افزایش شمار صنایع دستی روبه نابودی/ موزه ها تنها امید صنایع دستی

به گزارش خبرنگار مهر در گرگان، وضعیت تاسفبار صنایع دستی گلستان به گونه ای است که در گذر زمانه و عصر دود و ماشین و آهن برشمار صنایع منسوخ شده آن افزوده می شود و برغنای موزه ها اضافه می شود.

کورسویی به نام "در حال منسوخ شدن" رشته های مختلف صنایع اصیل و بومی گلستان را احاطه کرده و اینک فقط در آمارها می توان سراغی از رشته های پرپیشینه گلستان گرفت.

زوال و فراموشی رشته های بومی و محلی صنایع دستی در گلستان که روزگارانی مهد صنایع دستی اقوام ایران زمین بود، خاطر هر هنرمند و هنردوستی را رنجه می کند.

به رغم ارائه آمارهایی از سوی متولیان صنایع دستی گلستان در زمینه احیای برخی رشته های دستی و بومی، روز به روز بر روند فراموشی هنر صنعت دستی این دیار افزوده می شود.

اینک کورسوی در حال منسوخ شدن، رشته هایی نظیر نمد مالی ترکمن، ابریشم بافی، مسگری، لباسهای محلی مناطق مختلف این دیار را تهدید می کند و این صنایع ماندگار و اصیل فقط در آمارها جان می گیرند و احیاء می شوند.

اکنون کارگاههای کوچک خاگی و با صفای پیرلاک تراش و هنرمند مسگر در جای حای استان گلستان بسته شده و دیگر دود از کارگاههای این هنرمندان بی نام و نشان به هوا برنمی خیزد.

با درگذشت استاد کربلایی "حسین احمدی" هنرمند مسگر، هنر مسگری در روستای شاهکوه که قطب مهم صنایع دستی استان گلستان بوده بی رمق شده و رواج خود را ازدست داده است.

کاش برمی گشتیم به گذشته و به روزهای اوج این هنرهای سنتی و بومی که اکنون جای خود را به تولیدات وارداتی و بی هویت خارجی داده اند، تولیداتی که به ترفند نیاز روز، پیشینه مان را از ما گرفته است و هنر آبا و اجدادی مان را از صحنه رقابت به پستوی موزه ها رانده اند.

یک علاقمند به هنرهای دستی گلستان در این زمینه به خبرنگار مهر افزود: نمدمالی ترکمن از جمله رشته های در حال فراموشی و منسوخ شدن این استان که کاربرد و مصرف گذشته اش را از دست داده است.

موسی اکبری افزود: شهری شدن زندگی ترکمن ها و تغییر در نوع زندگی از آلاچیق تا خانه های ویلایی بزرگ و  امروزه بیشتر آپارتمان نشینی در حال فراموشی است.

وی اظهار داشت: پیروی کردن صرف از سنتها و سبکهای گذشته از جمله دلایلی است که روند فراموشی هنرهای سنتی را شدت بخشیده و بعد از گذشت قرنها هنوز هم برخی هنرها سیاق قدیمی خود را حفظ کرده و با همان نقش و همان رنگ و حتی همان ابعاد مرسوم گذشته تولید می شوند.

به گفته اکبری، سنت گرایی موجب رکود هنر نمدمالی ترکمن و فراموشی آن شده است و در صورت عدم توجه و دلسوزی هنرمندان و مسئولان، همین کور سو نیز تبدیل به نقطه صفری می شود که همانند سفال و شیشه جرجان نمونه های بازمانده آن را تنها می توان در موزه ها پیدا کرد.

این دوستدار صنایع بومی گلستان بیان داشت: برنامه ریزی برای احیای هنرهای اصیل و بومی ضعیف بوده و باید به فعالان این رشته ها توجه اساسی شود.

وی عنوان کرد: امروز با درگذشت استادکاران برجسته و قدیمی هنرهای سنتی، صنایع دستی نیز از بین می رود و منسوخ می شود و باید برای انتقال تجریبات و دانش این هنرمندان که سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده، برنامه ریزی شود.

هنرمندی از رامیان نیز گفت: ابریشم بافی از جمله رشته های بومی و پرپیشینه دستی استان با قدمت بالا و کهن نیازمند توجه ویژه متولیان امر است.

علی یاسمی افزود: طی دهه های گذشته با رواج پارچه های مصنوعی ارزان قیمت و گرانقیمت بودن لباسهای ابریشمی برای زنان، این قبیل لباسها تنها به عنوان یک زینت سنتی و ارزشمند در مراسم عروسی استفاده می شوند و کارگاه های ابریشم بافی روستایی تنها به بافت چادرشب و دستمال ابریشمی مشغولند.

وی اظهار داشت: این درحالیست که نوغانداران رامیان و مینودشت با استفاده از تکنولوژی بسیار ساده پس از تولید نخهای ابریشمی به بافتهای پارچه های ابریشمی به منظور تهیه لباس زنانه، چادرشب، روسری و دستمال می پردازند.

وی خاطرنشان کرد: کمبود مواد اولیه، پائین بودن قیمتها، هزینه بالای تولیدف بیمه نبودن، حمایت نشدن و نبود برنامه جامعه وضعیت اسفباری برای صنایع دستی استان ایجاد کرده است.

به گفته یاسمی، لباسهای محلی اقوام گلستان از جمله هنرهای دستی و بومی منطقه بوده که اکنون به دلیل بی برنامگی ها و سیاستهای نادرست در گذر زمان فراموش شده اند و کمتر کسی در این رشته فعالیت دارند.

این هنرمند بیان داشت: صنایع دستی استان در حاشیه قرار گرفته است  به هنرمندان این رشته توجه ای نمی شود.

یک بافنده فرش ترکمن گفت: هزینه ها و مواد اولیه فرش گران شده و توان مالی لازم برای تامین آن را نداریم و اگر حمایتی نشود تا چند سال دیگر نام و نشانی از فرشبافی در منطقه نخواهد ماند.

گلنار نوشیروانی، قیمت هر کیلوگرم ابریشم بین 200 تا 300 هزار ریال است و اکنون بیشتر مواد اولیه این هنر دستی را از استانهای دیگر نظیر اصفهان خریداری می کنیم.

وی که سالها در زمینه تولید فرش فعالیت دارد، از نبود برنامه ریزی برای فروش محصولات گله کرد و گفت: هر قالی 12 متری بیش از 400 هزار تومان  ابریشم نیاز دارد و گران بودن قیمت فرش موجب شده تا این محصول روی دستمان بماند و به فروش نرود.

به گزارش خبرنگار مهر در گرگان، وجود مشکلات فراوان فراروی صنایع دستی گلستان درحالیست که مسئولان صنایع دستی استان در آمارها از رشد شاخصهای صنایع دستی در استان خبر می دهند ولی واقعیتها چیز دیگری است.

براساس این آمارهای ارائه شده فقط در سال گذشته حدود 9 رشته صنایع دستی در گلستان احیا شد ولی برآیند و نتیجه این احیاء شدنها چندان ملموس نبوده و روز به روز بر شمار صنایع درحال منسوخ شدن استان افزوده می شود.

مسئولان میراث فرهنگی و صنایع دستی گلستان بر اساس دستورالعمل ابلاغی از سازمان میراث فرهنگی کشور از هرگونه مصاحبه با خبرگزاری مهر منع شده اند.