دشت اصفهان تنها ۵۰ سال با مرگ آبخوان فاصله دارد

به گزارش خبرنگار مهر، علی بیت‌الهی ظهر سه‌شنبه در نشست تخصصی فرونشست؛ چالش‌ها و راهکارها در پنجمین کنگره علوم و مهندسی آب و فاضلاب ایران، اظهار کرد: بررسی‌ها نشان داده اگر پیشروی فرونشست دشت اصفهان- برخوار با روند کنونی ادامه یابد، حدود ۵۰ سال با مرگ آبخوان فاصله دارد و این در حالی است محدوده ضخامت کم آبخوان در زیر شهر به ویژه مناطق جنوب شهر اصفهان ۱۰ متر برآورد می‌شود که در صورت تداوم خشکی ممتد رودخانه، آب آن کامل تمام شود و زودتر به میرایی و شرایط compaction (تراکم خاک) برسد.

میرایی آبخوان اصطلاحی است که قابلیت آبخوان برای تحمل بهره‌برداری بلند مدت را نشان می‌دهد و بیانگر تعداد سال‌هایی است که آبخوان می‌تواند مورد بهره برداری قرار گیرد.

وی ادامه داد: عدد حدود ۵۰ سال برای آبخوانی که میلیون‌ها سال عمر طبیعی آن است شرایط حدی نگران کننده‌ای است که ضرورت دارد اقدامات جدی و عاجل در برابر آن صورت گیرد.

اصفهان سالانه تا ۱۵ سانتیمتر فرومی‌نشیند

رئیس بخش زلزله شناسی و خطر پذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه فرونشست زمین در محدوده شهر اصفهان نرخ بیشینه ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر در سال دارد، تصریح کرد: این پدیده در محدوده شهر اصفهان همگن و متقارن نیست و گرادیان فرونشست زمین در این منطقه نسبت به سایر مناطق درگیر کشور چشمگیرتر است.

بیت الهی با اشاره به اینکه طرح پایلوت کاهش خطرات فرونشست زمین اصفهان یک برنامه ملی است، ابراز کرد: از نمایندگان اصفهان در مجلس شورای اسلامی عاجزانه تقاضا دارم با توجه به تدوین برنامه هفتم توسعه که در آن به فرونشست اشاره‌ای نشده است، طرح پایلوت کاهش خطر پذیری اصفهان برای اجرا در دستور کار قرار گیرد.

وی ادامه داد: در غیر این‌صورت طرح مکرر مساله فرونشست اصفهان، خود مساله را کم ارزش می‌کند.

رئیس بخش زلزله شناسی و خطر پذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی خاطرنشان کرد: پدیده فرونشست هم اینک گریبانگیر شهرهای ما است و اثرات آن را در مشهد، شیراز و تهران خواهیم دید و از این رو اجرای طرح پایلوت کاهش خطرپذیری فرونشست اصفهان به دیدگاه ملی درباره این پدیده کمک خواهد کرد.

بیت الهی به تجارب موفق کشورهایی مانند ژاپن، چین، آمریکا، نیجریه و اندونزی در مهار پدیده فرونشست زمین اشاره کرد و افزود: با دانش فنی که در اصفهان وجود دارد بی تردید اجرای طرح پایلوت ۲۲ گانه کاهش خطرپذیری فرونشست در این شهر موفق خواهد بود.

افت آب زیرزمینی در اصفهان نسبت یکسان ندارد

وی تصریح کرد: درخصوص فرونشست اصفهان سطح آب زیرزمینی به شدت به زاینده‌رود وابسته بوده و منبع اصلی تقویت آبخوان، زاینده‌رود است.

رئیس بخش زلزله شناسی و خطر پذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه در اصفهان میزان افت سطح آب زیرزمینی در نقاط مختلف نسبت یکسانی ندارد، خاطرنشان کرد: در سه پیزومتر نمونه بازای یک متر افت سطح آب زیرزمینی مقادیر سالیانه فرونشست از ۴۰ میلیمتر تا ۹۰ میلیمتر در سال متغیر بوده است؛ همچنین عدد نرخ سالیانه فرونشست زمین بازای افت سالیانه یک متر سطح آب زیرزمینی هفت سانتیمتر است، از این رو بازای ۲۰ متر افت سطح آب حدود یک متر و ۴۰ سانتیمتر فرونشست تجمعی در ۲۵ سال تخمین زده می‌شود.

کاهش نرخ فرونشست اصفهان با رهاسازی آب در زاینده‌رود

بیت الهی افزود: فرونشست یک متر و ۴۰ سانتیمتر مستحدثات و زیرساخت‌ها از جمله لوله‌های آب و فاضلاب را تحت تأثیر قرار می‌دهد و این واقعیت خطرآفرین فرونشست در این شهر است.

وی با بیان اینکه خاک اصفهان در برخی پهنه‌ها از جمله فرودگاه شهید بهشتی و مجاورت ورزشگاه نقش جهان واگراست، ابراز کرد: به دلیل فرسایش تونلی احتمال فروریزش‌های سطحی در اصفهان بالا است.

رئیس بخش زلزله شناسی و خطر پذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اضافه کرد: در اصفهان کاهش نرخ فرونشست زمین با رهاسازی آب در زاینده رود ارتباط دارد ضمن اینکه طبق بررسی‌های صورت گرفته در رفتار هیدروگراف واحد با جریان زاینده‌رود مطابقت قابل ملاحظه‌ای مشاهده می‌شود.

به گزارش خبرنگار مهر، پنجمین کنگره علوم و مهندسی آب و فاضلاب ایران صبح امروز سه‌شنبه آغاز بکار کرد. این کنگره تا روز پنجشنبه هشتم آذرماه توسط انجمن آب و فاضلاب ایران، شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان و دانشگاه اصفهان برگزار می‌شود.