کاووس حسنلی استاد زبان و ادبیات فارسی و پژوهشگر این عرصه در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به تاثیر انقلاب اسلامی بر شعر و ادبیات جامعه ایران گفت: با وقوع انقلاب دو فضای ادبی در جامعه به وجود آمد کسانی که در فضاهای انقلاب بودند آثارشان در ادبیات هم نمود پیدا کرد و در واقع با این نویسندگان و شاعران، ادبیات انقلاب اسلامی پدید آمد. کسانی هم بودند که مشمول این فضا نبودند و البته لزوماً هم مقاومتی در برابر آن نداشتند.
این پژوهشگر حوزه ادبیات فارسی یادآور شد: با وجود پیشینه بسیار ارزشمندی که در ادبیات و زبان فارسی داریم و امکانات انسانی که در اختیار ماست فکر میکنم اگر توزیع امکانات به نحو صحیحی صورت گیرد میتوانیم همانند گذشته در جهان درخشش بینظیری داشته باشیم. ادبیات فاخر و متعالی در توزیع بد امکانات موجود هرگز سهم خودش را نمیبرد و در کانون توجه هم نیست و به همین خاطر نمیتواند نقش خودش را ایفا کند.
در شعر بعد از انقلاب نوعی بازگشت به قالبهای سنتی دیده میشود
موسس مرکز سعدیشناسی درباره تغییر رویکردها در ادبیات ایران پس از انقلاب اسلامی اضافه کرد: درباره شعر میتوان گفت پیش از انقلاب جریان شعر فارسی به سمت رها شدن از وزنها پیش میرفت در حالی که در شعر بعد از انقلاب نوعی بازگشت به قالبهای کلاسیک دیده شد. در مورد محتوا هم شعری که داشت به سمت فرمگرایی پیش می رفت بازگشتی دوباره به سمت آموزههای دینی پیدا کرد.
حسنلی با اشاره به ویژگیهای ادبیات انقلاب اسلامی در دو گونه شعر و داستان گفت: عدالتخواهی، دفاع از مظلومان جهان، حمایت از نهضتهای آزادیبخش، استفاده از زبان عفیف، توجه به مسائل دینی و مذهبی و بازگشت به معنویت از جمله مولفههایی است که در شعر و داستان ادبیات انقلابی، بعد از انقلاب برجستهتر شد.
نویسنده امروز ما از بیپناهترین افراد جامعه است
وی در پایان با انتقاد از وضعیت نویسندگان امروز جامعه گفت: نویسنده امروز ما از بیپناهترین افراد جامعه است و اصحاب قلم جزو محرومترین اقشار جامعهاند؛ ما نویسندگان بسیار اندکی داریم که توانسته باشند از حقالتالیفی که از قبل کتابشان دریافت میکنند زندگی کند. اگر امکانات موجود فقط محدود به حمایت از تعداد اندکی از نویسندگان شود، وضعیت آینده ادبیات ما امیدبخش نخواهد بود.
حسنلی در عین حال این تصور را نیز که "تعدادی از نویسندگان و شاعران بر سر سفرهای همیشگی نشستهاند" اشتباه توصیف کرد و ادامه داد: در چنین شرایطی حتی از نویسندگانی هم که افراد مسلمان و معتقدی به حساب میآیند حمایت جدی نمیشود و اساساً ما نویسندهای نداریم که برای پدید آوردن اثرش، دغدغه نان و گذران عمر نداشته باشد و از طریق نوشتههایش به توفیقی دست یافته باشد.
نظر شما