میترا اسلامی هنرمند نقاش که نمایشگاه آثارش با عنوان «خفتگی» در گالری ایده برپاست، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره خلق آثار این نمایشگاه که تلاش شده هماهنگی بین فرم و محتوا داشته باشند و در عناصر ساختاری همه در خدمت خلق فضایی به کار روند که در عین آرامش کاراکتر، تشویش را نیز القا کنند، توضیح داد: ایده خلق این مجموعه مرتبط با مجموعه قبلی‌ام «روزمرگینگی» است. در مجموعه قبلی چند ساحتی بودن دنیا را به تصویر کشیدم. با این تفاوت که فضا نقش اصلی را ایفا می‌کرد اما در این مجموعه عناصر به ویژه انسان در اولویت قرار دارند. مجموعه پیش رو حاصل دغدغه‌های زندگی امروز است. این آرامش ظاهری، درون‌های متلاطم، ذهن‌های به خواب رفته و درگیر روزمره زندگی و غافل از ماهیت خود زندگی، علائم سبک زندگی در عصر حاضر است. پارادوکس میان آرامش و تشویش از حالات روحی و جو حاکم بر روح انسان عصر امروز می‌آید. در واقع عناصر ساختاری آثار مجموعه «خواب‌زدگی» نشانه‌هایی است تا چنین معنایی را در ذهن مخاطب بسازد، هرچند که مخاطبان بر اساس پیش‌زمینه‌های فکری خود با آثار این مجموعه مواجهه پیدا خواهند کرد.
وی در پاسخ به اینکه آیا در لحظه شروع به کار ابتدا به معنا فکر می‌کند یا به ساختار، گفت: هنگام اتودزدن، در ذهنم ساختار و معنا ۲ معقوله جدا از هم نیست. ساختار و معنا در ذهنم تلفیق شده‌اند، چون ساختار و ترکیب‌بندی به عناصر و موقعیت آنها در یک قاب هویت می‌دهد. نحوه قرارگیری عناصر است که محتوای فضا را در قالب چند ساحتی و لازمانی و لامکانی می‌سازد. در نهایت زمانی می‌توان یک اثر هنری را «خلق» به معنای کامل کلمه دانست که در آن فرم و محتوا در هماهنگی کامل قرار داشته باشند.
اسلامی درباره جایگاه مخاطب در آثارش و اینکه آیا در زمان خلق اثر مخاطب در آثارش جایگاهی دارد یا خیر، بیان کرد: اساساً هنرمند از مخاطب جدا نیست. یکی از رسالت‌های نقاش دیدن دغدغه‌های جامعه بشری و به تصویر کشیدن این دغدغه‌هاست. آنچه ذهن من را مشغول به خود می‌کند درد انسان امروزی است اما عناصر استفاده شده در آثار کاملاً انتخابی شخصی و در اکثر اوقات وسایل زندگی خودم است که در نقاشی‌هایم استفاده می‌کنم.
این هنرمند نقاش درباره اینکه آیا به خلق معنی عناصر تکرارشونده‌ای چون کتاب و گربه در آثارش از قبل فکر می‌کند یا خیر، توضیح داد: گربه در اساطیر ژاپن و چین نماد آرامش و دوستی و محافظت در برابر ارواح است. از این رو توانایی ارتباط با عوالم دیگر را دارد و نقش یک ناظر و محافظ را بازی می‌کند. در این مجموعه که فضای چند ساحتی و حس معلق بودن در فضا به تصویر کشیده شده، گربه‌ها و تک‌چشم‌ها ناظران عالم اعلا بر زندگی انسان امروزی هستند، اما کتاب‌های به پرواز درآمده که روی جلدشان نقاشی‌هایی از اتودهای مجموعه (دنیای اساطیری) کشیده شده، نمادی از آگاهی جاری بوده و به شکل سیال در فضا حضور دارند. ارتباط کتاب و موبایل و هندزفری تعامل آگاهی بین کتب علمی با تکنولوژی است که هر ۲ در کنار هم در زندگی امروز حضور دارند.
وی درباره اینکه در ذهن خودش در مقام هنرمند درباره عنصر کتاب که در یک رابطه هم‌نهشتی با مفهوم خواب‌زدگی هیکل‌های انسانی قرار دارد، چه می‌گذرد، گفت: فیگور انسان به خواب رفته و کتاب‌هایی که گاه در اندازه‌ای اغراق شده به تصویر کشیده شده، تضاد غفلت و آگاهی را عنوان می‌کنند. آگاهی که در لحظه جاری است اما انسان از کنارش عبور می‌کند و متوجه آن نیست چرا که اسیر دل‌مشغولی این دنیا و غرق در غفلت و خواب شده است. این آگاهی نیاز انسان است و انسان باید به این نیاز تمسک بجوید تا از تیره‌بختی خود بگریزد و بتواند زندگی را تاب آورد، اما در روایت من آگاهی با ورطه‌هایی مطلق از فیگورهای انسانی جدا شده و تاب‌آوری را از او گرفته است.
وی در پایان درباره عنصر درخت که ساحت معنایی خاصی در آثار این مجموعه دارد و نسبت آن با ژست‌های انسانی بیان کرد: پس از انسان، درخت و این پیچک‌های تنیده در عناصر، نقش مهمی را در آثار این مجموعه بازی می‌کنند؛ به طوری که حاکم بر کل فضا و عناصر شده است. طبیعت جزء لاینفک زندگی انسان است و نقش به‌سزایی در زندگی بشر ایفا می‌کند و بزرگ‌ترین آموزگاری است که در دل خود در عین زیبایی شگفت‌انگیز پر از رمز و راز است. یکی از نمادهای پر قدرت و پر از اسرار در طبیعت درخت است، که من گاه با فیگور یک انسان (متاثر از دنیای اساطیری) تلفیق کرده‌ام و با شاخه‌های گاه زنده و گاه خشک که کل فضا را احاطه کرده پوشانده‌ام. در اکثر اوقات انسان زمانی که به دنبال آرامش می‌گردد به طبیعت رجوع می‌کند تا شلوغی و ازدحام زندگی شهری را با آرامش و سکوت طبیعت جبران کند. اگر این رجوع به همراه هوشیاری صورت بگیرد طبیعت همراه آرامش و زیبایی، درس‌ها و سخنان زیادی برای انسان دارد. تنیدگی درخت در عناصر، حضور آگاهی در کنار غفلت و خواب رفتگی انسان را به تصویر می‌کشد.
«خفتگی» عنوان تازه‌ترین نمایشگاه آثار میترا اسلامی است که از روز ۲۳ شهریور در گالری ایده برپا شده است و تا روز هفتم مهر به کار خود ادامه خواهد داد. اسلامی که متولد سال ۱۳۶۸ در تهران است، نخستین نمایشگاه انفرادی‌اش را سال ۱۳۸۸ با عنوان معراج برگزار کرد. سال ۱۳۹۵ به دانشگاه راه یافت و طی دوران تحصیل در مقطع کارشناسی آثاری از او در نمایشگاهی با عنوان نجابت در نگارخانه هنر ایران روی دیوار رفت. اسلامی سال ۱۴۰۱ تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را در دانشگاه هنر تهران به پایان رساند.
یکی از علاقه‌های مهم اسلامی مطالعه و پژوهش در حوزه اساطیر است که حاصل این مطالعات را می‌توان در دوره‌های مختلف آثار او دید. او در فاصله سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۲ سه مجموعه «روزمرگینگی»، «خفتگی» و «اساطیر» را کار کرد و در نمایشگاه‌های مشترکی نیز در ایران و ترکیه حضور یافت. اسلامی علاوه بر نقاشی در زمینه پرفورمنس‌آرت نیز فعال است.
در استیتمنت این نمایشگاه به قلم فواد نجم‌الدین آمده است: «خطاست اگر ملالت آدمیان از روزگار را به حساب بی‌رنگی و بی‌طعمی آن گذاشته باشیم. این زندگانی سراسر رنج و حرمان و حسرت، هر دم بر بار ناامیدی می‌افزاید تا آنجا که گویی خواب‌زدگی آدمیان، نوعی تبعید خودخواسته باشد و عدم حضوری آگاهانه. از این رو خواب و خواب‌زدگی برای آدمی، هربار نشانی از مرگ و سپس بازگشت به زندگیست؛ غیاب شیرینی که گاه چنان چیره می‌شود که آدمی میل کند باقی زندگی را به خواب‌زدگی بگذراند. این میان، نشانه‌ها، پیام‌آوران چیرگی غفلت هستند؛ پیچک‌هایی که دوگانه‌های این جهان و آن جهان، ذهن و عین، روان و تن را با لامکان و لازمان پیوند می‌دهند. پنجره‌ها ارتباط میان ساحت‌ها را می‌سازند، گربه‌ها که قاصدان آن ساحت اعلا هستند و عناصری که مانند انسان، معلق در این زمان به اسارت درآمده‌اند. مجموعه «خفتگی» روایت گم‌گشتگی تن و روان‌های معلق در میان این چند ساحت است.»
نظر شما