"عهد جدید" آغاز انقلابی در پژوهشهای دینی است

به گزارش خبرنگار مهر، در این نشست که عصر دیروز در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد، علاوه بر پیروز سیار مترجم کتاب "عهدجدید"، مصطفی ملکیان محقق و نویسنده، کامران فانی استاد و پژوهشگرعلوم کتابداری و بهاءالدین خرمشاهی مترجم و محقق ادبی سخنرانی کردند.

در ابتدای این نشست دکتر بهاء الدین خرمشاهی به قرائت آیاتی از قرآن کریم در تأیید کتاب مقدس پرداخت و در عین حال تفاوت دیدگاه قرآن و اناجیل نسبت به حضرت مریم و حضرت عیسی(ع) را یادآوری کرد و گفت: در هیج جای عهد جدید بر نمی آید که عیسی(ع) برای خود شخصیت الوهی قائل باشد. البته از شخصیت خود در شگفت است اما اگر از خدا به عنوان پدر یاد می کند به دنبالش می گوید مرا گسیل داشته و نمی گوید در من تجسد یافته است.

وی ضمن اشاره به سابقه تاریخی نگارش کتاب مقدس، بر کتابت قرآن در زمان وحی تأکید کرد و گفت: آبا و اصحاب کلیسا ادعای وحیانیت کتاب مقدس را ندارند بلکه آن را الهام آمیز می خوانند و چیزی مثل سیره و حدیث است که این از قدر این کتاب نمی کاهد و مطمئنا کتاب عالی بشری، دست نگاشته بشری نیست و قرآن نیز به این عنوان فرونخواسته است.

این محقق و قرآن پژوه با گلایه از مجوز دیرهنگام وزارت ارشاد نسبت به چاپ این اثر، انتشار آن را نیک خواند و در نهایت از همدلی وزارت ارشاد با دین بزرگ توحیدی مسیحیت سپاسگزاری کرد.

خرمشاهی با ستودن دقت و صحت مترجم در انتقال معانی و به دست دادن بزرگترین دستاورد مسیحیت شناسی به زبان فارسی، تصریح کرد: من کاری بزرگتر از این اثر نمی شناسم که به دست یک ایرانی ولو در سده های گذشته تا به امروز انجام شده باشد.

وی با اشاره به وجوه اهمیت کار پیروز سیار و انتخاب ترجمه فرانسوی متن اورشلیم، نظم و نثر کتاب را شگفت انگیز خواند و گفت: نظم و سامان این کتاب با پانویس ها و تشریح های دو سویه و چاپ خوب این کتاب و نثر ترجمه در نهایت زلالی و شیرینی و روشنی مفهومی است.

دکتر خرمشاهی ترجمه موفق متونی نظیر کتاب "عهد جدید" تنها حاصل یک عمر بسیج پیدا و پنهان دانشها خواند و گفت: در این کتاب هیچ جا کلمات نامناسب و نامفهوم وجود نداشته و همه جا روان، مفهوم و معنا بخش است.

کتاب عهد جدید نخستین روایت کاتولیکی به زبان فارسی است

در ادامه این نشست کامران فانی پژوهشگر علوم کتابداری ضمن اشاره به تاریخچه ترجمه های فارسی کتاب مقدس از زمان ساسانیان تا کنون، ترجمه پیروز سیار را بی نظیر و روان خواند و گفت: این ترجمه اولین روایت کاتولیکی عهد جدید به زبان فارسی است.

وی با بیان اینکه امروزه توجه به الهیات مسیحی در ایران بسیار زیاد شده و قبلا هیچ کتابی در مورد کلام مسیحیت نداشتیم، افزود: لازم بود عهد جدید به فارسی جدید و با دقت و صحت ترجمه شود و از این نظر است که من ترجمه سیار را ترجمه دوران ساز می دانم و آغاز تازه ای برای پژوهشهای دینی و مسیحیتی است.

این ویراستار، ترجمه عهد جدید را ابزار اصلی تحقیق مسیحیت برای فارسی زبانان خواند و گفت: پیروز سیار قبل از این کار بخشهایی از عهد قدیم را تحت عنوان "داستانهایی از عهد عتیق" به فارسی ترجمه کرد که پیش از آن ترجمه نشده بود.

وی به ساختار ترجمه کتاب عهد جدید پرداخت و به تلاش بسیار منظم و جدی مترجم اشاره کرد و گفت: کتابی که ایشان ترجمه کرده متن کامل عهد جدید است که در ترجمه های قدیمی فقط اناجیل چهارگانه بوده و ما به بخش مهمی از عهد جدید آشنایی نداشتیم در حالی که تمام کلام و الهیات مسیحی مبتنی بر آن بخشهاست.

فانی ضمن تأکید بر ارجاعهای بسیار مهم در کتاب، گفت: بیش از دو سوم کتاب پانویس است که در فهم کتاب مقدس بسیار تأثیر گذار است.

این پژوهشگر در علم کتابداری، فهرستهای متعدد به ویژه اعلام در پایان کتاب را برای کار تحقیق بسیار مهم خواند و گفت: فهرستی از واژه های کلیدی که در پانویس ها توضیح داده شده یک فرهنگ پنج زبانی(فارسی، عربی، فرانسه، انگلیسی و یونانی) از اعلام کتاب مقدس به ما می دهد.

فانی با بیان اینکه اهمیت تحقیقی عهد جدید در درجه اول در نامه ها آن هم دو نامه سن پول به رومیان و کرنتیان است، افزود: سن پل به تعبیری بنیانگذار مسیحیت است. در این میان نامه به رومیان شاید مهم ترین بخش این کتاب باشد و جدا شدن پروتستان ها از کاتولیک ها به خاطر همین نامه بود.

وی افزود: این دو نامه انقلابی ایجاد کرد و پس از صعود مسیح تکلیف مشخص نبود که این پیامبر است یا اصلاح گر و مخاطبش تنها یهودیان هستند و یا دیگران نیز هستند در واقع سن پل بود که این جهت را به مسیحیت داد و به خصوص در نامه به رومیان .

وی با اشاره به توجه پولس به دو خطر ذهن یونانی و ذهن یهودی، افزود: نامه به کرنتیان در واقع خطر ذهنی یونانی را نشان می دهد و در این جاست که سن پل حکمت الهی را در مقابل حکمت انسانی قرار می دهد. یونانیان مغرور شدند به عقل خودشان و عقل الهی را فراموش کردند و موضوع نامه حکمت و عقل است. نامه به رومیان به نحوی خطاب به یهودیان است. آنها مغرور شریعت و اجرای احکام شدند و اجرای احکام را با ایمان اشتباه گرفتند.

کامران فانی در پایان با مقایسه چند سطر از نامه های پولس در ترجمه اخیر از عهد جدید و ترجمه های قبلی بر جانشینی این ترجمه به جای ترجمه های قدیمی تأکید کرد.

ترجمه فارسی عهد جدید کتابی نوظهور در ادبیات دینی است

به گزارش خبرنگار مهر، مصطفی ملکیان نیز در ادامه این نشست، ضمن اینکه کار پیروز سیار در ترجمه عهدجدید را در میان ترجمه های متون مقدس کاری طاقت فرسا، بی سابقه و بسیار کارشناسانه دانست، مقدمه های هر بخش از کتاب را روشنگر خواند و گفت: حواشی و تعلیقات بسیار دقیق و ایضاحی است. همچنین ارجاع های مناسب در کتاب و نیز گاهشماری تاریخ عمومی و تاریخ کتاب مقدسی مسیحیت در این اثر قابل توجه است.

وی ضمن تقدیر از ترجمه کتاب عهدجدید به چند نقد بر این اثر اشاره کرد و گفت: مترجم به حق تشخیص داده که زبان ترجمه به فارسی باید زبانی ادبی باشد اما در مواردی بسیار نادر در ادبی بودن افراط شده و یا در موارد بسیاری این زبان ادبی فراموش شده است.

این استاد الهیات و فلسفه، به کار بردن الفاظ و تعبیرات ارزش داورانه در متون مقدس را اشکالی دیگر بر این اثر برشمرد و گفت: این ارزش داوری ها علاوه بر اینکه باید یکنواخت باشد یا باید حذف شود و یا گفته شود که این ارزشگذاری از تلقی خاصی بیان می شود.

وی در پایان بر سپاس قلبی خود نسبت به مترجم تأکید کرد و گفت: کاری که پیروز سیار کرد کاری بدیع و نوظهور در ادبیات دینی است.

در پایان این نشست سیار پیروز مترجم کتاب "عهد جدید" ضمن تشریح تلاش 12 ساله خود برای ترجمه این کتاب، گفت: اولین بار است که کتاب مقدس توسط یک گروه و یک ناشر غیر مسیحی در داخل ایران منتشر می شود.

وی در خصوص اهمیت انتخاب متن اورشلیم گفت: کتاب مقدس اورشلیم به زبان فرانسوی یک اثر کلاسیک تجدید نشدنی است که توسط 33 مترجم برجسته که هر کدام در حوزه خود در اروپا و یا حتی دنیا بی نظیرند ترجمه شده که 13 نفر از این گروه کتاب عهد جدید را ترجمه کرده اند.

سیار در پایان ضمن تشریح چگونگی گردآوری"داستانهایی از عهد عتیق" که پیش از این توسط وی ترجمه شده، بر بهره گیری از یک نظام تفصیلی برای درک متون دینی تأکید کرد و گفت: ترجمه کتاب مقدس محل آزمون و خطا نیست چراکه نسخه های بی شماری از آن در دست میلیون ها انسان است.

کتاب عهد جدید (بر اساس متن اورشلیم) ترجمه پیروز سیار توسط  نشر نی منتشر و تا چند روز آینده در کتاب فروشی ها توزیع خواهد شد.