روش‌های پیشگیری از وابستگی بچه‌ها به بازی‌های ویدئویی چیست؟

خبرگزاری مهر؛ گروه فرهنگ و ادب _ زینب رازدشت: وابستگی به بازی‌های ویدئویی در بچه‌ها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. با این حال، با برنامه‌ریزی و ایجاد تعادل مناسب، می‌توان از این وابستگی پیشگیری کرد.

اعتیاد کودکان به بازی های رایانه ای فقط تقصیر خود کودکان نیست زیرا در خانه ماندن در حالی که کسی در اطراف آنها نیست تا آنها را همراهی کند یا با آنها بازی کند، هیچ گزینه دیگری بجز بازی های کامپیوتری برای آن ها باقی نمی گذارد. به همین دلیل است که کودکان به بازی های کامپیوتری معتاد می شوند.

تقریبا نیمی از والدین نگران این هستند که فرزندان‌شان زمان زیادی را صرف بازی های آنلاین می کنند. همچنین نگرانی‌هایی در مورد بازی‌های خشونت‌آمیز وجود دارد که بر خواب آنها تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود کودکان کمتر اجتماعی شوند. در راستا توسعه فناوری و قابل دسترس تر شدن آن برای کودکان، مهم است که والدین و سرپرستان بتوانند علائم اعتیاد به بازی را قبل از اینکه از کنترل خارج شود، تشخیص دهند.

تحقیقات نشان می‌دهد بزرگ‌ترین نگرانی والدین در مورد افزایش بازی‌های آنلاین بر میزان زمانی است که کودکان برای بازی‌ها صرف می‌کنند. به طوری که تقریباً نیمی از آنها (۴۵ درصد) نگران صرف وقت بیش از حد کودکان برای بازی هستند.

یافته ها نشان می دهد که ۳۵ درصد والدین نگران تاثیر بازی های آنلاین بر خواب کودکان هستند. ۳۴ درصد نگران این هستند که کودکان به دلیل بازی های آنلاین دوستان خود را نبینند و ۳۰ درصد نگران بازی های خشن کودکان هستند.

آسیب های اعتیاد به بازی های مجازی و رایانه ای

کارشناسان اجتماعی بر این باور هستند که زیان‌ها و مضرات سونامی اعتیاد به بازیهای رایانه ای کمتر از اعتیاد به مصرف مواد مخدر نیست و سیستم عصبی مغز را به مرور زمان مختل می کند. متاسفانه استفاده از بازی های رایانه ای و مجازی علاوه بر تأثیرات جسمی دارای تأثیرات روحی و اجتماعی می باشد که بیش از هر چیز کودکان و خصوصاً نوجوانان را تهدید می‌کند.

افزایش پرخاشگری

مهم ترین ویژگی بازی های رایانه ای، حالت جنگی بیش تر آن هاست و این که فرد باید برای رسیدن به مرحله بعدی بازی، با نیروهای به اصطلاح دشمن بجنگند. استمرار چنین بازی هایی، نوجوان را پرخاش گر و ستیزه جو می سازد و تلاش می کند خواست هایش را با زور و تهاجم به دست آورد.

افت تحصیلی

شاید بتوان گفت هر چیزی که ذهن دانش آموزان را درگیر و از مسیر آموزش منحرف کند، یکی از عوامل افت تحصیلی است. با خصوصیت ‌هایی که برای بازی ‌های رایانه‌ای نام بردیم بدون شک آن‌ها از عوامل مؤثر در افت تحصیلی محسوب می‌شوند. چرا که وقت زیادی از دانش آموز را اشغال می‌کنند و فکر و ذهن او را درگیر مسائل غیرآموزشی می‌کنند.

متزلزل شدن روابط خانواده

پیشرفت تکنولوژی سبب دور شدن اعضای خانواده از یکدیگر می‌شود. به‌طوری‌که هر یک از افرادخانواده به خاطر مشغول بودن به تماشای تلویزیون یا درگیر بودن با رایانه و اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای، کمتر وقت می‌کنند با یکدیگر بنشینند و صحبت کنند. این خود باعث سرد شدن روابط بین والدین و فرزندان شده‌است، به گونه‌ای که آنان کمتر حوصله یکدیگر را دارند و عاطفه و علاقه در خانواده بسیار کم می‌شود.

منزوی شدن کودکان و نوجوانان

وقتی کودکان به انجام بازی‌های رایانه‌ای مشغول می‌شوند گذشت زمان را به هیچ وجه احساس نمی‌کنند و وقتی به خود می‌آیند که ساعت‌های زیادی از وقتشان صرف این بازی‌ها شده‌است. تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که دائماً از بازی ویدئویی استفاده می‌کنند درونگرا می‌شوند و در جامعه، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان می‌گردند.

مشکلات بینایی

چون کودکان در هنگام بازی مدام به صفحه کامپیوتر خود خیره می‌شوند چشمانشان از نظر بینایی دچار عوارض می‌شود. به اعتقاد پزشکان، کودکانی که به مدت طولانی از رایانه استفاده می‌کنند در معرض خطر نزدیک بینی قرار می‌گیرند.

مشکلات اسکلتی

مشکلات نواحی مچ، گردن و پشت، کودکانی را که به مدت طولانی از کامپیوتر استفاده می‌کنند، تهدید می‌کند؛ زیرا فرد در یک وضعیت ثابت ساعت‌ها می‌نشیند و در نتیجه ستون فقرات و استخوان بندی او دچار مشکل می‌شود. همچنین احساس سوزش و سفت شدن گردن، کتف‌ها و مچ دست از دیگر عوارض کار نسبتاً ثابت و طولانی مدت با رایانه‌ است.

به نظر می‌رسد والدین باید روی بازی‌های ویدئویی به همان نسبت باید نظارت کنند که لازم است روی تلویزیون و رسانه‌های دیگر نظارت داشته باشند. درست است که بازی‌هایی ویدئویی می‌توانند نوعی تجربه‌ی یادگیری باشند اما والدین نباید چیزهای سرگرم‌کننده‌ متنوعی در اختیار فرزندشان قرار دهند تا هرگز به یک چیز ثابت وابسته نشودوالدین حتماً باید فرزندان را به مطالعه، ورزش کردن، برقراری رابطه با بچه‌های دیگر و تماشای برنامه‌های خوب تلویزیونی ترغیب کنند. همه چیز باید در حد تعادل وجود داشته باشد.

به توصیه‌ آکادمی پزشکی اطفال، بچه‌ها باید حداکثر یک یا دو ساعت در روز را در برابر صفحه‌های نمایشی الکترونیک (در حال تماشای تلویزیون، دی‌وی‌دی و ویدئو یا انجام بازی‌های ویدئویی دستی، کنسولی و کامپیوتری یا در حال استفاده‌های غیرآکادمیک از کامپیوتر) بگذرانند؛ این یعنی ۷ تا ۱۴ ساعت در کل هفته.

در ادامه برخی از روش‌های موثر برای پیشگیری از وابستگی به بازی‌های ویدئویی ارائه می‌شود:

ایجاد محدودیت های مشخص

تعیین زمان مشخص برای بازی مورد توجه قرار گیرد. یعنی والدین باید زمان مشخصی را برای بازی تعیین کنند و به آن پایبند باشند. همچنین والدین باید مدیریت مکان بازی را داشته باشند. انجام بازی‌های ویدئویی دستی، کنسولی و کامپیوتری در مکان‌های خصوصی مانند اتاق خواب را ممنوع کنند.

والدین باید سعی کنند برنامه های گروهی خانواده را در اولویت قرار دهند تا روزهای تعطیل را بدون بازی برای کودکان شان رقم بخورد. یعنی در روزهای تعطیل، فعالیت‌های خانوادگی و تفریحاتی را جایگزین بازی کنند. همچنین والدین باید بر تأثیرات بازی‌های ویدئویی روی فرزندان‌شان نظارت داشته باشند.

والدین باید حواس‌شان به رفتارهای فرزندان شان باشند. اگر به نظر می‌رسد در زمانی که مشغول بازی‌های خشونت‌آمیز است، نسبت به خواهر برادرها یا دوستانش پرخاشگرتر شده است، نگذارند آن بازی‌ها را انجام دهد. اما مثلاً اگر پس از انجام یک بازی تاریخی، به تاریخ علاقه‌مند شود، آن بازی برای او مفید بوده است.

در زمان اضطراری زمانی بازی فرزندان را محدود کنید

والدین به محض آنکه متوجه شدند فرزندشان زمان بیشتری را نسبت به انجام تکالیفش صرف بازی کردن می‌کند و نمره‌های کمی می‌گیرد، زمان بازی کردنش را محدود کنند.

والدین اگر متوجه شدند که فرزندشان به جای ورزش کردن و انجام فعالیت‌های پرتحرک، تمایل به شیوه‌ی زندگی غیرمتحرک دارد، زمان بازی کردنش را محدود کنند و حتی می‌توانند به آنها اجازه دهند بازی‌های ویدئویی‌ای را انجام دهند که مستلزم فعالیت فیزیکی‌اند. تعداد زیادی از بازی‌ها می‌توانند درست به اندازه‌ی بازی کردن بیرون از خانه برای بازیکن‌های کوچک‌تر مفید و پرتحرک باشند. البته نباید این بازی‌ها به طور کلی جایگزین بازی‌ها و ورزش‌های بیرون از خانه شوند. فعالیت‌های خانوادگی مانند بازی‌های رومیزی، پازل و گردش را برنامه‌ریزی شود.

والدین باید فرزندتان را تشویق کنند تا در فعالیت‌های فوق برنامه مدرسه شرکت کنند. همین امر سبب تقویت هوش اجتماعی فرزند می‌شود.

همچنین اگر کودک کاملا به بازی های کامپیوتری اعتیاد دارد، کاهش آهسته زمان او ممکن است کافی نباشد. درمان این مشکل زمان و تلاش زیادی را می‌طلبد. اگر والدین به تنهایی موفق به ترک این نوع از اعتیاد در کودک خود نشدند، می توانند از بهترین روانشناس کودک کمک بگیرند. اعتیاد کودکان به بازی های کامپیوتری می تواند بر اعضای خانواده تأثیر بگذارد، بنابراین باید به یاد داشته باشیم که تنها نیستیم.

در این راستا توصیه می شود از هر گونه حمایتی که صرفاً رویکردی رفتاری دارد، خودداری کشود. هسته اصلی اعتیاد به بازی، مسائل مربوط به خلق و خو، اضطراب و عزت نفس است. این احساسات باید توسط والدین و سپس کودک حفظ، درک و پردازش شوند.