگاه فرهنگیان پذیرفته شوند.
پیگیری ما از برخی دانشگاه‌ها حاکی از این است که برخی از آن‌ها به آیین‌نامه سال ۱۳۹۲ مبنی بر انتخاب رشته تحصیلی دلخواه استناد می‌کنند اما در عین حال دانشگاه‌های تهران و شهید بهشتی تاکنون هیچ درخواستی از سوی مدال‌آوران المپیک ۲۰۲۴ پاریس برای تحصیل در این دو دانشگاه دریافت نکرده‌اند.
در نهایت آن‌چه باید مورد توجه قرار گیرد آن است که مرجع تصمیم‌گیر و مجری پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها سازمان ملی سنجش است و این سازمان نیز اعلام کرده که بر اساس مصوبه سال ۱۳۶۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تمامی قهرمانان ورزشی دارای مدال طلا، نقره و برنز مسابقات المپیک، جهانی و آسیایی می‌توانند بدون شرکت در آزمون در رشته علوم ورزشی و تربیت بدنی ادامه تحصیل دهند.
مبینا نعمت‌زاده نمی‌تواند در رشته پزشکی تحصیل کند
همچنین درباره تحصیل در رشته پزشکی نیز بررسی‌های ما حاکی از آن است که بر اساس قوانین دانشگاه‌های علوم پزشکی؛ این دانشگاه‌ها تنها در صورت دانشجو بودن قهرمانان ورزشی و در مقاطع بالاتر تسهیلات ارائه می‌کنند نه برای ورود آن‌ها. آیین‌نامه‌ای نیز در مورد پذیرش قهرمانان ورزشی در دانشگاه‌های علوم پزشکی وجود ندارد.
بنابراین پیگیری‌های انجام شده نشان می‌دهد که بر اساس قوانین و آیین‌نامه‌های موجود و سکوت قوانین در مورد انتخاب رشته پزشکی توسط قهرمانان ورزشی، مبینا نعمت‌زاده نمی‌تواند با داشتن مدال برنز بدون کنکور در رشته پزشکی تحصیل کند.
قانون شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد ورود قهرمانان ورزشی به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی ۳۸ سال پیش به تصویب رسیده و ابلاغ آخرین آئین‌نامه اجرایی در این مورد به ۱۱ سال پیش برمی‌گردد، همچنین در این بین قوانین و آیین‌نامه‌های دیگری نیز وجود دارد که ممکن است شایبه هایی را ایجاد کند بنابراین ضروری است برای رفع خلاءهای قانونی و تناقض بین آیین‌نامه‌ها، بازنگری و اصلاح آیین‌نامه‌ها در وزارت علوم و وزارت بهداشت در دستور کار قرار گیرد.
۱۰:۰۳ - ۱۴۰۳/۰۵/۳۰
نظر شما