به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از گزارش مرکز آمار ایران، درصد تغییرات GDP طی سالهای 1381 تا 1385 نشان می دهد که رشد اقتصادی کشور که از سال 1381 سیر نزولی داشته است، در سال 1385 افزایش یافته و معادل 3/6 درصد شده در حالی که در سال 1384 رشد اقتصادی معادل 6/5 درصد بوده است.
ارزش افزوده بخش های عمده اقتصادی
براساس نتایج اولیه آمارهای حسابهای ملی در سال 1385 بیشترین رشد ارزش افزوده در بخش معدن(غیر از نفت) به میزان 7/9 درصد بوده و بعد از معدن بخش صنعت بیشترین رشد را( معادل 1/8 درصد) داشته است.
سهم ارزش افزوده بخشهای اقتصادی در محصول ناخالص داخلی
بیشترین سهم ارزش افزوده بخشهای اقتصادی در سال 1385 متعلق به بخش خدمات است که طیف گسترده ای از فعالیتهای اقتصادی را در بر می گیرد. سهم ارزش افزوده بخش خدمات در محصول ناخالص داخلی به قیمتهای جاری در سال 1385 معادل 6/49 درصد بوده است. به عبارت دیگر، حدود نیمی از سهم GDP متعلق به بخش خدمات است.
رشد اجزای هزینه تشکیل دهنده GDP
درسال 1385 بیشترین رشد در طرف هزینه مربوط به مصرف نهایی دولت ( معادل 8/10 درصد ) است. مصرف نهایی خانوار دارای رشدی معادل 6/9 درصد، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص 4/6 درصد و خالص صادرات و واردات 7/8 درصد است. رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در ماشین آلات 6 درصد است.
سهم اجزای هزینه در محصول ناخالص داخلی
بیشترین سهم در محصول ناخالص داخلی در سال 1385 متعلق به مصرف نهایی خصوصی ( خانوار و موسسه های غیر انتفاعی در خدمت خانوار) است. سهم هر یک از اجزای هزینه در GDP به قیمت جاری به ترتیب عبارت اند از مصرف نهایی خصوصی 7/48 درصد، مصرف نهایی دولت 13 درصد، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص 6/23 درصد و خالص صادرات و واردات 7/5 درصد.
محصول ناخالص داخلی سرانه
محصول ناخالص سرانه به قیمتهای جاری و ثابت از سال 1381 دارای روند صعودی بوده است به طوری که این نماگر به قیمت های جاری از 4/14 میلیون ریال در سال 1381 به 3/33 میلیون ریال در سال 1385 و به قیمت های ثابت از 6 میلیون ریال در سال 1381 به 3/7 میلیون ریال در سال 1385 رسیده است.
محصول ناخالص داخلی استانها
استان تهران به تنهایی 4/24 درصد محصول ناخالص داخلی کشور را تامین می کند در حالی که 18 درصد جمعیت کشور را در بر دارد. استان تهران در سال 1384 بیشترین سهم را در GDP داشته است. از 30 استان کشور چهار استان تهران، خوزستان، اصفهان و خراسان رضوی 51 درصد و 26 استان دیگر 49 درصد محصول ناخالص داخلی کشور را تامین می کنند.
سهم محصول ناخالص داخلی هشت استان کمتر از یک درصد GDP کشور است. این استانها عبارت اند از خراسان جنوبی، خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، قم، اردبیل، کردستان، زنجان و سمنان که در مجموع سهم GDP آنها 5 درصد GDP کشور را تشکیل می دهد.
تحلیل بیشتر از ارقام یاد شده نشان می دهد از تعداد کل استانها 20 استان تنها 20 درصد GDP کشور را تامین می کند. به عبارت دیگر می توان گفت حدود 80 درصد ارزش افزوده کل کشور در ده استان و فرامنطقه ایجاد می شود. فرامنطقه از آبهای ساحلی جنوب تشکیل شده که دارای ذخایر نفتی بوده و در 5 درصد محصول ناخالص داخلی کشور سهیم است.
کمترین سهم در GDP معادل 6/0 درصد متعلق به استان خراسان جنوبی است. محصول ناخالص داخلی سرانه اکثر استانهای کشور طی دوره 1379 تا 1384 دارای سیر صعودی بوده است.
محصول ناخالص داخلی سرانه شش استان شامل کهگیلویه و بویر احمد، خوزستان، بوشهر، ایلام، تهران و مرکزی از محصول ناخالص داخلی سرانه کل کشور بیشتر و محصول ناخالص داخلی سرانه بیست و چهار استان از متوسط کل کشور کمتر است.
بیشترین GDP سرانه میان استانهای کشور در سال 1384 معادل 128 میلیون ریال متعلق به استان کهگیلویه و بویر احمد بوده است. استان سیستان و بلوچستان کمترین GDP سرانه را در سال 1384 معادل 5/8 میلیون ریال داشته است. این رقم حدود یک سوم سرانه کل کشور در سال مورد بحث است بعد از سیستان و بلوچستان استانهای کردستان، آذربایجان غربی، لرستان و چهار محال و بختیاری نیز در رده استانهایی قرار دارند که کمترین محصول ناخالص داخلی سرانه را دارند.GDP سرانه استان تهران در سال 1384 معادل 9/35 میلیون ریال بوده است.
ارزش افزوده فعالیت های اقتصادی در استانها
به جز استانهای نفت خیز، در اکثر استانها بخش خدمات دارای بیشترین ارزش افزوده است. در استان تهران 78 درصد محصول ناخالص داخلی در سال 1384 متعلق به بخش خدمات است و بعد از آن بخش صنعت دارای بیشترین ارزش افزوده است. سهم ارزش افزوده بخش خدمات و صنعت در مجموع 92 درصد است و سایر بخش های اقتصادی فقط 8 درصد محصول ناخالص داخلی را تامین می کنند.
در بین بخش خدمات در استان تهران، رشته فعالیتهای عمده فروشی و خرده فروشی با 28 درصد و مستغلات و کسب و کار با 25 درصد بیشترین سهم را در GDP دارند.
در استانهای نفت خیز ارزش افزوده بخش نفت سایر فعالیتهای اقتصادی را تحت الشعاع قرار داده است. به عنوان مثال در استان کهگیلویه و بویراحمد سهم ارزش افزوده رشته فعالیت استخراج نفت خام و گاز طبیعی 1/90 درصد جمع ارزش افزوده این استان در سال 1384 است. در حالیکه سایر فعالیتهای استان فقط 9 درصد GDP را تامین می کنند.
بیشترین ارزش افزوده بخش کشاورزی در سال 1384 به میزان 9/8 درصد در استان فارس ایجاد شده است.
سهم ارزش افزوه کشاورزی دراستانهای قم و ایلام کمتر از یک درصد است. استانهای فارس، مازندران، کرمان، خوزستان، خراسان رضوی، اصفهان، آذربایجان شرقی و تهران در سال 1384 در مجموع 53 درصد ارزش افزوده کل کشور را در بخش کشاورزی ( شامل زراعت و باغداری، دامداری، مرغداغری، شکار، جنگلداری و ماهیگیری ) تامین کرده اند.
استان تهران بیشترین سهم ارزش افزوده را در بخش صنعت دارد. دو استان تهران و اصفهان روی هم 1/44 درصد از کل ارزش افزوده بخش صنعت را تامین می کنند. 10 استان لرستان، خراسان شمالی، اردبیل، گلستان، سیستان و بلوچستان، کردستان، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، ایلام، کهگیلویه و بویر احمد هر یک کمتر از یک درصد ارزش افزوده بخش صنعت را دارند. در مجموع حدود 5 درصد ارزش افزوده بخش صنعت در 10 استان یاد شده، ایجاد می شود.
ارزش افزوده استخراج نفت خام و گاز طبیعی در استان خوزستان بیشترین درصد (49 درصد) را دارد و بعد از آن فرامنطقه 25 درصد ارزش افزوده بخش نفت خام و گاز طبیعی را داراست. منظور از فرامنطقه آبهای ساحلی است که به هیچیک از استانها تعلق ندارد.
23 درصد ارزش افزوده بخش ساختمان در سال 1384 در استان تهران ایجاد شده است. استانهای اصفهان با سهم 1/9 درصد، خراسان رضوی با سهم 1/8 درصد و خوزستان با سهم 7/7 درصد در رده های بعد قرار دارند.
استانهای سمنان، ایلام، کردستان، کهگیلویه و بویر احمد، خراسان شمالی و خراسان جنوبی کمتر از یک درصد ارزش افزوده بخش ساختمان را تامین می کنند. در مجموع تنها 4/4 درصد ارزش افزوده ساختمان در استانهای یاد شده ایجاد می شود.
نظر شما