به گزارش خبرنگار مهر، دکتر شاهین آخوندزاده در بیست و پنجمین جشنواره پژوهشی ابوریحان بیرونی که صبح امروز در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد، گفت: بدون رودربایستی، وضع پژوهش ما در کشور خوب نیست؛ ولی دلیل آن در دانشگاه‌ها و صداهایی از دانشگاه‌ها بود که می‌گفتند پژوهش‌های ما به درد نمی‌خورند.
وی با اشاره به روند انتشارات علمی ایران توضیح داد: ما در سال ۱۹۶۸ کشور اول منطقه بودیم ولی خاورمیانه سهمی از تولید علم دنیا نداشت و به معنای دیگر در بین شاگرد تنبل‌ها اول بودیم. ۱۰ سال بعد جنگ تحمیلی زیرساخت‌های ما را از بین برد و کل مقاله‌های بین‌المللی ما ۱۶۵ مقاله شد. همه دولت‌ها تلاش کردند و به تدریج از سال ۲۰۱۷ رتبه اول منطقه را پس گرفتیم و اختلاف ما با کشورهای دیگر در منطقه زیاد شد. ما از سال ۲۰۲۱ دچار افت شدیم.
دلیل افت روند انتشارات علمی کشور
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به دلیل افت روند انتشارات علمی کشور اظهار کرد: ۹۰ درصد دلیل آن منابع مالی است. در حال حاضر عربستان هم از ما جلو افتاده و ما به رتبه سوم منطقه رسیدیم، با این حال فرافکنی می‌کنیم و می‌گوییم که عربستان دوپینگ می‌کند و پژوهشگران سایر کشورها را به کار می‌گیرد. در صورتی که عربستان کار درست را انجام می‌دهد و در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده است.
تفاوت سرمایه‌گذاری ایران و عربستان در حوزه هوش مصنوعی
آخوندزاده در مورد تفاوت سرمایه‌گذاری ایران و عربستان در حوزه هوش مصنوعی گفت: ایران ۱۰ میلیون دلار در هوش مصنوعی سرمایه گذاری کرده عربستان ۲۵ میلیارد دلار؛ چگونه می‌خواهیم در این شرایط رقابت کنیم؟
وی اظهار کرد: ما با برنامه‌ریزی و مدیریت پژوهشی خوب رتبه اول منطقه را کسب نکرده بودیم، ما با اتکا به نیروی انسانی خود به این جایگاه رسیده بودیم. ما جوان‌های توانمندی داریم و با آنها توفیقات را کسب کردیم. بدون آنها با وجود این منابع محدود و سو مدیریت به اینجا نمی‌رسیدیم.
معاون وزیر بهداشت با اشاره به آمار مقالات پر استناد که می‌توانند نشانه‌ای از کیفیت پژوهش‌ها باشند، اظهار کرد: تعداد مقالات پر استناد عربستان ۵ هزار و ۶۵۷ است و ایران ۴ هزار و ۱۱۰ مقاله پراستناد دارد. اگر مقالات پر نویسنده را حذف کنیم فاصله ما بیشتر هم می‌شود. این به دلیل آن است که ما در پژوهش پول خرج نمی‌کنیم و در نتیجه کیفیت پژوهش ما نیز کاهش می‌یابد.
فناوری بدون پژوهش ممکن نیست
وی ضمن انتقاد از افرادی که عنوان می‌کنند «پژوهش مهم نیست و باید به فناوری بچسبیم»، گفت: فناوری بدون پژوهش ممکن نیست. ما در سال‌های اخیر در فناوری نیز افت کردیم. چین و هند که در پژوهش رتبه اول و سوم دنیا را دارند، در فناوری نیز رشد کردند. نمی‌شود پژوهش را ببندیم و بگوییم می‌خواهیم در فناوری رشد کنیم.
آخوندزاده با انتقاد از خودزنی‌هایی که می‌گویند دانشگاه‌ها فقط مقاله می‌نویسند، به چرخه فناوری اشاره کرد و گفت: چرخه فناوری از پژوهش شروع می‌شود خروجی آن مقاله است و جلوتر به بسته سیاستی می‌رسد و بعد از آن به تاثیر پژوهش می‌رسد. تاثیر پژوهش در علوم پزشکی باید به افزایش امید به زندگی افزایش کیفیت زندگی و … ختم شود.
وی با اشاره به انتشار مقاله‌ای در سال ۲۰۰۲ که در نهایت به برنامه کشوری کم کاری تیروئید منجر شد، گفت: در نتیجه این برنامه کشوری ۳۲ هزار نوزاد دچار کم کاری تیرویید شناسایی شدند و همین موضوع از بسیاری از مشکلات جلوگیری کرد. این تاثیر این مقاله است.
به گفته معاون وزیر بهداشت؛ در حال حاضر با شاخص‌های آلتمتریکس می‌توان بسیاری از تاثیرات پژوهش را مشاهده کرد.
حرف وزارت بهداشت را گوش ندهید
آخوندزاده پیشنهاداتی برای بهبود شرایط با وجود این شرایط اقتصادی و تحریم‌های بین‌المللی ارائه کرد و گفت: پیشنهاد من به دانشگاه‌ها این است که حرف‌های ستاد وزارت بهداشت را اصلاً گوش نکنید. کجای دنیا برای دانشگاه تصمیم می‌گیرند؟ دانشگاه‌ها مستقل هستند و باید مستقل عمل کنند. بر همین اساس من اختیاراتی را به دانشگاه‌ها ابلاغ کردم که مستقل عمل کنند.
وی با بیان اینکه نباید مانع راه اساتید توانمند شد، گفت: همه اعضای هیئت علمی ما محقق نیستند، به این موضوع باید توجه داشت. نباید به استادی که پژوهشی نیست اصرار داشت پایان نامه و مقاله داشته باشد. نباید پژوهش و پایان‌نامه را کوپنی کنیم و سد راه استاد توانمند باشیم.
معاون تحقیقات وزارت بهداشت افزود: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به خاطر ثبات مدیریت در سال‌های اخیر عاقبت بخیر شد و امیدوارم این رویه ساری و جاری باشد.
۰۹:۲۴ - ۱۴۰۳/۱۰/۱۲
نظر شما