عزاداری امام حسین (ع) عامل گسترش و توسعه تشیع؛ نوشتار مهر در مورد چگونگی عزاداری از نگاه بزرگان

فلسفه و چیستی عزاداری برای امام حسین(ع)

عزا در لغت به معنای صبر و شکیبایی کردن بر هر چیزی که انسان از دست می دهد و نیز به معنای خوب صبر کردن، صبر کردن در مصیبت و سوگ و مصیبت است.

بر این اساس "عزاداری" مراسمی است که برای آرامش بخشیدن به فرد یا افراد داغدیده برگزار می شود. برای این منظور روشهای متعددی کاربرد دارد:

همدردی کردن زبانی با فرد داغ دیده، گریه کردن همراه با فرد داغدیده، شنیدن غم و غصه های فرد داغدیده، یادآوری داغهای دیگران به ویژه داغهای بزرگان دینی و تاریخی در جوامع مختلف...

اما عزاداری برای سالار شهیدان... شخصیت امام حسین(ع) چنان عظیم و حوادث قیام او چنان مصیبت بار است که عزاداری وی به هیچ وجه با مراسم معمول در یادبود و بزرگداشت افراد که غالبا خشک و بی هیجان است، همانندی ندارد. پس از گذشت بیش از چهارده قرن از حادثه عاشورا، شرکت کنندگان در عزاداری امام حسین در واقع، خویشتن را مصیبت زده و داغدار آن حادثه بزرگ می یابند و با شرکت در مراسم عملا به یکدیگر و نیز به صاحبان اصلی مصیبت اهل بیت تسلی می دهند .

برگزاری مراسم عزاداری امام حسین(ع) افزون بر تسلی بخشیدن به شرکت کنندگان در آن مراسم، به طور کاملا طبیعی، سبب می شود نام و یاد آن حضرت و حماسه عظیم او همواره زنده و تازه نگاه داشته شود، به ویژه آن که عزاداری برای سالار شهیدان در قالب یکی از مردمی ترین رسمهای اجتماعی میان مسلمانان انجام می شود و همگی در هر سن و از هر صنف با حضور در آن، پیامها و درسهای حماسه حسینی را با عمق جان دریافت می کنند.

آیات و روایات

از امام صادق نقل شده: امام حسین به سوی پیامبر (ص) می آمد که حضرت به استقبالش شتافت واو را در دامان خویش نشاند و فرمود: همانا کشته شدن حسین در دلهای مؤمنین حرارتی ایجاد کرده که هرگز سرد نخواهد شد.
سپس امام صادق (ع) فرمود: پدرم فدای کسی که کشته اشکهای جاری است . گفتند: ای فرزند رسول الله! کشته هر اشک روان یعنی چه؟ فرمود: هیچ مؤمنی او را یاد نمی کند مگر این که اشک او جاری خواهد شد.

امام صادق می فرمایند: ای عبدالله بن صنان! با فضیلت ترین عملی که در این روز (عاشورا) به جا آورده می شود، این است که لباس تمیزی را به تن کنی، آستین هایش را بالا بزنی و سر و پا برهنه باشی مانند کسانی که مصیبت زده اند.

در همین رابطه امام صادق  فرمود: کاملترین مؤمن از جهت ایمان کسی است که خلق او نیکوتر و رقت قلب او و گریه او بر ما اهل بیت بیشتر و شدیدتر باشد، دوستی او با ما اهل بیت زیادتر، حزن و اندوه و سوزش دل او در مصیبت ما و مودت و دوستی او برای ما بیشتر باشد.

روایت شده زمانی که نبی اکرم به دخترش فاطمه از شهادت فرزندش حسین و رنجهایی که بر او جاری می شود خبر داد، فاطمه به شدت گریست و عرض کرد: ای پدر ! این (حادثه) چه زمانی رخ می دهد؟ فرمود: در زمانی که من و تو و علی نیستیم. پس گریه او (حضرت زهرا) شدت گرفت و عرض کرد: ای پدر ! پس چه کسی بر او گریه خواهد کرد؟ و چه کسی عهده دار اقامه عزای او خواهد شد؟

پیامبر (ص) فرمود: ای فاطمه ! به درستی که زنان امت من بر زنان اهل بیت من و مردانشان بر مردان اهل بیت من گریه خواهند کرد و هر سال، نسل اندر نسل عزای او را تجدید کرده و آن را زنده نگه می دارند.

پس در قیامت تو زنان آنان و من مردانشان را شفاعت می کنم و دست هر کس را که بر مصیبتهای حسین گریه کند، می گیریم و او را وارد بهشت می کنیم. ای فاطمه ! هر چشمی روز قیامت گریان است، مگر چشمی که بر مصیبتهای امام حسین گریان بوده است پس صاحب این چشم در آن روز خندان است و به نعمتهای بهشتی بشارت داده می شود.

امام خمینی(ره): ملت ما قدر این مجالس را بدانند، مجالسی که زنده نگه می دارد ملتها را، در ایام عاشورا زیاد و زیادتر و در سایر ایام هم غیر این ایام متبرکه، هفته هاست و جنبشهای این طوری هست. اگر بعد سیاسی اینها را بفهمند، همان غربزده ها هم مجلس به پا می کنند و عزاداری می کنند اگر چنانچه ملت را بخواهند و کشور خودشان را بخواهند. من امیدوارم که هر چه بیشتر و هر چه بهتر این مجالس برپا باشد و از خطبای بزرگ تا آن نوحه خوان در این تأثیر دارد؛ از آن که ایستاده پای منبر، چند شعر می گوید و چند شعر می خواند، تا آن که در منبر است و خطیب است، اینها هر دو در این مسئله تاثیر دارند، تاثیر طبیعی دارند؛ گر چه خود بعضی اشخاص هم ندانند دارند چه می کنند؛ من حیث لا یشعر

رهبر معظم انقلاب: امام حسین (ع) با عده کم، همه چیزش را فدای اسلام کرد؛ مقابل یک امپراطوری بزرگ ایستاد و " نه " گفت. هر روز باید در هر جا این "نه" محفوظ بماند و این مجالسی که هست، مجالسی است که دنبال همین است که این " نه " را محفوظ بدارد..

رهبر معظم انقلاب: من واقعا می ترسم از اینکه خدای ناکرده، در این دوران که دوران ظهور اسلام، بروز اسلام، تجلی اسلام و تجلی فکر اهل بیت (ع) است، نتوانیم وظیفه مان را انجام دهیم. برخی کارهاست که پرداختن به آنها، مردم را به خدا و دین نزدیک می کند. یکی از آن کارها، همین عزاداریهای سنتی است که باعث تقرب بیشتر مردم به دین می شود. این که امام فرمودند "عزاداری سنتی بکنید" به خاطر همین تقریب است. در مجالس عزاداری نشستن، روضه خواندن، گریه کردن، به سر و سینه زدن و مواکب عزا و دسته های عزداری به راه انداختن، از اموری است که عواطف عمومی را نسبت به خاندان پیغمبر، پرجوش می کند و بسیار خوب است.