آموزش و پرورش را سیاسی نکنیم

*خبرگزاری مهر- گروه اجتماعی: به نظر شما چرا خانم سوسن کشاورز موفق به کسب رأی اعتماد نشدند؟

- مرتضی نظری: در همین روزهایی که مجلس مشغول برسی صلاحیتهای وزرای پیشنهادی بود یکی از دوستان قدیمی وزارت آموزش و پرورش می گفت کم کم دارم ناامید می شوم چون تاکنون سطح وزارت آموزش و پرورش را اینقدر نازل و پایین ندیده بودم. واقعیت این است که همین الآن مدیران توانمند و شایسته ای در وزارت آموزش و پرورش مشغول کار هستند و اتفاقاً در حوزه مدیریتی خودشان هم مؤثر عمل کرده اند اما نباید فراموش کرد که این موفق عمل کردن برخی مدیران ستادی مربوط به یک اداره یا بخش معین است و نمی توان عملکرد موفق مدیر یک بخش در یک وزارتخانه را به کلیت یک وزارتخانه تعمیم داد. این اشتباهی بود که آقایان در خصوص خانم کشاورز مرتکب شدند. کشاورز شاید در حوزه خودش که آموزش و پرورش استثنایی بوده و واقعاً هم یکی از بخشهای مهم و تخصصی تعلیم و تربیت است، موفق عمل کرده باشند اما این موفقیت چه ارتباطی به مدیریت یک وزارتخانه عریض و طویل دارد؟ من فکر می کنم نمایندگان مجلس متوجه این موضوع بوده اند که رای اعتماد ندادند.

* با توجه به رأی عدم اعتماد مجلس به گزینه وزارت آموزش و پرورش فکر می کنید معرفی گزینه بعدی یا حتی سرپرست با همین نگرش صورت بگیرد؟ زن بودن وزیر و  ... 

 - واقعیت این است که ما هنوز نتوانستیم بفهمیم واقعا با چه ملاک و شاخصی برای این وزارتخانه وزیر برمی گزینند؟ سالهاست که کارشناسان و صاحبنظران گفته اند و نوشته اند و امروز فریاد می زنیم که آقایان اینجا یک وزارتخانه متفاوت است! اینجا حساسترین وزارتخانه کشور است. موضوع این وزارتخانه انسان است. چیزی که ماهیت این وزارتخانه را با سایر وزارتخانه ها متمایز و متفاوت می سازد و اساساً این وزارتخانه به دلیل وجود او شکل گرفته است. اصلاً اگر دانش آموز نباشد معلمی هم نخواهد بود و به دنبال آن نه اداره ای و نه سازمانی و نه وزارتخانه ای. اینجا تنها وزارتخانه ایست که موضوع و هدف مستقیمش انسان است و تربیت او. یعنی اوضاع و احوالی که امروز به آن دچاریم و تصویری که امروز از ایران وجود دارد به نظام تربیتی بر می گردد که دیروز تجربه کردیم و حتماً آینده ما هم به وضع امروز نظام آموزشی ما برمی گردد. واقعاً دنبال چه می گردیم؟ این حساسترین را دریابیم. آینده ما در همین جا شکل می گیرد. قد و قواره یک ملت و شخصیتی که یک جامعه به آن شناخته می شوند در سیستم تربیتی آن شکل می گیرد. ما برای پیشرفت به سرمایه جدیدی نیاز داریم که بدون آن نمی توانیم کشورمان را جلو ببریم این سرمایه دارایی های مادی و امکانات طبیعی و فیزیکی نیست، این خمیرمایه لازم سرمایه انسانی است.

سالهاست که ندیدیم و نشنیدیم کسی از کسانی که در انتصابهای سطوح بالای این وزارتخانه مؤثراست یک بار هم که شده برای خروج از این آشفتگی فکری و سیاست زدگی که امروز این مهمترین سازمان در آن غوطه ور است فریاد بکشد، نهیبی بزند و بفهماند که هرکس که قرار است در این وزارتخانه کار بکند از وزیر گرفته تا معلم مدرسه و هر کس که قرار است نظارتی بر عملکرد این وزارتخانه داشته باشد از نمایندگان مجلس گرفته تا منتقدان توجه کنند این یک وزارتخانه را بنا به موضوعی که با آن سروکار دارد ارزیابی کنند. اینجا آرامش می خواهد، فضای حاکم بر اینجا باید اول منطقی باشد دوم آزاد و سوم با نشاط. یکی پیدا نمی شود بفهمد و بفهماند که خانواده بزرگ فرهنگیان مثل رانندگان یک قطار با 16 میلیون مسافر کوچک و بزرگ هستند. ما نمی دانیم چطور باید گفت که محمولۀ این سازمانِ پراُبّهت، ظریف است مثل شیشه، مقصد این قطار فردای این کشور است لطفاً از کوچه پس کوچه های تنگ و تاریک سیاست مسیر این قطار را منحرف نکنید!

*یعنی شما می گویید انتخاب وزیر آموزش و پرورش بیش از اینکه تخصصی و متناسب با نیازهای این وزارتخانه باشد، با نگاه سیاسی صورت گرفته است. 

- ببینید تجربه نشان داده که هر وقت دولتها خواسته اند آموزش و پرورش را به معیارهای درون گروهی و جناحی نزدیک کنند، آنچه که آسیب دیده در یک کلام آموزش و پرورش فرزندان ایران زمین بوده است. این وزارتخانه با معدن، چوب، فلز، راه آهن، مراتع، نفت و گاز و امثالهم سروکار ندارد، مخاطب مستقیم وزارت آموزش و پرورش انسان است و فراهم آوردن شرایط آزاد برای شکوفایی ظرفیت های درونی و توانمندسازی او. شما ببینید که آیا اگر از این هدف و مأموریت بزرگ تفسیری محدود و سیاسی داشته باشیم به آینده کشور و به کیفیت نیروی انسانی جفا نکرده ایم؟

*به طور مشخص چه آینده ای برای این وزارتخانه پیش بینی می شود؟

- من به طور حتم می گویم اگر وزیر آموزش و پرورش از بطن فرهنگیان باشد و بر مسائل آموزش و پرورش اشراف داشته باشد اولین و مهمترین حامی و پشتیبان وزیر، خود معلمان خواهند بود. فراموش نکنیم که آموزش و پرورش ضعیف، جامعه ضعیف می سازد و از دل جامعه ضعیف آنچه حاصل نمی شود سازمان های نیرومند و کارآمد و پویاست. سالیان درازیست که عالی ترین مقام آموزش و پرورش که «وزیر» است از لحظه عهده داری این مسئولیت فقط باید برای تأمین کسری بودجه و

این وزارتخانه حدود یک میلیون و 100 هزار پرسنل دارد که 20 درصد را نیروهای اداری و ستادی و مابقی را جامعه بزرگ معلمان تشکیل می دهند. تمام تلاشها باید معطوف به این باشد که این جامعه بزرگ فرهنگی در طول مدت اشتغال با همین شغل اقتصاد خانواده اش را سامان دهد و به خلاقیت و شکوفایی دانش آموزانش بپردازد. از وزیری هم که در آینده خواهد آمد جز این انتظاری نیست. به نظر من این بزرگترین کمک به وزیر پیشنهادی بعدی خواهد بود که ببیند کمک به تحقق این هدف را در حد و اندازه خود می