سرنوشت قانون حمایت از تولیدکنندگان آثار هنری معلوم نیست

به گزارش خبرنگار مهر، ،درچهارمین میزگرد بیست و چهارمین جشنواره موسیقی فجرکه عصر دیروز در خانه هنرمندان برگزار شد ظرفیت ها و خلاءهای قانونی مالکیت معنوی و موانع اجرایی مورد بررسی قرار گرفت .

در ابتدای این جلسه سید حسن میر حسینی کارشناس و حقوقدان فعال در عرصه حقوق مالکیت صنعتی و فرهنگی و ادبی در ایران به پیشینه حقوق مالکیت معنوی درایران اشاره کرد و گفت : حقوق مالکیت معنوی درایران قدمت طولانی درایران ندارد و بین سالهای 1380 تا 1383 اوج شکوفایی این قانون در کشور بوده است و در این بین این قانون دربعد حقوق مالکیت صنعتی بیش از بحث حقوق مالکیت فرهنگی و ادبی پیش رفته است در مقوله صنعتی به کنواسیون پاریس که یکی از مهمترین کنوانسیون های حقوقی در جهان است ملحق شده ایم؛ در بحث حقوق مالکیت صنعتی قانون اختراعات با نظام بین المللی به نتیجه رسیده اما متاسفانه در مالکیت فرهنگی و ادبی همچنان  حداقل ها رعایت نمی شود.

وی در ادامه به مشکلات حقوق مالکیت ادبی و هنری اشاره کرد و گفت : عمده ترین مشکل در بخش مالکیت فرهنگی و هنری مشکلاتی درزمینه حقوق مرتبط چون حقوق سازمان های خصوصی تولید آثار فرهنگی از قبیل صفحات ، کاست، زندگینامه وغیره که جزء حقوق مرتبط با حقوق مالکیت ادبی و هنری هستند وجود دارد که باید هرچه زودتر دراین مورد تعیین تکلیف شود اما هنوز سرنوشت این قانون علی رغم آماده بودن مشخص نیست.

رامین صدیقی کارشناس مسائل حقوق مولفین در ادامه گفت :تمام موارد مطرح شده مطابق با شرایط روز پیش می رود اما ما ایرانیان متاسفانه عادت کردیم که همیشه مسیر اشتباه را طی کنیم و به همین دلیل است که همواره در همه مسائل حتی جزئی ترین حقوق مادی و منوی خود متاخر هستیم ؛ مشکل ما اسن است که قانون با مشکلات فراوان تدوین می شود اما در اجرا به دست مجریان بی تخصص دراین حوزه می سپاریم که خودشان اولین ناقضین این حقوق هستند و در نهایت به نتیجه مطلوب نمی رسیم.

به عنوان نمونه موسیقی هنری است که اگر از سازمانی چون رادیو و تلویزیون بگیریم این سازمان رسما فلج می شود بنابراین از این هنر در همه مقوله ها استفاده می کنند اما در نهایت تاسف می بینیم که نامی از صاحب اثر به میان نمی آید و یا درکمال تاسف شاهد هستیم که از ذکر نام آهنگساز امتناع می کنند و نام انتخاب کننده آهنگ را به جای صاحب اثر ذکر می کنند و یا در موارد دیگری شاهد هستیم که اثری پخش می شود اما اسمی از صاحب اثر به میان نمی آید و یا از همه بدتر اینکه نامی جعلی برای صاحب اثر انتخاب می کنند.

مدیر نشرهرمس در ادامه متذکر شد : دردنیای امروز قوانین روز به روز تدوین می شود و پس از تصویب بدون کم و کاست به اجرا در می آید این داستان از دهه 60 در اروپا و آمریکا امری متداول است که البته همه آن هم به بخش دولتی واگذارنشده بلکه بخش خصوصی نیز از مجریان حقوق مولف و مصنف هستند و اگر حقوق مالی و معنوی از هنرمند ضایع شود می تواند با مراجعه به این مراکز احقاق حق کنند.

صدیقی، با ارائه نمونه هایی به برخی از حقوق مولفین در هنر موسیقی اشاره کرد و گفت : در صنعت موسیقی یک آهنگساز این اجازه را دارد که از هر اثر ادبی در دنیا برداشتی آزاد داشته باشد مشروط به اینکه کلامی از این اثر ادبی در کل جریان آهنگسازی اثر استفاده نکند ولی متاسفانه قوانین ما همواره با قهر، تنبیه و تادیب همراه است و متاسفانه نگاهی رعب انگیز در کل جریان پی گیری حق و حقوق جاری است چراکه هنرمند گمان می کند با اعلام احقاق حق خود برخی از منافع شخصی را ازدست می دهد .

میرحسینی در ادامه حقوق مالکیت منوی از نگاه فقهی را مطرح کرد و گفت : در حوزه مالکیت منوی از نظر فقهی بحث های مختلفی وجود دارد، اول عدم مشروعیت حقوق مالکیت فرهنگی و ادبی از سوی مراجع قدیم و فعلی است اما در برخی موارد طبق احکام اولیه حقوق مالکیت فرهنگی و ادبی مشروعیت دارد و برخی دیگر از مراجع هم طبق احکام ثانویه معتقدند که این مشروعیت وجود دارد و مشروعیت این مالکیت طبق موافقت نامه ای به تصویب  شورای نگهبان هم رسیده و تمام موافقت نامه ها را امضاء کردند اما هنوز به مرحله اجرا نرسیده است        

صدیقی در پایان به عدم آگاهی هنرمندان از ابتدایی ترین حقوق خود اشاره کرد گفت : متاسفانه اطلاعات صاحبان اثر و مردم از حقوق خود بسیار کم است و رادیو و تلویزیون هم هیچ تلاشی درمعرفی و شناساندن این حقوق نمی کنند .    

- دراین میزگرد قرار بود طهماسبی نسب نماینده سازمان صداو سیما حضور داشته باشد اما به رغم دعوت دبیر جشنواره در این نشست حضور پیدا نکرد.