ايران كه تجربه 8 ساله جنگ تحميلي را در آن زمان پشت سرگذارده بود بنا به مصالح ملي وشرايط منطقه اي وبين المللي موافقت خود را با قطعنامه 598 اعلام كرد و به اين ترتيب آتش بس ميان ايران وعراق برقرار شد.
اگرچه صدام ديكتاتور سابق عراق پس ازقبول آتش بس از سوي جمهوري اسلامي، حملات گسترده اي را با كمك منافقين عليه مرزهاي ايران آغاز كرد اما نتوانست به اهداف خود دست يابد.
اما اينك پس از گذشت نزديك به 16 سال ازپايان جنگ و سرنگوني رژيم صدام اين سوال مطرح است كه چرا ايران با قطعنامه 598 موافقت كرد؟.
درحقيقت قطعنامه مزبور در سال 1987 يعني يكسال قبل ازپايان جنگ به تصويب شوراي امنيت سازمان ملل رسيده بوداما اعضاي اين شورا تلاش داشتند تا متن آن را به گونه اي تنظيم كنند كه بعدا به سود رژيم عراق تفسير شود.
جمهوري اسلامي كه از آغازجنگ تحميلي با آگاهي ازهمسويي غرب و آمريكا و شوروي با رژيم صدام، راهبرد هاي متعددي براي مقابله با حمله ارتش عراق طرح ريزي كرد.
استراتژي جنگي ايران از سال 1980 يعني پس ازحمله سراسري عراق به ايران بر 3 محور استوار بود. محور اول توقف پيشروي دشمن بسوي مرزهاي ايران بود. دراين محور مقامات نظامي ايران تلاش كردند تا ارتش صدام را از پيشروي بيشتر بسوي مرزهاي ايران باز دارند.
بااينكه ارتش بعث بيش از10 هزار كيلومترمربع از اراضي جمهوري اسلامي را دراشغال داشت اما با ابتكارعمل رزمندگان اسلام واحدهاي نظامي عراق موفق نشدند به پيشروي خود ادامه دهند .
استراتژي بعدي جمهوري اسلامي با توجه به تسليحات گسترده اي كه ارتش عراق درآن زمان دراختيارداشت،انجام عمليات چريكي ورزم شبانه بود كه درآن مرحله ارتش بعث عراق آسيب هاي زيادي ديد.
استراتژي سوم ونهايي ايران اخراج دشمن وتعقيب وي تا گرفتن غرامت جنگي بود كه پس ازآن بود كه نيروهاي جمهوري اسلامي از طريق انجام عمليات گسترده بخشي از شهرهاي مرزي عراق را از جمله شهر استراتژيك فاو را آزاد كردند.
در اين زمان بود كه آمريكا و شوروي سابق ونيز برخي كشورهاي عربي وغرب براي جلوگيري ازسقوط صدام كمكهاي گسترده مالي تسليحاتي و تبليغاتي در اختيار وي قرار دادند .
همچنين در جريان ديدار دونالد رامسفلد وزير دفاع فعلي آمريكا با صدام كه در سال 1984 صورت گرفت آمريكا به رژيم عراق اجازه داد تا ازسلاحهاي شيميايي براي جلوگيري از پيشروي نيروهاي ايران استفاد كند.
به موازات آن غرب و آمريكا سلاحهاي شيميايي واطلاعات نظامي لازم را دراختيارارتش صدام قرارمي دادند تا موازنه جنگ بسود جمهوري اسلامي تغيير نكند .
بااين حال شكست هاي پي در پي ارتش عراق موجب شد تا آمريكا بطورمستقيم وارد جنگ شود. آمريكا درسال 1988 ضمن سرنگوني يك فروند هواپيماي مسافربري ايراني در آب هاي خليج فارس كه منجر به شهادت 290 تن شد حملات خود را متوجه اسكله هاي نفتي ايران كرد .
جمهوري اسلامي ايران كه هيچگاه با قبول آتش بس مشروط مخالفتي نداشت، تلاش كرد تا ازطريق تحركات سياسي اعضاي شوراي امنيت را به تعديل بندهاي قطعنامه 598 مجبور سازد ودر اين خصوص نيز به موفقيت هايي دست يافت .
سرانجام با توجه به تغييراتي كه بر روي اين قطعنامه انجام شد و تامين بخشي از نظرات ايران، جمهوري اسلامي ايران ازطريق پذيرش قطعنامه مزبوربا برقراري آتش بس موافقت كردند .
اكنون كه رژيم بعث سرنگون شده سازمان ملل مي بايستي طبق قطعنامه مزبور وبا توجه به اينكه صدام را آغازگرجنگ معرفي كرده به مطالبات ايران براي دريافت غرامت جنگي از عراق جامه عمل بپوشاند.
نظر شما