در این فهرست فیلمسازانی با وجهه جهانی در کنار پیشکسوتانی که پس از سالها حضور خود را در عرصه فعالیت ثبت کردند، دیده می شوند. در این میان فیلمسازان جوان نیز که جرقههای حضوری درازمدت و بادوام را میدهند سهمی عمده را به خود اختصاص دادهاند.
پرکارترین بازیگران فصل زمستان در نمایی از "شبانهروز"
هر چند میتوان از هنرمندان عرصههای مختلف چون بازیگری، فیلمنامهنویسی، فیلمبرداری و ... نیز نام برد که توانستهاند وجهی از تخصص خود را در سینمای امسال و فیلمهای اکران شده و به نمایش درآمده در جشنوارهها پررنگ کنند.
به این ترتیب زوج پرکار بازیگری فصل بهار؛ نیوشا ضیغمی و حمید گودرزی، فصل تابستان؛ گلشیفته فراهانی و محمدرضا فروتن و پاییز؛ پگاه آهنگرانی، شهاب حسینی و محمدرضا فروتن بودند که به واسطه فیلمهایی که روی اکران داشتند جزء پرکاران هر فصل قرار گرفتند.
در فصل زمستان نیز به واسطه برگزاری بیست و هفتمین جشنواره فجر بازیگرانی که بیشترین تعداد فیلم را داشتند، پرکارترینها بودند. مهتاب کرامتی و محمدرضا فروتن بازیگرانی بودند که به ترتیب با چهار و پنج فیلم پرکارترینها بودند. به این ترتیب فروتن با پرکاری در فصلهای تابستان، پاییز و زمستان به نوعی چهره بازیگری برگزیده سال محسوب میشود.
محمدرضا فروتن امسال فیلمهای "زن دوم"، "خاک سرد"، "حس پنهان"، "کنعان" و "دعوت" را بر اکران سینماها داشت و در جشنواره فجر نیز با "پستچی سه بار در نمیزند"، "شبانهروز"، "عیار 14"، "پای پیاده" و "میزاک" حضور داشت. وی اجرای مراسم افتتاحیه جشنواره فجر را نیز بر عهده داشت که حضورش را پررنگتر کرد.
در میان بازیگران لیلا حاتمی و شهاب حسینی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد و زن جشنواره فجر را گرفتند که میتواند حضور آنها در سال 87 را برجستهتر کند. همانطور که مهتاب کرامتی و علیرضا خمسه نیز سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مکمل را به خود اختصاص دادند.
از میان نویسندگان نیز فرید مصطفوی با دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه از بیست و هفتمین جشنواره فجر به نوعی حضور فیلمنامهنویسان مستقل را در سال 87 نهادینه کرد.
اصغر فرهادی از کارگردانانی است که فعالیتهای او در سال 87 به نوعی برجسته و تأثیرگذار بود. این کارگردان امسال در مقام نویسنده فیلمهای "دایره زنگی" و "کنعان" را روی اکران داشت و در حال ساخت چهارمین فیلم خود "درباره الی" بود. فرهادی با پایان ساخت این فیلم را به طور همزمان به جشنواره فجر و جشنواره برلین ارائه داد که البته با حاشیههایی همراه بود.
اما بالاخره با برطرف شدن حاشیههای ایجاد شده فیلم فرهادی در هر دو عرصه رقابت کرد و دست پر بازگشت. "درباره الی" سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را از بخش سودای سیمرغ (مسابقه سینمای ایران) و خرس نقرهای بهترین کارگردانی را از پنجاه و نهمین جشنواره برلین گرفت و این فیلمساز را خوشآتیهترین کارگردان سال 87 معرفی کرد.
عباس کیارستمی امسال با اجرای نخستین اپرای خود در جشنواره هنرهای شاعرانه شهر اکس ان پرونس فرانسه فصلی تازه را در فعالیتهایش رقم زد. وی در این جشنواره اپرای معروف "زنها همگی همانجورند" موتزارت را روی صحنه برد و اجرای صحنهای او با واکنشهای مختلف همراه بود.
آخرین ساخته کیارستمی "شیرین" به بخش خارج از مسابقه شصت و پنجمین جشنواره فیلم ونیز راه پیدا کرد و جایزه افتخار فیلمساز را دریافت کرد که به استادان بهگزین دنیای سینما تعلق میگیرد. همچنین جدیدترین اثر او که یک اینستالیشن چندرسانهای به نام "نگاهی به تعزیه" است در جشنواره ادینبورگ افتتاح شد.
این فیلمساز نخستین جام جهاننما را در جشن مستقل فیلم کوتاه از انجمن فیلم کوتاه خانه سینما دریافت کرد و پروژه بینالمللی وی؛ "رونوشت برابر اصل" با حضور ژولیت بینوش و فرانسوا کلوزه به دلیل تراکم زمانی این دو بازیگر، همچنان در پیشتولید به سر میبرد. کیارستمی قرار است چهارمین کارگاه آموزش فیلمسازی خود را نیز برگزار کند.
بهمن فرمانآرا هر چند امسال موفق نشد جدیدترین فیلمش، "خاک آشنا" را به نمایش دربیاورد و اقداماتی برای تولید پروژههای جدید انجام داد که به قطعیت نرسید، اما به واسطه اخباری مبنی بر اجرای نمایش "مردی برای تمام فصول" نقطه عطفی در کارنامه خود ثبت کرد.
این نمایشنامه نوشته دیوید بولت قرار است با حضور بازیگران برجسته سینما چون عزتالله انتظامی، رضا کیانیان، هدیه تهرانی، آتیلا پسیانی، بابک حمیدیان و ... در تالار وحدت اجرا شود. هر چند این اجرا به دلایلی به تعویق افتاد، اما آخرین خبرها حاکی از آن است که "مردی برای تمام فصول" فرمانآرا به اجرای عمومی خواهد رسید.
رضا میرکریمی درسال 87 اولین پروانه ساخت صادر شده را به خود اختصاص داد. هر چند "یک حبه قند" به دلیل از دست دادن فصل هنوز به تولید نرسیده، اما پروژه "ماه در آب" که اقتباسی از داستان سیاوش و رستم و سهراب شاهنامه است به عنوان یک تولید مشترک قرار است به مرحله ساخت برسد.
فیلم "به همین سادگی" نیز موفق شد جایزه جرج طلایی بهترین فیلم و جایزه منتقدین سیامین جشنواره فیلم مسکو را به خود اختصاص دهد. میرکریمی در سال 87 جای خود را در ریاست خانه سینما به محمدمهدی عسگرپور داد.
بهروز افخمی امسال سکان پروژههای مختلف را در تلویزیون به دست گرفت، در حالیکه فیلم سینمایی "فرزند صبح" را که چند سالی است در مرحله ساخت دارد نتوانست به بهانه سی سالگی انقلاب به جشنواره فجر برساند. افخمی همچنین توانست گزینه قطعی کارگردانی پروژه "سن پترزبورگ" شود که با فیلمنامهای از پیمان قاسمخانی و بازی وی در روزهای پایانی سال کلید میخورد. افخمی مجموعه "عملیات 125"، فیلم تلویزیونی "یازده دقیقه و سی ثانیه" و ... را امسال به مرحله تولید رساند.
عبدالرضا کاهانی امسال توانست با فیلم "آن جا" اسکندر طلایی بهترین فیلم جشنواره تسالونیکی را دریافت کند و پروانه ساخت فیلم سومین را نیز بگیرد. "بیست" با حضور در جشنواره بیست و هفتمین فجر توانست حضوری درخشان را از این فیلمساز ثبت کند که دیپلم افتخار بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر مکمل زن و مرد برای مهتاب کرامتی و علیرضا خمسه را به همراه داشته باشد.
اسکندر طلایی جشنواره تسالونیکی در دستان عبدالرضا کاهانی
مجید مجیدی و ابراهیم حاتمیکیا از فیلمسازان نسل اول انقلاب بودند که سال 87 موقعیتی مشترک داشتند. فیلم جدید هر دو امسال به اکران عمومی درآمد و "آواز گنجشکها" و "دعوت" توانستند حضور این دو فیلمساز را پس از چند سال ثبت کنند. البته هر دو در طول سال روی خط اظهار نظر درباره مسائل مختلف سینمای ایران بودند که به نوعی حضورشان را برجستهتر کرد.
سعید سهیلی و پریسا بختآور به جهت کارگردانی دو فیلم که امسال از مرز فروش یک میلیارد تومان گذشت توانستند نام خود را در فهرست چهرههای سال 87 ثبت کنند. "چارچنگولی" و "دایره زنگی" به ترتیب پاییز و بهار 87 به اکران عمومی درآمده و در کنار "توفیق اجباری"، "اخراجیها" و "آتش بس" به باشگاه فیلمهای یک میلیاردی پیوستند.
از فیلمسازانی که ساخت فیلم جدیدشان سال 87 را واجد اعتباری خاص کرد میتوان به فهرستی خاص اشاره کرد. بهرام بیضایی با "وقتی همه خوابیم"، واروژ کریممسیحی با "تردید"، تهمینه میلانی با "سوپراستار"، حمید نعمتالله با "بیپولی"، امید بنکدار و کیوان علیمحمدی با "شبانهروز" و شهرام مکری با "اشکان، انگشتر متبرک و چند داستان دیگر" از جمله این فیلمسازان بودند که ترکیبی از پیشکسوتها و جوانها را شکل میدهند.
نظر شما