۱۱ آبان ۱۴۰۳، ۱۰:۵۴

مهر گزارش می دهد؛

افزایش ۴۰ درصدی قیمت بنزین چقدر تورم زا است؟

افزایش ۴۰ درصدی قیمت بنزین چقدر تورم زا است؟

این روز ها بحث افزایش قیمت بنزین محل جدال دولت و مجلس شده است تا جایی که یک نماینده مجلس از افزایش قیمت ۴۰درصدی بنزین در سال آینده پرده برداشته است.

به گزارش خبرنگار مهر، آنطور که پیداست باید منتظر افزایش قیمت بنزین در سال آینده باشیم، موضوعی که اخیراً در صحن علنی مجلس از آن پرده برداشته شده است.

حسین صمصامی عضو کمیسیون اقتصادی در مخالفت با لایحه بودجه سال آینده گفته است که دولت برنامه افزایش قیمت ۴۰ درصدی بنزین را در سال آینده دارد. به گفته وی دولت ۲۰ هزار میلیارد تومان درآمد از محل افزایش قیمت بنزین لحاظ کرده است.

احتمالاً کارشناسانی که به دولت مشورت می‌دهند این مسئله را می‌دانند که افزایش قیمت بنزین تأثیر مستقیم بر زندگی و معیشت مردم دارد. اگرچه رئیس جمهور افزایش قیمت بنزین را رد در دوران انتخابات ریاست جمهوری رد کرده و گفته بود به هیچ وجه قیمت بنزین بالا نمی‌رود اما این روزها به نظر می‌رسد از صحبت‌های خود بازگشته است.

به هرحال اکنون کارشناسان انرژی پیشنهادهایی را برای افزایش قیمت بنزین مطرح می‌کنند که یکی از این موارد تغییر سهمیه به فرد به جای خودرو است به گفته این کارشناسان اگر دولت تن به اجرای این سیاست بدهد بدون تغییر قیمت می‌تواند بخشی از کسری بودجه سال ۱۴۰۴ را پر کند.

افزایش ۲۰۰ درصدی قیمت بنزین در آبان ۱۳۹۸

دولت احتمالاً به این موضوع فکر می‌کند که با افزایش قیمت بنزین می‌تواند موجب کاهش مصرف این حامل انرژی شود. افزایش قیمت بنزین مساله جدیدی نیست و پس از انقلاب تا کنون بیش از ۱۰ بار قیمت بنزین افرایش یافته است اما اثرات تورمی آن در دهه‌های اخیر بیش کاهش مصرف مؤثر بوده است تاجایی که مصرف کنندگان چندماه بعد نسبت به قیمت‌های جدید بی‌تفاوت می‌شوند.

زمانی دولت حسن روحانی با تدابیری که خرج کرد قیمت بنزین ۲۰۰ درصد رشد کرد به تبع آن مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی را تهیه کرد که در این گزارش وضعیت تورم را مورد ارزیابی قرار داد. مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش اعلام کرد که افزایش قیمت بنزین می‌تواند به کاهش ۳۶۰ تا ۴۸۰ هزارنفری اشتغال منجر شود و رشد اقتصادی را ۰.۷۵ تا یک درصد کاهش دهد. همچنین کارشناسان این مرکز درباره احتمال تورم ناشی از این افزایش قیمت هشدار بسیاری داده بودند. با این حال دولت وقت مدعی شد که بررسی سابقه افزایش قیمت بنزین در ادوار گذشته ثابت می‌کند که اثر این افزایش قیمت بر تورم چشمگیر نیست.

تأثیر مستقیم و غیر مستقیم افزایش قیمت بنزین بر سبد خانوار

پس از گرانی بنزین در دولت دوازدهم گزارشی در مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شد که بر اساس آن افزایش قیمت بنزین به طور مستقیم افزایش قیمت بنزین در سبد خانوار و غیر مستقیم افزایش قیمت حمل و نقل و سایر کالاها در سید خانوار منجر به افزایش هزینه خانوارها می‌شود. برآورد آثار تورمی اجرای این سیاست به طور مجزا در دو بخش انجام شده است. تورم ناشی از افزایش قیمت بنزین سهمیه‌ای به ۱,۵۰۰ تومان (۵۰) درصد افزایش قیمت تورم ناشی از افزایش قیمت بنزین غیر سهمیه‌ای به ۳,۰۰۰ تومان (۲۰۰ درصد افزایش قیمت) نتایج برآوردها نشان می‌دهد نرخ تورم در نتیجه افزایش قیمت بنزین سهمیه‌ای به ۱,۵۰۰ تومان حدود ۲ درصد خواهد بود. که ۱.۲ درصد از آن به طور مستقیم افزایش قیمت بنزین در سبد خانوار و ۰.۸ درصد غیر مستقیم افزایش قیمت حمل و نقل و سایر کالاها در سبد خانوار است.

اثر مستقیم افزایش قیمت بنزین غیر سهمیه‌ای به ۳,۰۰۰ تومان حدود ۱.۸ درصد خواهد بود. با این حال اختصاص سهمیه به خودروهای عمومی و مواردی مثل قدرت قیمت گذاری بنگاه‌های اقتصادی سبب می‌شود برآورد اثر غیر مستقیم افزایش قیمت بنزین غیر سهمیه‌ای کاملاً متأثر از شرایط اجرا و انتظارات تورمی شکل گرفته در جامعه باشد. به طور کلی اثر غیر مستقیم ۱.۳ درصد خواهد بود که در نتیجه مجموع آثار مستقیم و غیر مستقیم بین ۳.۱ درصد برآورد می‌شود.

با توجه به موارد ذکر شده نرخ تورم ناشی از اجرای این سیاست حدود ۵.۲ درصد افزایش پیدا می‌کند که ۳ درصد از آن مستقیم و ۲.۲ درصد از آن غیر مستقیم خواهد بود. با این حال بسته به قدرت قیمت گذاری بنگاه‌های اقتصادی و انتظارات تورمی شکل گرفته در جامعه این نرخ حداقل ۳.۸ درصد و حداکثر ۷ درصد خواهد بود. هر چند مقامات اجرایی اصرار دارند تا قیمت کالاها و خدمات در نتیجه اجرای سیاست ثابت بماند با این حال به نظر می‌رسد جهت افزایش کارایی سیاست و عدم انحراف قیمتی قابل توجه بایستی قیمت کالاها و خدمات متناسب با افزایش ۵۰ درصدی قیمت بنزین سهمیه‌ای افزایش یابد.

تأثیر افزایش قیمت بنزین بر حمل و نقل

البته باید در نظر داشت که آثار تورمی افزایش قیمت بنزین بر دهک‌های مختلف یکسان نبوده است و بر اساس گزارش منتشر شده مرکز پژوهش‌های مجلس بیشترین اثر تورمی افزایش قیمت این حامل بر دهک‌های ۸ و ۹ تحمیل شده است. به طوری که افزایش قیمت بنزین هزینه‌های خانوارها را به طور متوسط ۵.۲ درصد افزایش می‌دهد. با این حال این افزایش هزینه‌ها در همه بخش‌ها یکسان نیست و بر اساس محاسبات انجام شده هزینه خانوارها به طور مستقیم از کانال افزایش قیمت بنزین در سبد خانوار به طور متوسط ۳ درصد افزایش پیدا می‌کند و مهمترین هزینه خانوار که تحت تأثیر افزایش قیمت بنزین قرار می‌گیرد هزینه‌های حمل و نقل است که برآوردها نشان می‌دهد از محل افزایش هزینه‌های این بخش هزینه‌های حمل و نقل خانوارها به طور متوسط ۱۱ درصد افزایش خواهد یافت. ضمن اینکه از محل افزایش قیمت سایر کالاها نیز هزینه خانوارها به طور متوسط ۲ درصد افزایش می‌دهند.

کدام دهک بیشترین ضرر از افزایش قیمت بنزین را دارد؟

اما در این میان کدام قشر متضرر می‌شوند؟ هر چند سیاست افزایش قیمت بنزین و پرداخت یارانه نقدی بسیار متفاوت از چارچوب‌های معمول سیاست‌های حمایتی است. اما در هر صورت از آن جهت که اثر آن بر روی خانوارها متفاوت است. تفاوت در میزان مصرف خانوارها از بنزین باعث می‌شود تا پرداخت یارانه نقدی به ازای افزایش قیمت بنزین برای برخی خانوارها منفعت خالص و برای برخی ضرر خالص در پی داشته باشد.

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در سال ۹۸ یارانه نقدی تنها به ۶۰ میلیون نفر پرداخت می‌شود بنابراین تقریباً سه دهک آخر مشمول دریافت یارانه نشده و این سه دهک متضررین سیاست افزایش قیمت بنزین هستند

میزان منفعت خانوار از افزایش قیمت بنزین هرچه به سمت دهک‌های پایین می‌رود از دو جهت بیشتر است اول کمتر بودن میزان مصرف بنزین و دوم بیشتر بودن بعد خانوار که منجر به دریافت یارانه نقدی بیشتر می‌شود. بنابراین بر اساس ارقام متوسط هفت دهک اول که یارانه دریافت خواهند کرد. از اجرای این سیاست منتفع خواهند شد.

متضررین سیاست افزایش قیمت بنزین و پرداخت یارانه نقدی بر اساس ارقام متوسط تنها به دهک بالای درآمدی از اجرای سیاست متضرر شده‌اند. با این حال باید توجه داشت که علاوه بر سه دهک آخر که متضررین مطلق این سیاست هستند هر چند هفت دهک اول که مشمول دریافت یارانه می‌شوند به طور متوسط منتفع می‌شوند. اما به علت آنکه این میزان متوسط هر دهک را نشان می‌دهد در هر یک از دهک‌ها خانوارهایی وجود دارند که متضرر شده‌اند. زیرا در هر دهک خانوارهایی وجود دارند که به رغم قرار گرفتن در آن دهک متوسط مصرف بنزین بالاتری از دهک خود دارند و بنابراین میزان جبران برای آنها متفاوت است.

افزایش قیمت انرژی و تأثیر آن بر تورم

بر اساس این گزارش با گریزی به افزایش قیمت بنزین در آبان ۹۸ پانزدهمین افزایش قیمت بنزین در سال‌های پس از انقلاب اسلامی است. نتایج برآوردها نشان می‌دهد نرخ تورم ناشی از اجرای این سیاست حدود ۵.۲ درصد افزایش داده که ۳ درصد از آن مستقیم و ۲.۲ درصد از آن غیر مستقیم خواهد بود. با این حال بسته به قدرت قیمت گذاری بنگاه‌های اقتصادی و انتظارات تورمی شکل گرفته در جامعه این نرخ حداقل ۳.۸ درصد و حداکثر ۷ درصد می‌شود. حالا با در نظر گرفتن این موضوع در شرایط فعلی و آنطور که کارشناسان امر می‌گویند هر یک درصد افزایش قیمت بنزین ۸ درصد تورم به دنبال دارد با افزایش ۴۰ درصدی قیمت بنزین باید منتظر بنزین ۲۱۰۰ تومانی یارانه‌ای و ۴۲۰۰ سهمیه آزاد باشیم که تورم ۲۰۰ درصدی را به دنبال دارد و زندگی مردم را تحت الشعاع قرار می‌دهد.

کد خبر 6274585

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha

    نظرات

    • IR ۱۱:۱۱ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      3 9
      سهمیه بندی بنزین از خودرو به کارت ملی تغییر کند بنزین غیر سهمیه ای هم حداقل ۱۵۰۰۰ تومان یعنی نصف قیمت جهانی شود وطی ۵ سال به نرخ جهانی برسد
      • امیر آشفته IR ۱۵:۴۳ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
        5 1
        سلام داداش چی زدی و چی میزنی. قیمت بنزین آزاد 15000 تومان میفهمی یعنی چی. قیمت جهانی را میدونی چی هست؟
      • IR ۱۷:۱۷ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
        1 0
        دادا هر وقت درآمد به حداقل نرخ جهانی کشورهای در حال توسعه که ۲۰۰۰دلار در ماه است رسید و خودروهای با کیفیت جهانی و مصرف مناسب و حداقلی به ایران وارد شد اصلا به قیمت کامل جهانی دریافت بکنند فقط آن قسمتی از پول نفت سرمایه ملی ما ایرانیان هم بهمون بدهند
    • کارمند ساده IR ۱۲:۱۲ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      6 0
      هر عددی را بشکل واقعی نه آمار دولتی باید ضربدر ۱۰۰۰, کنید تا سبد واقعی خانواده نه آن سبد خانواده دولتی که دولت اعلام می کند، گرانی و تورمش بدستان بیاید...
    • ناشناس IR ۱۳:۰۳ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      4 0
      سیصد درصد
    • فیروز سلامت IR ۱۳:۱۳ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      2 13
      بسمه تعالی به نظر من افزایش قیمت بنزین تا پنجاه درصد هیچ تاثیری در تورم ندارد
    • IR ۱۳:۳۵ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      3 2
      ۴۰۰درصد تورم میاره
    • DE ۱۵:۰۲ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      1 2
      اگر این داده ها و بررسی ها درست باشد که با 40 درصد افزایش قیمت بنزین (چرا دیگر حامل های انرژی نه؟) حداکثر 7 درصد به تورم افزوده میشود و با توجه به تورم بالای 40 درصد کنونی یعنی بین 1/6 تا 1/7 به تورم افزوده میشود. چرا باید کار منطقی تر، یعنی در آغاز یک افزایش 200 درصدی، در نظر نگرفت؟
    • IR ۱۵:۱۳ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      2 0
      روی کاغذ یا در واقعیت ؟ از نظر تئوری ، شما سهمیه کلیه خودروهای شخصی را حذف کنید و بنزین به نرخ آزاد به آنها بفروشید ، مالک هر خودروی شخصی فقط ۹۰ هزار تومان در ماه اضافه پرداخت میکند که هیچ فشاری بر دارندگان خودروهای شخصی وارد نمیکند . ولی واقعیتی که در جامعه ما اتفاق خواهد افتاد سونامی گرانی است !!
    • IR ۱۵:۳۲ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      12 1
      پس چرا افزایش حقوق ها به قیمت جهانی نمیرسد؟
    • IR ۱۵:۴۰ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      5 1
      اونی که تورم میاره افزایش حقوق کارمندوبازنشسته هست،دیگه افزایش هیچی اصلا تورم نداره!
    • م.ج IT ۱۷:۰۱ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      3 2
      قیمت سوخت، انرژی، دستمزدها و مالیات در ایران مسخره است. قیمت بنزین باید به حداقل ۴۰ هزار تومان ، گازوییل به ۳۵ هزار تومان و گاز به متر مکعب ۱۵ هزار تومان افزایش یابد. قیمت برق هم بر همین مقیاس تنظیم شود. از سوی دیگر هدفمندی یارانه ها بطور نقوی به میزان حداقل ۵ میلیون تومان پرداخت گردد و دستمزدها ۲ ب
    • IR ۱۷:۳۸ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      3 0
      اضافە کردن یک ریال بە قیمت بنزین یعنی خیانت بە ملت . یعنی فقر ، فقر بیشتر . یعنی ناامید کردن و فلج کردن ملت. بدبختا بگذارید وضعیت از اینی کە هست بدتر نشود. باعث فلاکت ملت بزرگ ایران نشوید. آە ملت و قشر ضعیف جامعە دامنتان را خواهد گرفت.
    • فف IR ۱۷:۵۵ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      1 0
      خیلی جالبه دولت تو رسانه ها میگه ما تو تولید بنزین خودکفا شدیم بعد بنزین ۴۰درصد افزایش میده.....اگر بنزین افزایش پیدا کنه از قیمت کبریت تا قیمت قبر ۴برابر میشه یعنی فاجعه بدبختی و فقر مطلق مطلق میشه.
    • IR ۱۸:۱۱ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      1 1
      سلام علیکم ایکاش .حقوق در امد رفاه مردم هم که دخلش با خرجشون نمی خواند ؛ به میزان جهانی می رسید.
    • رزمنده معسر IR ۱۸:۱۹ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      1 0
      ماشین نداریم رزمنده بسیجی معسرفاقدبیمه مسکن افزایش بنزین محرومین ایثارگررزمنده داوطلب حمایت کنیددهک یک تا پنج زیرخط فقرهستندایثارکردند
    • IR ۱۸:۲۰ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      1 2
      درتمام دنیا قیمت بنزین وگازوییل مانند طلا شناور است وهیچربطی به گرانی وارزانی ودر امد مردم ندارد به واللهقسم بنده یک بازنشسته هستم ولی دلم اتش می گیرد می بینم روزی ۱۴۰ میلیون لیتر بنزین دراین کشور مفت ومجانی خیرات میشود به والله قسم، به واللهقسم یک گیلو کود حیوانی قیمتش د چندین برابر یک لیتر بنزینا
    • IR ۱۸:۴۴ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      2 0
      سال 98 هنوز حقوق یک میلیونی سال 96 سه برابر نشده بود ولی بنزین 3 برابر شد..به همون دلیل اعتراض ها و شلوغی ها سد.... . اما الان حقوق سال 96 تقریبا 12 برابر شده است مرا به تاکسی از سال 96 بیست برابر شده... ولی بنزین نسبت به سال 96 فقط 3 برابر...... حداقل باید الان بنزین ده هزار بود..
    • مهدی IR ۱۸:۴۷ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      1 0
      افزایش40درصدی بنزین باعث تورم80درصدی خ. اهد شد؟ کسی بفکر ملت ایران نیست چرا حقوقها برمبنای تورم وقیمت ارژی دلار محاسبه نشد بودجه سال1404برمبنای دلار40تومان بسته میشه ولی الان دلار نزدیک70تومان هست سال بعد100تومان میشه پس تورم چطورجبران میشه؟ دست دولت همیشه درجیب ملت هست
    • IR ۱۹:۰۰ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      2 0
      لعنت برخوردم که رای دادم
    • IR ۱۹:۲۵ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      0 0
      هبچ.تورمی.ندارد.فقط.سفره.ملت.کوچکتر.میشه
    • IR ۲۱:۱۰ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      0 0
      بنزین تا سه برابرشدن هیچ تاثیری بر تورم ندارد شما حساب کنید در یک مسیری که تاکسی ویا اسنب حداقل صدهزار تومان است افزایش چندهزارتومان بر هزینه آن هیچ ناثیری ندارد بنابراین حق افزایش هیچ نرخی ندارند ولی این مبلغ باعث افزایش در امد دولت وحل خیلی از مشکلات میشه
    • اسی IR ۲۱:۵۳ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      0 0
      گرانی بنزین مساوی است با امارطلاق بالا خواهدرفت جرم جنایت بیشترخواهدشدتقلب درتولیدداخلی بی داد خواهدکرد بیکاری تا دلتان بخواهد زندگی مردم مختل می‌شود کشاورز بدبخت می‌شود
    • رضا DE ۲۳:۲۱ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
      0 1
      باافزایش بنزین تورم بالای ۵۰درصدشاهدخواهیم بود ودولتی که درکنترل تورم ناتوان وبی خردانه عمل میکند