جمهوری اسلامی نظامی مردم سالار و «اقبال مردم» برایش مهم است

به گزارش خبرنگار مهر، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شامگاه چهارشنبه ۳۱ مرداد در برنامه گفت و گوی ویژه خبری شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی ایران حضور پیدا کرد و گفت: با توجه به مسیری که رئیس جمهور قبل و بعد از انتخابات طی کرد، نتیجه رأی اعتماد را دور از دسترس نمی‌دیدم. رئیس جمهور بحث وفاق ملی را مطرح کرد که گرچه در فضای انتخابات شعار ساده بود ولی شعاری فطری و تأثیر گذار بود که دعوا و نزاع نکنیم.

وی افزود: شعار وفاق ملی به ظاهر شعار ساده‌ای بود اما با مجموع مسائل اجتماعی پیوند خوبی برقرار کرد چراکه حس نخبگان و جامعه ما این بود که در ده سال اخیر ابَر مسئله‌هایی را پیدا کردیم که آنها را کشف کردیم اما حلش نکردیم، چرا؟ به دلیل اینکه یا در مسیر تصمیم سازی به وفاق نرسیدیم و یا اگر تصمیم گرفتیم در مسیر اقدام نتوانستیم به وفاق عمل کنیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: شعار ساده‌ فطری "دعوا نکنیم" که رئیس‌جمهور در ایام انتخابات مطرح می‌کردند صادقانه بود و صادقانه هم آن را دنبال می‌کردند و بعد از انتخابات هم ایشان این شعار را فراموش نکرد.

اهمیت معدل ترکیبی در انتخاب کابینه چهاردهم برای ایجاد وفاق

صالحی با اشاره به به تلاش‌های رئیس جمهور در جهت ایجاد وفاق ملی در انتخاب کابینه، گفت: رئیس جمهور در مسیر انتخاب کابینه از راه‌های مختلف تلاش کرد وفاق حاصل شود، یک مسیر از مسیر کمیته‌ها و کار گروه‌ها بود که مسیر خود را طی کرد، یک مسیر از طریق حوزه‌ی گروه‌ها و احزاب و جریان‌های ذی نفوذ کشور بود و یک مسیر هم از طریق گفت‌و گو با ارکان نظام بود؛ ایشان وفاق را در یک معدل ترکیبی می‌دید و این معدل ترکیبی در حقیقت برای ایشان مهم بود.

وی افزود: ترکیب ایجاد شده در کابینه چهاردهم اینگونه بود که معاون اول از دولت آقای خاتمی، چند وزیر از دولت آقای روحانی و چند وزیر هم از دولت شهید خدمت آیت ا… رئیسی و چند عنصر جدید انتخاب شد. دولت چهاردهم با شکل‌گیری اکنون خود، نه دولت حزبی و نه دولت ائتلافی است چراکه دولت ائتلافی به جریان‌ها سهام می‌دهد و مسیر خاص خودش را دارد و کابینه امروز در واقع دولت وفاق بود به این معنا که از مجراهای مختلف به یک معدل رسید و معدل را تقدیم مجلس کرد.

به دریافت معدل امروز کابینه از سوی مجلس خوش‌بین بودم

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: وقتی ترکیب کابینه مسیر خود را طی کرده است، توانست در فضای مجلس هم جای خود را پیدا کند و بنده از روز اول نسبت به این نتیجه خوش‌بین بودم، به دلیل اینکه رئیس جمهوری صادقانه با نمایندگان مجلس ارتباط برقرار کرده بود.

نقش بسزای مجلس در تشکیل کابینه چهاردهم

صالحی گفت: سهم دوستانی که به درخواست رئیس جمهور پاسخ مثبت دادند و این دست را فشردند اهمیت زیادی دارد؛ ریاست مجلس سهم بسیار زیادی داشتند، هیأت رئیسه و نمایندگان ذی نفوذ و تأثیرگذار موجب شدند تا این مسیر اتفاق افتاد.

رأی کم‌سابقه مجلس به دولت در تاریخ انقلاب اسلامی

وی در ادامه سخنانش گفت: اگر این مسیر با عدم رأی اعتماد به چند وزیر رخ می‌داد در این بین یک فترت پدید می‌آمد که خوشبختانه مجلس اجازه نداد تا این فترت پیش آید. هم به کل کابینه رأی داد و هم رأی بالایی داد. شاید در طول تاریخ انقلاب کم‌تر شاهد این موضوع باشیم که مجلس شورای اسلامی به همه‌ی وزرا در این معدل رأی داده باشد. رئیس جمهور با شعار درست "دولت وفاق ملی" که سطوح مختلفی دارد پای این دولت ایستاد و آن را پیگیری کرد و با وجود فشارها، عقب نشینی نکرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: روز شیرینی بود، وقتی آرای مجلس شورای اسلامی را شنیدم اینکه دوستان مختلف رأی آوردند، بیش از همه آن چیزی که من را خوشحال کرد این بود که رویکرد رئیس‌جمهور با علامت سوال مواجه نشد و این مهمترین دستاورد امروز و رأی نمایندگان مجلس بود که بر این رویکرد صحه گذاشتند.

پیوند درونی دولت، دولت-حاکمیت و دولت- ملت به‌عنوان اضلاع سه‌گانه دولت وفاق ملی برای حل ابَرمساله‌ها

صالحی دولت وفاق ملی را دارای سه ضلع اصلی دانست و گفت: این سه ضلع باید به همدیگر پیوند پیدا کنند، اگر پیوند پیدا نکنند به حل ابَرمسئله ها نخواهیم رسید، یک مسئله وفاق در درون دولت است، ابَر مسئله‌های ما به‌صورت بخشی نیست بلکه فرا وزارتخانه‌ای است. به‌عنوان مثال اگر بخواهیم به سمت حل مسئله ناترازی انرژی حرکت کنیم این موضوع فقط مسئله وزارت نفت یا نیرو نیست بلکه دستگاه‌های مختلفی باید در این قسمت سهیم شده و حرکت کنند و دیگر به مسائل به‌صورت بخشی نگاه نکنیم. بنابراین دولت باید ضلع درونی داشته باشد و بیندیشد که چگونه ابَر مسئله‌ها را به یک وفاق درون کابینه‌ای تبدیل کند و از رأس تا ذیل، وزرا، کارشناسان و مدیران به مسائل به‌صورت بخشی نگاه نکنند.

وی در ادامه گفت: ضلع دوم، بخش دولت-حاکمیت است؛ حاکمیت اجزای بسیار متنوعی را شامل می‌شود که از جمله می‌توان به مجلس شورای اسلامی، قوه قضائیه، نهادهای حاکمیتی، نظامی، انتظامی، امنیتی بنیادهای مستقل، شوراهای عالی، مجمع تشخیص مصلحت، شورای نگهبان و بخش‌های دیگر اشاره کرد. برای حل این ابَرمسئله دولت گام اول را درباره انتخاب کابینه با مجلس برداشته است اما هنوز هم با مجلس گام‌های متعددی را در پیش داریم از جمله اجرای برنامه هفتم توسعه که طبیعتاً دولت باید برای ارکان حاکمیت و این بخش برنامه داشته باشد. ضلع سوم بخش دولت-ملت است. به‌عنوان وزیر فرهنگ متولی پیمایش‌های مختلفی بودم؛ به‌عنوان مثال در کارگروه رصد پیمایش‌های مختلف به دستمان می‌رسید که نشان می‌داد به علل مختلف سرمایه اجتماعی ما نسبت به اعتماد به حاکمیت تضعیف شده است.

جمهوری اسلامی نظام مردم‌سالاری دینی است

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: جریان انتخابات سه دوره به ما نشان داد این موارد هشدارهای قابل توجهی را به ما داده است. در کشورهایی که مردم سالاری وجود ندارد و مردم نمی‌داند صندوق رأی خوردنی یا پوشیدنی است، مشکلی وجود ندارد چون نظامشان با مردم سالاری پیوندی ندارد و دغدغه اقبال مردم را ندارند اما جمهوری اسلامی به برکت انقلاب و امام یک نظام مردم سالاری دینی است و اقبال و اجبار مردم باید برایش مهم است. انتخابات اخیر به ما هشدار داد، در مرحله اول همه‌ احزاب سیاسی وارد شدند اما مشارکت به ۴۰ درصد نرسید. ۶۰ درصد که اغراق است اما یک رقم معمول 30 درصدی که می‌توانستند مشارکت کنند، نیامدند، این موضوع معنادار است. باید فکری برای مناسبات دولت-ملت کرد چون ما یک نظام مردم سالاری دینی داریم نه یک نظام دیکتاتوری.

مناسبات دولت-ملت باید بازسازی شود

صالحی گفت: در این فضا اگر مناسبات دولت-ملت تجدید و بازسازی نشود صرف کنار هم بودن مجلس و دولت و دستیابی به راه حل، مسائل را حل نخواهد کرد، چون مسئله‌های بزرگ ما به دست مردم حل می‌شود و تا وقتی مردم به ما اعتماد کافی نکنند با ما در حل این مسئله‌ها مشارکت نخواهد کرد. بنابراین باید رابطه‌ی خود در ارکان مختلف دولت را با مردم بازسازی و نوسازی کنیم. در نقاطی که اشتباه کردیم باید بگویم اشتباه کردیم و در جایی که با مردم بدخلقی کردیم روی آن فکر و از آنها عذرخواهی و مناسباتمان را با مردم بازسازی کنیم، مردم ولی‌نعمت ما هستند و ما را بر سر صندلی‌ها آورده‌اند.

نقش گروه‌های مرجع اجتماعی در وفاق ملی

وی گروه‌های مرجع اجتماعی در ایجاد وفاق ملی را تأثیر گذار دانست و افزود: اگر ما بخش وفاق دولت-ملت را تحکیم نکنیم بخش وفاق حاکمیت به تنهایی جواب گو نخواهد بود. با این نگاه باید تلاش همه جانبه‌ای برای تجدید مناسبات صورت گیرد. به‌ویژه از طریق گروه‌های مرجع فضای اجتماعی چراکه ای گروه‌ها طریق و واسطه ارتباط دولت و ملت هستند. اصحاب فرهنگ و رسانه، معلمان، اساتید دانشگاه و … به عنوان میانجیان دولت-ملت عمل می‌کنند. اینکه آنها به ما چگونه توجه کنند و چه نگاهی به دولت داشته باشند بسیار مؤثر است. بنابراین گروه‌های میانجی را باید جدی‌تر بگیریم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت چهاردهم با اشاره به اینکه دولت چهاردهم تجربه خیلی خوب را تا امروز طی کرده، گفت: این تجربه خوب می‌تواند طلیعه یک راه بلند باشد که می‌توان آن را دنبال کرد. رئیس جمهور یک مسئله و مبنای درست را پیگیری کردند تا ما کنار هم قرار گیریم و مسئله‌های ملی را حل کنیم. اگر به دنبال رفاه، توسعه، حل مشکلات داخلی و افزایش نفوذ منطقه‌ای هستیم، از این مسیر می‌گذرد. او با اشاره به رأی اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی به وزرای دولت چهاردهم افزود: امروز طعم شیرین میوه این مسیر چشیده شد و این مسیر قابل پیمودن است.

این عضو کابینه چهاردهم در پایان سخنانش گفت: مسیر شدنی، حتماً قابل پیمودن است، مسیر ایده‌آل باید چشم‌انداز داشته باشد. این مسیر از ترکیب قوا به دست می‌آید نه حذف قوا. هم قوای حاکمیتی هم قوای اجتماعی و با توجه به روحیه رئیس‌جمهور حس من این است ایشان مرد این میدان است.