به گزارش خبرنگار مهر در سنندج، در حالی که روستای اورامان تخت به دلیل شکل و شیوه معماری خاص به عنوان یکی از روستاهای دارای باف باارزش در استان کردستان به ثبت رسیده است ولی به نظر می رسد استفاده روزافزون از مصالح ساختمانی صنعتی و غیربومی این مهم را با خطرات جدی مواجه کرده است.
روستای اورامان تخت که یکی از زیباترین نقاط گردشگری در منطقه غرب کشور به شمار می رود این شهرت خاص را مدیون شکل خاص معماری و استفاده هنرمندانه از مصالح بومی است که امروز به نظر می رسد با گذشت زمان این بافت با ارزش و تاریخی در سراشیبی سقوط قرار گرفته باشد.
پس از پشت سرگذاشتن کوه های سربه فلک کشیده و عبور از جاده های پر پیج و خم و گذر در مسیر رودخانه سیروان که با آرامش خاصی همراه است و در دل کوهستان های سربه فلک کشیده رشته کوه های زاگرس، به یکی از روستاهای استان کردستان قدم می نهی که معماری آن زبانزد خاص و عام است و این شهرت باعث شده تا این روستا به عنوان یکی از قطب های گردشگری در سطح کشور نیز به ثبت برسد.
روستایی که معماری ویژه و خاص آن در کنار طبیعتی بکر و زیبا که به نوعی با آدم سخن می گوید هم اکنون به عنوان یکی از مناطق گردشگری کشور مطرح و حتی در بعضی از روزها علاوه بر گردشگران داخلی افرادی را نیز از دیگر کشورهای خارجی به دامان خود می پذیرد.
معماری روستای اورامان تخت مبتنی بر سنگ است
روستایی که بام خانه جلویی حیاطی است برای خانه دیگر و این داستان همچنان تا پشت روستا ادامه می یابد و نوع معماری به کار رفته در آن نیز چشم هر بیننده ای را به سوی خود جلب می کند به نحوی که معماری سنتی این روستا مبتنی بر سنگ بوده و در ساخت خانه های مسکونی از ملات به هیچ وجه استفاده نشده است.
شکل پلکانی خانه های روستایی اورامان از یک سو و استفاده از سنگ به تنهایی برای ساختن خانه های سه تا چهار طبقه از سوی دیگر از جمله شاخصه هایی ویژه و منحصر به فرد در روستای اورامان تخت به شمار می رود که مانند آن در هیچ منطقه ای از کشور یافت نمی شود.
در ساخت خانه های روستای اورامان از گل استفاده نمی شود
ساکنان روستای اورامان تخت در گذشته و به دلیل نبود گل در ساخت خانه های روستایی مجبور به استفاده از سنگ بوده و این مهم تا جایی پیش رفته که امروز نیز بعضی از ساکنان این روستای تاریخی همانند گذشتگان خود این سنت را ادامه می دهند اما گذشت زمان و نبود نظارت های کافی در مقطعی باعث شد که استفاده از صنایع ماشینی به ویژه آجر، بلوک های سیمانی و .. وارد روند رو به رشدی شود.
ادارات دولتی پیشگامان تخریب بافت با ارزش روستای اورامان تخت
در حالی که اقدامات مختلفی برای حفظ بافت با ارزش روستای تاریخی اورامان تخت صورت گرفت ولی به نظر می رسد ادارات و سازمان های دولتی از جمله پیشگامان تخریب بافت با ارزش این روستا به شمار می روند.
دستگاه ها و سازمان های خدمت رسان همانند آموزش و پرورش، وزارت بهداشت و درمان از جمله سازمان هایی بودند که مدارس و درمانگاه خود در این روستا را با استفاده از مصالح صنعتی ساخته و باعث دگرگون شدن چهره روستای اورامان تخت شدند.
با انجام این گونه عملیات ساخت و ساز توسط سازمان های دولتی عزم مردمی هم برای استفاده از مصالح صنعتی به ویژه آجر جدی تر شده و در بعضی از محلات روستا نیز ساختمان های با استفاده از آهن آلات و آجر ساخته شدند که امروز نیز در دل این معماری بکر و ویژه خودنمایی می کنند.
در طول چندین سال گذشته و باتوجه به اقدامات صورت گرفته در خصوص ثبت این روستا به عنوان منطقه ای با ویژگی های بافت با ارزش هر چند که دیگر مردم روستا اجازه استفاده از مصالح ساختمانی برای ساخت و ساز را ندارند اما به نظر می رسد مقابله جدی با این مهم نیازمند تعامل دستگاه ها و سازمان های دولتی باشد.
حفظ بافت با ارزش اورامان تخت نیازمند همکاری تمامی دستگاه های دولتی استان
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان کردستان در این رابطه به خبرنگار مهر در سنندج گفت: حفظ و احیاء بافت با ارزش در روستای اورامان تخت توسط یک دستگاه اجرایی به هیچ وجه عملی نخواهد شد و باید علاوه بر همکاری و تعامل تمامی دستگاه ها و سازمان های دولتی مرتبط زمینه را برای افزایش مشارکت مردمی در این مهم فراهم کرد.
رضا رضافرح ادامه داد: تعدادی از دستگاه های اجرایی در ابتدا برای ساختن نمایندگی های خود در این روستا از مصالح ساختمانی صنعتی و غیربومی استفاده کردند که با این مهم مقابله و از آن جلوگیری شد.
وی خاطرنشان کرد: خوشخبتانه در طول پنج سال گذشته و در اقدامات صورت گرفته توسط این بنیاد و سایر سازمان های مرتبط با موضوع، مردم روستا نیز همکاری خوبی داشته اند گرچه باید برای نهادینه کردن این مهم برنامه ریزی دقیق تری مد نظر قرار گیرد.
مدیرکل بنیاد مسکن استان کردستان افزود: یکی از مهمترین اقدامات صورت گرفته برای حفظ بافت با ارزش روستای اورامان تخت، تخریب ساختمان های است که با استفاده از مصالح صنعتی ساخته شده اند و حتی تاکنون بنیاد مسکن موفق شده با پرداخت خسارت، این گونه بناها را تخریب کند و مردم را برای ساخت مجدد ساختمانها با استفاده از مصالح ترغیب کند.
رضافرح همچنین از پایان طرح مطالعاتی بافت با ارزش روستای اورامان تخت خبر داد و بیان داشت: از این پس تمامی ساخت و سازهای جدید و مرمت ساختمان های قبلی باید با هماهنگی و با تائید بنیاد مسکن و اجرایی کردن طرح بافت با ارزش این روستا باشد.
در کنار اقدامات صورت گرفته و با توجه به تلاش مردم روستا، مسجدی زیبا با استفاده از مصالح کاملا بومی در اورامان تخت ساخته شده که امروز توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند.
در کنار ساخت مسجد می توان به ساخت هتل سنگی روستای اورامان تخت نیز اشاره کرد که دهه فجر سال گذشته توسط بخش خصوصی و با استفاده از تسهیلات دولتی در این روستای تاریخی ساخته و به بهره برداری رسید.
روستای اورامان تخت با توجه به ویژگی های ذکر شده می تواند به عنوان یک نقطه گردشگری محلی نیز مطرح شود که البته باید در راستای دسترسی به این مهم همکاری و تعامل تمامی ادارات دولتی و اقشار مختلف مردم را در دستور کار قرار داد.
نظر شما