ممنوعیت مشروبات الکلی، سدی استوار در برابر سیل آسیب‌های اجتماعی

محمد طالبی، عضو هیئت علمی دانشکده فقه و حقوق دانشگاه باقرالعلوم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر به بررسی ابعاد مختلف قانون منع تولید و فروش مشروبات الکلی در ایران پرداخت. وی با تأکید بر اهمیت این قانون در حفظ سلامت عمومی و جلوگیری از ارتکاب جرایم، دلایل قانونی و اجتماعی متعددی را برای دفاع از آن برشمرد.

قانونی شدن تولید مشروبات الکلی منجر به افزایش فروش مشروبات تقلبی و تقویت بازار سیاه می‌شود

این عضو هیئت علمی دانشکده فقه و حقوق دانشگاه باقرالعلوم معتقد است که قانونی شدن تولید مشروبات الکلی، نه تنها منجر به کاهش مصرف نمی‌شود، بلکه به دلیل افزایش تقاضا، بازار سیاه را تقویت کرده و تولید و فروش مشروبات الکلی تقلبی را افزایش می‌دهد.

مصرف الکل یکی از عوامل اصلی مرگ و میر و ابتلاء به بیماری‌های مزمن است

وی گفت: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO) در سال ۲۰۱۸، مصرف الکل در بروز بیش از ۲۰۰ نوع بیماری و مشکلات سلامتی مرتبط با آسیب‌دیدگی از جمله بیماری‌های کبدی، حوادث جاده‌ای، خشونت، سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی عروقی، خودکشی، سل و ایدز نقش داشته است. همچنین، در سال ۲۰۱۹ میلادی نیز مصرف الکل باعث مرگ ۲.۰۷ میلیون مرد و ۳۷۴ هزار مصرف‌کننده زن در سراسر جهان شده است.

این کارشناس حقوقی با اشاره به این نکته که حتی در کشورهایی که تولید و فروش مشروبات الکلی آزاد است، شاهد آمار بالای مرگ و میر ناشی از مصرف الکل هستیم، افزود: برای مثال در روسیه سالانه ۹۰۰ نفر اثر شرب مشروبات الکی تقلبی کشته می‌شوند. در فرانسه بر اساس آمار و ارقام سال ۲۰۰۹، حدود ۴۹ هزار مرگ و میر ناشی از الکل در این کشور ثبت شده است.

هدف از ممنوعیت مشروبات الکلی تغییر سبک زندگی به سمت جامعه سالم‌تر است

طالبی افزود: هدف از ممنوعیت مشروبات الکلی، صرفاً کاهش مصرف نیست، بلکه تغییر سبک زندگی و فرهنگ جامعه به سمت سالم‌تر است. مصرف الکل با بسیاری از ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی در تضاد است و می‌تواند به فروپاشی خانواده‌ها و افزایش جرم و جنایت منجر شود.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان با کنترل کیفیت و تولید مشروبات الکلی استاندارد از بسیاری از مضرات آن جلوگیری کرد، گفت: خیر، کنترل کیفیت و نظارت بر تولید در بازارهای آزاد بسیار دشوار است و امکان تقلب و فروش مشروبات الکلی تقلبی به عنوان محصول استاندارد وجود دارد.

محدودیت‌های فروش مشروبات الکلی در راستای حق زندگی سالم افراد است

طالبی با تأکید بر اینکه محدودیت‌هایی که این قانون برای تولید و فروش مشروبات الکلی ایجاد می‌کند، در راستای حفظ حقوق و آزادی‌های عمومی و به ویژه حق زندگی سالم افراد است، خاطرنشان کرد که این قانون، مصداق بارز اصل حاکمیت قانون و لزوم رعایت نظم عمومی در جامعه است.

این کارشناس حقوقی با اشاره به اهمیت قانونی که منع ساخت، خرید و فروش مشروبات الکلی را در بر می‌گیرد، اظهار داشت: هدف اصلی این قانون، حفظ سلامت عمومی و جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی ناشی از مصرف مشروبات الکلی است. ایران در این زمینه با وضع چنین قوانینی موفق شده است تا سرانه مصرف مشروبات الکلی را نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر کاهش دهد. اعتیاد به مصرف مشروبات الکلی در ایران بسیار محدود و ناچیز است.

طالبی در ادامه با اشاره به انتقادات گسترده‌ای که به قانون منع مشروبات الکلی می‌شود، به تشریح برخی از این انتقادات پرداخت و گفت: این انتقادات عمدتاً به تولید مشروبات غیراستاندارد و خطرات ناشی از آن مربوط می‌شود.

این عضو هیئت علمی دانشکده فقه و حقوق دانشگاه باقرالعلوم بیان کرد: با وجود ممنوعیت‌ها، تولید غیرقانونی مشروبات الکلی هیچ‌گاه به طور کامل از بین نمی‌رود، اما نیروهای انتظامی و قضائی وظیفه دارند که با این موارد برخورد کنند تا دسترسی به این مواد و مصرف آن‌ها محدود باقی بماند. به علاوه، مصرف مشروبات الکلی خطرات جدی برای سلامتی افراد دارد که می‌تواند به مسمومیت، بیماری‌های مزمن و حتی مرگ منجر شود.