پرسش از امکان‌پذیری شناخت در "تأملات" دکارت

دکارت در سال 1639 شروع به نوشتن تأملات کرد و در سال 1640 به لایدن بازگشت تا به اتمام انتشار آن کمک کند. فرانسین در همین سال درگذشت. همان‌طور که انتظار می‌رود مرگ او دکارت را به شدت اندوهگین کرد.شواهد موجود نشان می‌دهند هنگامی که پس از مرگ فرانسین دکارت را از لایدن فراخواندند او خیلی زود بازگشت.برخی حدس می‌زنند که او لایدن را ترک کرد تا از فرانسین حمایت کند. پدر و خواهر دکارت نیز در همین سال درگذشتند.

رابطه دکارت با پدرش (و برادرش) به گونه‌ای بود که وقتی پیِر، برادرش، خبر مرگ پدر را به او داد حتی آزرده‌خاطر هم نشد. البته به نظر می‌رسد که دکارت، نخست، از طریق نامه‌ای که مرسن به او می‌نویسد از این موضوع آگاه می‌شود.در نامه‌ای تکمیلی که در تاریخ 3 دسامبر 1640 به مرسن می‌نویسد، تأسف خود را از اینکه نتوانسته است قبل از مرگ پدر او را ببیند ابراز می‌کند ما حاضر نمی‌شود برای شرکت در مراسم تدفین پدرش لایدن را ترک کند؛ در عوض، می‌ماند تا انتشار تأملات را به پایان برساند. کسانی اظهار کرده‌اند که این موضوع تا حدی نشاندهنده‌ی تنش شدیدی است که در رابطه‌ی میان او و پدرش وجود داشته است.

امروزه، تأملات از هر نظر مشهورترین اثر دکارت است- هرچند که در زمان دکارت این‌گونه نبوده است. این اثر بنا به دلایل زیادی برای محققان امروزی اهمیت دارد،ساده ترین دلیل آن، متن ضمیمه‌شده‌ی این کتاب است که اعتراض‌های بعضی از بهترین متفکران هم‌دوره‌ی دکارت، که در پاریس می‌زیسته‌اند، در آن نوشته شده است.مرسن تأملات را برای فیلسوفان و متکلمان فرستاد تا آن را نقد کنند. این ناقدان عبارتند از: کاتروس، هابز، آرنولد، گاسندی و خود مرسن به همراه چند خواننده‌ی بی‌نام دیگر که اعتراض‌های خود را از طریق مرسن طرح کرده‌اند.در چاپ‌های بعدی بوردین هم به این ناقدان اضافه شد. دکارت به همه‌ی نقدها پاسخ داد و نتیجه‌ی آن متنی الحاقی بود که آن را "اعتراض‌ها و پاسخ‌ها" نامیده‌اند.چاپ دوم در کل هفت مجموعه‌ ا شامل می‌شود.

 تأملات با طرح پرسش‌هایی تردید‌آمیز درباره‌ی امکان‌پذیری شناخت آغاز می‌شود. خواننده (همراه با نویسنده) از طریق چندین تأمل به دقت سنجیده‌شده شالوده‌ی امکان‌پذیری شناخت را بنا می‌کند. دکارت، آن‌گونه که برخی تأکید کرده‌اند، شکاک نیست بلکه شک‌گرایی را همچون ابزاری به‌کارمی‌برد تا خوانندگانش را از طریق پژوهش فلسفی به "کشف" آنچه این شالوده را تشکیل می‌دهد، وادارد. دکارت، در چاپ دوم پاسخ‌ها، این سبک ارائه را سبکی "تحلیلی" می‌نامد. دو سبک ارائه وجود دارد: تحلیلی و ترکیبی. خلط نکردن این اصطلاحات با اصطلاحاتی که مثلا کانت به کار می‌برد، مهم است.

از نظر دکارت سبک تحلیلی ارائه (و تحقیق) از آنچه به طور متعارف معلوم فرض می‌شود و کشف آنچه برای چنین شناختی ضروری است، آغاز می‌کند. بنابراین این تحقیق از آنچه به طور متعارف معلوم است به اصول نخستین می‌رسد. این شیوه‌ی "کشف" به گونه‌ای پیش‌می‌رود که هر کشفی بر آنچه پیشتر کشف‌شده است استوار است. در مقابل، سبک ترکیبی ارائه با بیان اصول نخستین آغاز می‌شود و سپس نتایج آن را مشخص می‌کند. دکارت، به درخواست مرسن، در چاپ دوم پاسخ‌ها تأملات را به صورت ترکیبی بازنویسی می‌کند.