این تصمیم مخالفان و موافقانی دارد. موافقان فضای جدید این تغییرها را عاملی برای بهتر برگزار شدن بخش مسابقه سینمای ایران می‌دانند و گروهی از جمله فیلمسازانی که آثارشان در این بخش داوری می‌شود این تجربه را بی‌نقص نمی‌دانند. فیلمسازان معتقدند تفکیک فیلمهای ویدئویی باید با در نظر گرفتن امکاناتی که برای ساخت آنها فراهم است، اتفاق بیفتد.
داوری دو بخش مستقل عادلانه و حرفه‌ای‌تر است
علی واجدسمیعی که با فیلم سینمایی "صداها" به کارگردانی فرزاد موتمن در جشنواره بیست و هفتم فجر حضور دارد، جدا شدن بخش مسابقه آثار سینمایی و ویدئویی را راهی برای رسیدن به داوری حرفه‌ای دانست.
واجدسمیعی درباره لزوم تفکیک آثار ویدئویی از سینمایی گفت: فیلمهایی برای تلویزیون تولید می‌شوند و ماهیت غیر سینمایی دارند. شرایطی که بر ساخت این آثار حاکم است با مسیری که طی می‌شود تا یک فیلم سینمایی ساخته شود تفاوت دارد. طبیعی است داوری دو محصول متفاوت در یک بخش درست و حرفه‌ای نیست و نتایج حاصل از این داوری اغلب ناعادلانه است.
علی واجدسمیعی در نشست خبری "صداها"
تهیه‌کننده فیلم سینمایی "دختری در قفس" افزود: داوری آثار سینمایی و ویدئویی در کنار هم سیاستی اشتباه بود که خوشبختانه از امسال تصحیح می‌شود. زمانی کارگردانان و تهیه‌کننده‌ها که مایل بودند فیلمشان در جشنواره حضور داشته باشد فیلمهای ویدئویی را به نسخه 35 میلیمتری تبدیل می‌کردند که باعث افت کیفیت صدا و تصویر این فیلمها می‌شد.
وی گفت: بعضی از این فیلمها واقعا قابلیت این را نداشتند که در جشنواره فجر اکران شوند اما این فرصت را به دست می‌آوردند. امسال با این طرح می‌توان امیدوار بود فیلمهایی در یک شرایط و با هزینه و امکانات مشابه ساخته شده‌اند با یک نگاه کارشناسی ارزیابی شوند و نیازی به تغییر فرمت برای شرکت در جشنواره نداشته باشند.
تهیه‌کننده "صداها" گفت: امسال با از سر گذراندن تجربه برگزاری مستقل این دو بخش می‌توان برای سال‌های آینده برنامه‌ریزی بهتری داشت. در صورت تداوم این طرح می‌توان گفت در دوره‌های بعد هم کیفیت فیلمهایی که در بخش مسابقه ویدئویی نمایش داده می‌شود بالا می‌رود و هم این بخش اعتبار و اهمیتی به اندازه بخش مسابقه آثار سینمایی پیدا می‌کند.
سینمای ما تجربه‌های موفقی در استفاده از ویدئو دارد
اکبر عالمی کارشناس سینما تجربه‌های برخی فیلمسازان را در استفاده از دوربینهای ویدئویی قابل توجه و درخشان ارزیابی کرد و گفت: ویدئو و نگاتیو دو فناوری متفاوتند و داوری و قضاوت درباره این دو محصول فرهنگی متفاوت در یک بخش حرفه‌ای و کارشناسی نیست. اقدام فارابی برای برپایی مستقل بخش ویدئو تمهیدی علمی و تخصصی است که باید زودتر اتفاق می‌‌افتاد.
وی افزود: با استمرار برگزاری این بخش نگاه به آثار ویدئویی جدی و تخصصی می‌شود و قطعا انگیزه کارگردان‌ها برای تولید آثار مناسب برای حضور در این بخش بیشتر می‌شود. نگرش و هدف برگزارکنندگان جشنواره از اجرای این طرح ارتقای کیفیت این آثار و نگاه تخصصی و جدی به آنها است.
عالمی گفت: در سینمای ایران کارگردانهایی مانند رخشان بنی‌اعتماد و عباس کیارستمی تجربه‌هایی درخشان با استفاده از دوربین دیجیتال داشته‌اند که با فیلمهای سینمایی برابری می‌کند. این فیلمها نشان می‌دهد بیشتر از آنکه ابزار مهم باشد، خلاقیت و ابتکار فیلمساز اهمیت دارد. می‌توان با ابزار ویدیو و امکاناتی که دارد و با نگاهی تخصصی فیلمهای جذابی تولید کرد.
وی گفت: دوربینهای HD که به تازگی استفاده از آنها در ایران متداول شده وضوح تصویر فوق‌العاده‌ای دارد و امکان نوآوری به فیلمساز می‌دهد این امکانات تکنیکی و فنی می‌تواند قدرت خلاقیت فیلمسازان را بالا ببرد. می‌شود امیدار بود مستقل برگزارکردن بخش مسابقه ویدیویی به غنای این فیلمها کمک کند.
می‌توان از قابلیتهای ویدیو بهتر استفاده کرد
اکبر نبوی تبدیل فیلمهایی را که با مختصات تلویزیونی ساخته شده‌اند به نسخه 35 نادرست دانست و درباره مستقل برگزار شدن بخش سینمایی و ویدئویی در جشنواره امسال گفت: اگر کارگردانی که با دوربین ویدیویی کار می‌کند بداند قرار است فیلمش را به نسخه 35 میلیمیتری تبدیل کند و از همان ابتدا نگاهش سینمایی باشد، تبدیل فیلم قابل توجیه است.
وی ادامه داد: اما اگر فیلمی برای تلویزیون و قاب چند اینچی آن ساخته می‌شود نباید روی پرده سینما برود. تبدیل فیلم ویدیویی به نسخه 35 میلیمتری اشتباه است. اما اگر فیلمسازی از قابلیتهای دوربینهای ویدیویی و امکانات تکنیکی این رسانه استفاده کند و از ابتدا رویکردی سینمایی داشته باشد اثرش این استحقاق را دارد که در کنار فیلمهای سینمایی دیده و ارزیابی شود.
قائم‌مقام فارابی افزود: آسیبهایی که تولید انبوه فیلمهای ویدیویی در تلویزیون به سینما می‌زند نگران کننده است. اغلب فیلمهای تلویزیونی استانداردها وزیبایی‌شناسی سینمایی را رعایت نمی‌کنند و با نوعی شتاب ساخته می‌شوند. حضور چنین فیلمهایی در جشنواره و در رقابت با فیلمهای سینمایی درست و حرفه‌ای نیست.
نبوی گفت: سینما برتری نسبت به ویدیو ندارد و این اثر است که ارزش و جایگاه خود را تبیین می‌کند. در این سالها تجربه‌های مثبتی در حوزه ویدیو داشته‌ایم اما این تجربه ها محدود بوده است. با اختصاص یک بخش ویژه به آثار ویدیویی می‌توان انتظار داشت در آینده آثار این بخش با دقت و حساسیت بیشتری انتخاب و داوری شود.
وی که سابقه حضور در هیت داوران جشنواره فیلم فجر را دارد گفت: نقش داوران در تعیین خط مشی و استراتژی این دوره و دوره‌های بعد زیاد است. در غرب تحول تکنیکی که در زمینه ویدیو اتفاق افتاده به کمک سینما آمده، این بخش می‌تواند این رسالت را در سینمای ایران هم برعهده بگیرد و با نزدیک کردن این دو رسانه جذاب به تقویت سینما بینجامد.
اکبر نبوی
نبوی گفت: ویدیو رسانه‌ای است با قابلیت و انعطاف بالا که کارکرد خاصی دارد و این امتیازها آنرا از سینما متمایز می‌کند. برگزاری بخش مسابقه آثار ویدیویی به طور مستقل می‌تواند فضایی به وجود بیاورد که از امکانات این رسانه به شیوه‌های بهتری استفاده کرد.
این تفکیک به نفع جشنواره است
مهدی کریمی تهیه‌کننده "پاداش" تفکیک بخش مسابقه فیلمهای ویدئویی از آثار سینمایی را حرکتی برای حرفه‌ای شدن جشنواره فیلم فجر دانست و گفت: فیلمهای ویدئویی و سینمایی با سرمایه، انرژی و پتانسیل یکسان ساخته نمی‌شوند که با هم داوری شوند. در دوره‌های قبل نمایش همزمان آثار ویدئویی و سینمایی باعث شده بود اگر نمونه خوبی هم در میان این فیلمها بود نادیده گرفته شود.
این تهیه‌کننده که فیلم تلویزیونی "بال‌های خوشبختی" را در جشنواره دارد گفت: بعضی از تجربه‌ها را می‌توان فقط با دوربینهای دیجیتال داشت و بعضی جلوه‌های ویژه را تنها در آثار ویدیویی اجرا کرد. اما در ایران کمتر از این قابلیت‌ها که سینمای مستقل و متفاوت دنیا از آن بهره می‌گیرد استفاده شده است.
کریمی افزود: مستقل برگزار کردن این بخش توجه به آن را بیشتر می‌کند و آثاری که در این بخش اکران می‌شوند با روشی سختگیرانه‌تر انتخاب می‌شوند. فیلم ویدیویی اگر با حساسیت و وسواس ساخته شود و نگاهی حرفه‌ای بر آن حاکم باشد می‌تواند قابل اعتنا باشد و از این نظر تفاوتی بین فیلم ویدیویی و سینمایی نیست.
وی ادامه داد: در دوره‌های قبل فیلمهای ویدیویی اکران می‌شدند که حتی با مقررات یک جشنواره محلی هم نمی‌شد آنها را آثار قابل دفاعی ارزیابی کرد. امیدوارم با اجرای این طرح از این پس فیلمهایی در جشنواره اکران شوند که بهترین نمونه‌های این تولیدات باشند.
کریمی با اشاره به نیاز شبکه‌های تلویزیون به تولید فیلم گفت: تلویزیون باید از تولید فیلمهای ویدیویی حمایت کند و بر اساس نیازش دست به تولید انبوه بزند اما سینما محتاج این فیلمها نیست.کاش سینماگران ایرانی بتوانند از امکانات تکنیکی دوربینهای دیجیتال برای رسیدن به فرمهای تصویری و ساختار بصری تازه استفاده کنند.
تهیه کننده "آژانس شیشه‌ای " گفت: هر تغییر و تحولی که در راستای بهتر شدن و حرفه‌ای شدن جشنواره فجر باشد قابل توجه است. تفکیک بخش مسابقه آثار ویدیویی وسینمایی راهی است برای نزدیک شدن به معیارهای حرفه‌ای شدن و این اقدام مثبتی است.
ارزش‌های برخی فیلمهای ویدیویی نادیده گرفته می‌شد
کارگردان فیلم سینمایی "نقاب" جدا شدن بخش مسابقه آثار سینمایی و ویدئویی را در جشنواره فیلم فجر زمینه‌ساز ارزیابی ارزش‌های برخی آثار ویدئویی دانست. کاظم راستگفتار گفت: سال‌های قبل فیلمهای ویدئویی در بخش مسابقه جشنواره نمایش داده می‌شد که با مختصات سینمایی ساخته نشده و اغلب آنها ضعیف بودند.
وی ادامه داد: خوشبختانه با تفکیک این دو بخش فیلمها در شرایط حرفه‌ای‌تر و شایسته یک جشنواره بین‌المللی داوری می‌شوند. گاهی ارزش‌های فیلمهای ویدئویی در رقابت با آثار سینمایی نادیده گرفته می‌شد. مثلا "بوتیک" آنطور که باید از سوی داوران دیده نشد، به این بهانه که ویدئویی است. در حالی که اگر بخش مستقل آثار ویدئویی وجود داشت، "بوتیک" در آن تحسین می‌شد.
راستگفتار با اشاره به تفاوت فیلمهای ویدئویی و سینمایی گفت: ما با دو رسانه متفاوت طرفیم؛ کارگردانی که با دوربین ویدئویی کار می‌کند باید میزانسن، دکوپاژ و قاب‌بندی متناسب با این قالب را در نظر بگیرد و وقتی فیلمی که با این مختصات ساخته شده به نسخه 35 تبدیل می‌شود، ماهیت دوگانه پیدا می‌کند. اصلا نفس تبدیل این فیلمها اشتباه است و ما سالها آن را تکرار می‌کردیم.
این فیلمساز افزود: فیلمهایی ویدئویی با هزینه کمتر و سرعت بیشتری ساخته می‌شوند و مقایسه آنها با فیلمهای سینمایی درست نیست. جدا شدن بخش مسابقه آثار ویدئویی و سینمایی در جشنواره فیلم فجر باعث می‌شود قضاوت بهتر انجام شود و استعدادهای جوان که با فیلمهای ویدئویی در حال آزمون و خطا هستند، کشف و معرفی شوند.
راستگفتار در پایان گفت: مستقل برگزار کردن این دو بخش باعث می‌شود در سال‌های آینده نگاهی حرفه‌ای‌تر به فیلمهایی ویدئویی شکل بگیرد و فیلمهایی وارد بخش مسابقه شوند که از مجرایی کارشناسی شده و حرفه‌ای عبور کرده‌اند.
ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ
گزارش از محدثه واعظی‌پور
نظر شما