به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام احمد کوهی عصر یکشنبه در نشستی با موضوع «سبک پوشش و لباس روحانیت در ایران معاصر؛ موقعیت‌ها، اقتضائات و کارکردها» که در پژوهشکده اخلاق و معنویت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، به بررسی ابعاد تاریخی، اجتماعی و معنوی پوشش روحانیت پرداخت.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: هویت روحانیت در یک فضای سنتی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شد که نخستین بخش هویتی، حوزه تبلیغی را شامل می‌شد که در آن پوشش روحانی به‌عنوان نمادی برجسته از هویت فرهنگی و تمایز اجتماعی، دارای نقشی حیاتی بود.
وی افزود: این نوع پوشش از نظر اجتماعی و آیینی اهمیتی استراتژیک داشت؛ به‌گونه‌ای که روحانیون برای انجام وظایف مرتبط با مدیریت جمعی مناسک دینی، حضور در هیئت‌های مذهبی و میانجی‌گری در دعاوی، ملزم به حفظ این لباس بودند که این اجبار در عمل، بخشی از ماهیت و مسئولیت اجتماعی یک فرد روحانی محسوب می‌شد.
حجت الاسلام کوهی در ادامه سخنان خود به بخش علمی هویت روحانیت اشاره کرد و گفت: این بخش بیشتر ناظر بر گروهی محدود و خاص از روحانیون بود که هرچند پیوند مستقیمی با توده مردم نداشتند، اما عملاً جایگاه علمی آنها توسط نمادهای بصری از جمله لباس شناخته و تثبیت می‌شد.
وی ادامه داد: این لباس علمی، برخلاف حوزه تبلیغی، بیشتر نمایانگر مسئله معرفتی و نقش تخصصی روحانیون در زمینه پژوهش و آموزش دینی بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در بخش دیگری از این نشست به تحولات معاصر ۷۰ سال اخیر پرداخت و یادآور شد: لباس روحانیت، با ورود حاکمیت سیاسی مدرن به عرصه‌های اجتماعی و تحول در ساختار حوزه‌های علمیه، کارکردهایی تازه پیدا کرده است.
حجت الاسلام کوهی عنوان کرد: در این دوران، حوزه علمیه تلاش کرد تا الگویی متناسب با سبک زندگی متکی بر دانش‌های دینی ارائه دهد که با وجود تأثیرات گسترده فضای مدرن بر زندگی اجتماعی، تأکید بر حفظ پوشش سنتی به‌مثابه یکی از نمادهای مهم اصالت فرهنگی، همچنان ادامه داشته است.
وی همچنین به تردیدهایی که برخی از روحانیون درباره استفاده از لباس روحانیت داشتند، اذعان کرد: این امر غالباً در مورد افرادی رخ می‌داد که تصمیم به تدریس علوم انسانی در مراکز علمی غیرحوزوی یا فعالیت در زمینه مدیریت حکومتی گرفته بودند که این افراد، گاهی به دلیل برخی از مسائل اجتماعی موجود یا تأثیراتی که ممکن بود قضاوت‌های عمومی بر جایگاه نمادین لباس بگذارد، ترجیح می‌دادند از پوشیدن آن خودداری کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تأکید کرد: کارکرد لباس روحانیت در زمینه‌های آیینی و مدیریت دینی همچنان پابرجا خواهد ماند و این نقش حتی با تحولات آینده نیز تضمین‌شده به نظر می‌رسد.
وی ادامه داد: اگر شرایط اجتماعی و شهری بتواند میزان انعطاف بیشتری فراهم آورد، تصمیم‌گیری درباره استفاده از این نوع پوشش برای یک روحانی ممکن است متناسب با زمان و مکان انجام شود که چنین تغییری می‌تواند تدریجاً در جامعه پذیرفته شود و فرهنگ پوشش طلبگی از محدودیت آن به محراب‌ها و منبرها فراتر رود.
حجت الاسلام کوهی در ادامه به اهمیت فضای مجازی در آینده تبلیغ دینی پرداخت و اظهار کرد: تبلیغ دینی در عصر دیجیتال بیشتر به محیط‌های آنلاین منتقل خواهد شد و همین امر باعث خواهد شد تا لباس روحانیت نیز در این بستر ماهیتی بدیهی‌تر و نمادین‌تر به خود بگیرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به پیشرفت فناوری و نقش ابزارهای هوشمند در تحول زندگی فردی و اجتماعی، بیان کرد: این تغییرات تأثیر عمیقی بر ابعاد متنوع جامعه خواهند داشت ضمن اینکه حضور روحانیون در چنین فضایی نه تنها ضروری‌تر خواهد شد بلکه آموزش دینی نیز بیش‌ازپیش به فرآیندی فراگیر و مادام‌العمر تبدیل می‌شود.
وی افزود: این روند افزایشی کمک خواهد کرد تا جایگاه اجتماعی و معنوی روحانیت تقویت شود که بر همین اساس لباس روحانیت همچنان بخشی اساسی از هویت این قشر باقی خواهد ماند.
حجت الاسلام کوهی خاطرنشان کرد: در آینده مفهوم تبلیغ دینی به شکلی وسیع‌تر گسترش پیدا خواهد کرد و ارتباط بیشتری با جنبه‌های اقتصادی و سازمانی خواهد داشت که با این وجود، حذف لباس روحانیت از این حوزه اتفاق نخواهد افتاد و حتی جنبه نمادین آن نیز تقویت خواهد شد.
نظر شما