چرایی حفظ سنت‌های اصیل حوزوی

به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر محمود حکمت‌نیا در اولین نشست از سلسله نشست‌های علمی ترویجی «سنت‌های کارآمد» که به همت کارگروه سنت‌های کارآمد حوزه‌های علمیه برگزار شد اظهار کرد: سنت‌های اصیل حوزوی به مثابه میراث فرهنگی که حافظه جمعی حوزه‌های علمیه است و می‌توان آن را توسعه داد.

وی افزود: باید به دقت بر روی آثار به جای مانده از گذشتگان که امروزه ما امانتدار آن هستیم، تأمل کنیم و آنها را بشناسیم و ضمن حفاظت، با ارائه طرح‌های نو، به احیا و ایجاد آثار جدید اقدام کنیم، به طوری که در کنار حفظ چهارچوب اصلی، تفاوت‌هایی با آثار پیشینیان ما داشته باشد.

معاون پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: آثار مادی و معنوی به جامانده از پیشینیان ما حاصل تلاش‌های مستمر، فنون، مهارت‌ها، ابتکارات، خلاقیت‌ها و برخوردهای اجتماعی فرهنگی آنان بوده است.

حکمت‌نیا تصریح کرد: اصطلاح سنت‌های کارآمد بر گرفته از نظریه گفتمان در فلسفه است و عنوان سنت‌های کارآمد به معنی ارائه گذشته برای استفاده در آینده است، یعنی ما در یک دستگاه گفتمانی، گفت‌وگو می‌کنیم و این گفتمان حاصل رفت و آمدهای خردمندانه معرفتی است، که در یک نقطه‌ای به قرار می‌رسد.

وی در ادامه گفت: ما باید در فرایند شکل دهی نظام معرفتی و پژوهشی حوزه، بازنمایی کنیم این نظام دارد ساخته می‌شود هر گاه این نظامات کنار هم و در مرآی افراد قرار گیرد، باعث هویت بخشی می‌شود.

معاون علمی پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نسبت به چرایی حفظ سنت‌های اصیل حوزوی بیان داشت: اگر معتقدید که تولید دانش ارزش است، پس باید روش‌های تولید دانش که در اثر آزمودن، اصلاح و تکمیل در طول سالیان دراز رقم خورده، مورد حفاظت، احیا و ترویج قرار گیرد. بنابراین حفاظت و حمایت از این سنت‌ها ارزشمند و قابل تقدیر است، و این امر سبب ایجاد جریان ذهنی و گفتمانی در مجامع علمی خواهد شد.

حکمت‌نیا در خصوص اهمیت گفتمان سازی افزود: وقتی گفت‌وگو شکل گرفت، دانش، تحول پیدا می‌کند و در کنار آن فرهنگ نیز بر همان مبنا ساخته می‌شود و در بعد معرفتی نیز برای حوزه‌های علمیه مؤثر خواهد بود.

معاون علمی پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تأثیر گفتمان سازی عنوان کرد: طلاب وقتی روند تاریخی علمی، پژوهشی حوزه‌های علمیه و بزرگان خود را می‌بینند بی‌تردید به آن هویت پی می‌برند. مثلاً طلاب می‌فهمند که ما طلبه‌ها یک شکل تاریخی داریم، که در آن می‌تواند نوع آموزش، پژوهش، نگاه، احوال پرسی، نشست، سلوک، نیز خود هویت بخش باشد.

وی در پایان گفت: این هویت شخصیت حقیقی نیست، شخصیت حقوقی هم نیست، این یک امری هست که یک تشخص معناداری پیدا می‌کند، که باید این سنت‌ها را در کنار استفاده از ابزارهای نوین آموزشی پژوهشی تحفظ کرد.