آرازا بایرامی ؛ جشن ملی مذهبی ترکمن

به گزارش خبرنگار مهر در گرگان، امروز صحرای ترکمن حال و هوای دیگری دارد، مردم دسته دسته با لباسهایی آراسته، با دلهایی مملو از امید و محبت به سوی عیدگاه، پیاده و سواره در حرکت هستند تا جشن ملی وحدت و یکدلی را بجا آورند.

رویت هلال ماه رمضان (آی گورمک) در میان ترکمنها با هیجان خاصی صورت می گیرد، ترکمنها اعتقاد دارند هرکس زودتر هلال ماه را ببیند ثواب بیشتری می برد، بنابراین برای دیدن هلال ماه سعی می کنند با رفتن به بلندی ها مانند تپه ها و پشت بامها آن را زودتر از دیگران مشاهده کنند.

ترکمنها دو سه روز قبل از عید به تدارک و استقبال عید فطر می روند و روزهایی با نام "ایکر" و "قوقون" دارند که در یکی از این روزها برنامه نظافت و تمیزی خانه و شستشوی پوشاک را انجام می دهند و در روز دیگر "پوسسیق" می پزند و بین همسایه توزیع می کنند.
 
چند روز مانده به وادع با ماه رمضان، زنان و دختران ترکمن با شور و شوق تمام به پختن انواع شیرینی و کیکهای ترکمنی و غیر ترکمنی می پردازند که یکی از معروفترین شیرینی های ترکمنی "تاتارچورک" است.

از جمله رسومی که همزمان با ماه مبارک رمضان بین ترکمنها رواج دارد، "یا رمضان" است و در شب چهاردهم ماه رمضان پس از برگزاری نماز در مساجد، امام جماعت هر مسجدی به همراه دیگر نمازگزاران جمع می شود و به صورت یک گروه حداقل 10 نفره و حداکثر 50 نفره در خانه ها را به صدا در آورده و آمدن نیمه ماه رمضان را با خواندن دعاهایی یادآوری می کنند.

همزمان با عید فطر، در خانه هر ترکمنی سفره عید چیده شده و در خانه ترکمن به روی همه باز است و رنگینی و سادگی هر سفره عید بستگی به وضعیت و قوت مالی هر خانواده دارد اما شادی و سادگی عید اهمیت زیادی دارد.

یکی رسمهای جالب و ویژه ترکمنها در عید فطر، عیدی دادن بزرگتر به کوچکترهاست و هر ترکمن بسته به توان و امکانش سعی می کند در روز عید خود را نو نوار کند که این نو کردن فقط محدود به ظاهر و صورت نشده بلکه پیمان نو کردن سیرت با خود را نیز می بندند.

در این روز بسیاری از کدورتها بخشیده می شوند و امید بهتر زیستن و بهتر بودن بسیار تقویت می شود و زنان ترکمن از چند روز مانده به عید با خانه تکانی خود را برای جشن ملی فطر مهیا می کنند تا آئین نیکویی و مهرورزی را جشن گیرند و سفره محبت در سراها و کومه ها بگسترانند.

سفره های عید فطر در دیار ترکمن تا سه روز بعد از عید مذهبی فطر پابرجاست و این جشن ملی و مذهبی با بجا آوردن نماز فطر و شکرانه ماه روزه آغاز و تا چند روز ادامه دارد.

کرگون (روز نظافت)، قوقن و آید نماز (نماز فطر) از جمله رسوم رایج بین ترکمنها بوده که در آستانه رسیدن جشن ملی مذهبی فطر در استان گلستان برگزار می شود.

با فرارسیدن روز عید، مردان و زنان، پیر و جوان گروه گروه با دست داشتن سجاده عازم عیدگاه هر شهر شده و در یک اجتماع عظیم با گوش سپردن مواعظ علما و بهره‌مندی از ارشادات دینی و مذهبی نماز عید فطر را بجا می‌آورند.