«طوفان الاقصی»؛ محصول بیش از ۷ دهه اشغالگری در اراضی فلسطینیان

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: بعد از عملیات طوفان الاقصی در هفتم اکتبر ۲۰۲۲ بسیاری این سوال را مطرح کردند که چرا حماس و گروه‌های فلسطینی دست به این اقدام زدند. واقعیت‌های میدانی در غزه و به صورت کلی تحولات فلسطین در چند دهه گذشته نشان از این دارند که این رژیم صهیونیستی است که برای مدت طولانی دست به قتل و کشتار فلسطینیان زده و به عبارتی نمی‌توان فلسطین را به عنوان شروع کننده این جنگ در نظر گرفت.

کشتار و اسارت فلسطینیان

اداره مرکزی آمار فلسطین در می ۲۰۲۴ به مناسبت هفتاد و ششمین سالگرد نکبت آماری را منتشر کرد که نشان می‌دهد از سال ۱۹۴۸، حدود ۱۳۴ هزار فلسطینی شهید شده‌اند. سیاست کشتار این رژیم با آغاز انتفاضه دوم از سال ۲۰۰۰ به یک سیاست اعلام شده و واضح در مبارزه علیه فلسطینیان تبدیل شد. تل‌آویو برای اولین بار در نوامبر ۲۰۰۰ به عملیات کشتار اذعان کرد. برخی از اقدامات این رژیم در سرکوب انتفاضه الاقصی کاملاً از پارادایم اجرای قانون متفاوت بوده است. واضح‌ترین این شیوه، عملیات کشتار هدفمند بود که در آن تل‌آویو بدون تلاش برای دستگیری، فلسطینیان را هدف قرار داده است.

فقدان تلاش این رژیم برای دستگیری به جای کشتن، مشهود است. در سال ۲۰۰۲ یک بمب‌افکن اف ۱۶ صهیونیستی با یک بمب یک تنی یک ساختمان آپارتمانی در غزه را بمباران کرد که در آن علاوه بر یک رهبر نظامی حماس، چهارده غیرنظامی به قتل رسیدند. رژیم صهیونیستی در سیاست کشتار خود از خشونت زیاد در عملیات‌های زمینی و هوایی و ابزارهایی از جمله هلیکوپتر، تانک‌ها و هواپیماهای جنگنده استفاده کرده است.

پایگاه داده Statista تعداد شهدای فلسطینی در سال‌های ۲۰۲۰-۲۰۰۸ را حدود ۵۵۹۰ اعلام کرد. در حالی که این تعداد برای صهیونیست‌ها ۲۵۱ نفر اعلام شد. پس از اینکه در پایان سال ۲۰۲۲ کابینه ائتلافی نتانیاهو تشکیل شد و چهره‌های راست افراطی مانند اسموتریچ و بن‌گویر که به اقدامات نژادپرستانه علیه فلسطینیان مشهورند، روی کار آمدند، حملات علیه فلسطینیان نیز بیشتر افزایش یافت. علاوه بر سیاست کشتار، زندانی کردن فلسطینیان یکی دیگر از اقدامات رژیم صهیونیستی است. قبل از آغاز طوفان الاقصی، ۵۲۰۰ فلسطینی در زندان‌های این رژیم حبس بودند. بیانیه حماس بعد از آغاز طوفان الاقصی به آزادی اسرا از زندان‌های اشغالگران به عنوان یکی از مهم‌ترین سرفصل‌های ملی، سیاسی و بشردوستانه این گروه اشاره داشت.

نادیده گرفتن حق بازگشت آوارگان

مساله آوارگان از ابتدای تأسیس رژیم صهیونیستی یکی از مهم‌ترین موضوعات حقوق بشری پیرامون فلسطین است که عمق مشکلات آنها را نشان می‌دهد. آوارگان فلسطینی افرادی هستند که محل سکونت آنها فلسطین بوده و در نتیجه درگیری‌های ۱۹۴۸ خانه‌های خود را از دست دادند. تعداد آوارگان فلسطینی از ۵ میلیون نفر تجاوز می‌کند. نزدیک به یک سوم از آنها یعنی بیش از ۱.۵ میلیون نفر، در ۵۸ اردوگاه آوارگان فلسطینی به رسمیت شناخته شده در اردن، لبنان، سوریه، نوار غزه و کرانه باختری زندگی می‌کنند. تعداد آوارگان بعد از جنگ ۱۹۶۷ و اشغال کرانه باختری و نوار غزه افزایش یافت. عضویت رژیم صهیونیستی در سازمان ملل متحد به شرط حل دو مساله پذیرفته شد که یکی از آنها بازگشت آوارگان به موطن اصلی خود بود.

رژیم صهیونیستی به عضویت سازمان ملل درآمد و بیش از ۶۰ سال از آن زمان می‌گذرد، اما هنوز آوارگان فلسطینی به وطن خود بازنگشته‌اند. مجمع عمومی سازمان ملل از دسامبر ۱۹۴۸ تا سال ۲۰۱۵ حدود ٤٩ قطعنامه را به تصویب رساند که در تمام آنها بر حق فلسطینیان برای بازگشت به موطن تاکید شده است. رژیم اشغالگر بازگشت آوارگان فلسطینی را موضوعی مرتبط با امنیت داخلی خود دانسته و به همین دلیل از بازگشت آنها ممانعت کرده است. در دوره‌های نخست وزیری نتانیاهو در رژیم صهیونیستی از جمله در دوره ۲۰۲۱-۲۰۰۹ و بعد از سال ۲۰۲۲ نیز اقدامات سخت‌گیرانه به ویژه در قبال اردوگاه‌های آوارگان در کرانه باختری افزایش یافته است.

غیرمجاز دانستن تأسیس دولت فلسطینی

یکی دیگر از اقدامات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان مخالفت با تأسیس دولت فلسطینی است. بیش از سه دهه از زمان طرح رسمیت دولت مستقل فلسطین در سال ۱۹۸۸ می‌گذرد و رژیم صهیونیستی به همراه ایالات متحده مهم‌ترین مخالفان تشکیل این دولت هستند. نتانیاهو در ژانویه ۲۰۲۴ در گفت و گو با بایدن رئیس جمهور آمریکا گفت: «نیازهای امنیتی اسرائیل جایی برای تشکیل کشور مستقل فلسطینی باقی نمی‌گذارد. پس از نابودی حماس، اسرائیل باید کنترل امنیتی غزه را حفظ کند تا اطمینان حاصل شود که غزه دیگر تهدیدی برای اسرائیل نخواهد بود.» موضع دولت آمریکا نیز بر آن است که تشکیل کشور مستقل فلسطین تنها با توافق رژیم صهیونیستی و فلسطینیان امکان‌پذیر است و واشنگتن، سازوکارهای دیگر غیر از آن را مورد قبول نمی‌داند.

تشدید شهرک‌سازی‌ها

رژیم صهیونیستی قبل از دهه ۱۹۷۰ با سوءاستفاده از فضای سنگین جنگ سرد، در سرزمین‌های عربی وارد درگیری‌های نظامی شد و بخش‌هایی از آنها را به اشغال در آورد. با عبور از دهه ۱۹۷۰ از آنجا که توسعه‌طلبی این رژیم از طریق زور از نظر جامعه جهانی قابل پذیرش نبود، لذا توسعه‌طلبی را از طریق انتقال یهودیان به مناطق اشغالی ۱۹۶۷ و اسکان آنان در قالب شهرک‌سازی ادامه داد تا بتواند بافت جمعیتی این سرزمین را تغییر دهد. ساخت شهرک‌های یهودی‌نشین در سراسر کرانه باختری در سال ۱۹۹۶ با فراخوان شارون نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی آغاز شد. طبق اظهارات مدیر سابق انجمن نقشه فلسطین که توسط رژیم اشغالگر تعطیل شد، در کرانه باختری ۲۵۲ و در قدس شرقی ۱۰ شهرک یهودی نشین وجود دارد.

طبق داده‌های سازمان «صلح اکنون»، وسعت شهرک‌ها بیش از ۱۳ درصد از مساحت کرانه باختری است. با اینکه شورای امنیت در سال ۲۰۱۶ با صدور قطعنامه ۲۳۳۴ هر ساخت‌وساز رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین را غیرقانونی اعلام و بر ضرورت تخلیه تمام شهرک‌های صهیونیستی کرانه باختری تاکید کرد، شهرک‌سازی در دوره نتانیاهو افزایش داشته است. کابینه این رژیم سه ماه قبل از آغاز طوفان الاقصی ساخت چهار هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی صهیونیست‌نشین را در کرانه باختری به تصویب رساند. برخی افزایش شهرک‌سازی‌ها را به حضور پررنگ احزاب دینی و حریدی در کابینه این رژیم مربوط می‌دانند که بسیاری از آنها در همین شهرک‌های کرانه باختری ساکن هستند و اعتقادشان نیز بر اشغال کامل این منطقه قرار دارد. بعد از طوفان الاقصی نیز این روند با گسترش بیشتر دنبال شد.

نتیجه

بعد از هفتم اکتبر و طوفان الاقصی بحث‌های مختلفی در مورد چرایی این عملیات از سوی حماس مطرح شده است. در این میان، نکته‌ای که به نظر می‌رسد باید بیشتر به آن توجه شود، اعمال فشارهای رژیم صهیونیستی بر جامعه فلسطینی است که عملیات طوفان الاقصی برآیند آنها است.