فاضلاب پنج شهر حیات سپیدرود را تهدید می کند

به گزارش خبرنگار مهر، رودخانه سپیدرود اصلی، منبع تامین کننده آب آشامیدنی استان گیلان است و آلودگی این رودخانه اثرات مخربی در سلامت شهروندان دارد که مسئولان باید هرچه سریعتر نسبت به ساماندهی فاضلاب صنعتی، بیمارستانی، خانگی و کشاورزی شهرستان رودبار اقدام کنند.

بررسی ها نشان می دهد از 160 رودخانه مهم کشور،‌ میزان آلودگی ۷۰‬ رودخانه بسیار زیاد بوده که رودخانه سپید رود از جمله این رودخانه ‌هاست.

جمعی از کارشناسان و صاحبنظران بر این باورند که افزایش آلاینده های میکروبی و کشاورزی، تعادل زیستی رودخانه سپیدرود را که یکی از مهمترین آثار طبیعی ایران است به مخاطره انداخته است.

آنان تاکید می کنند که رودخانه ها دارای ظرفیت خود پالایی معینی هستند و چنانچه آلودگی ورودی به رودخانه بیشتر از حد پذیرش آن باشد، مشکلات زیست محیطی در آن پایدار می شود.

سپیدرود گسترده ترین حوزه آبریز شمال کشور و یکی از گنجینه ‌های میراث طبیعی است که هر روز به نابودی بیشتر نزدیک می شود.

اکوسیستم طبیعی رودخانه سپیدرود دچار تغییرات زیادی شده است

در حال حاضر اکوسیستم طبیعی سپیدرود دچار تغییرات زیادی شده که علاوه بر خطر نابودی کامل رودخانه و گونه‌ های متنوع آبزیان موجود در آن، اقتصاد و معیشت هزاران انسانی را که در حاشیه رودخانه سپیدرود زندگی می‌کنند نیز به خطر انداخته است.

آلاینده هایی که وارد آب رودخانه سپید رود می‌شوند سرشار از مواد آلی و غیرآلی هستند که معمولا باعث افزایش جمعیت باکتریها و جلبکهای مزاحم می ‌شوند که می ‌توانند تعادل زیستی را در اکوسیستمهای رودخانه ‌ای با خطر مواجه کنند.

افزایش جمعیت باکتریها و جلبکها باعث افت شدید اکسیژن محلول در آب رودخانه سپیدرود شده و زمینه رشد موجودات بی‌ هوازی را که گازهای سمی متان و هیدروژن سولفید تولید می‌کنند فراهم کرده که علاوه بر بوی تعفن شدید، مرگ این رودخانه را به همراه دارد.

به دلیل پرجمعیت بودن جلگه مرکزی گیلان و عبور سپیدرود از این منطقه، سپیدرود حامل آلودگیهای شدید صنعتی و شهری است که متاسفانه بی‌ توجهی به این اکوسیستم بی‌ نظیر باعث نابودی بخش عظیمی از سپیدرود شده به طوریکه هم‌اکنون سپیدرود از یک اکوسیستم فعال به یک اکوسیستم غیرفعال تبدیل شده است.

نماینده مردم رودباردر مجلس هشتم در این باره گفت: به رغم پیگیری های انجام شده تاکنون حرکت مثبتی از سوی سازمان آب و فاضلاب شهری استان گیلان برای ساماندهی فاضلاب شهرستان رودبار انجام نشده است.

صمد مرعشی افزود: ورود فاضلابهای صنعتی، خانگی، بیمارستانی و کشاورزی پنج شهر شهرستان رودبار به رودخانه سپیدرود که تامین کننده اصلی آب آشامیدنی استان گیلان است، ریخته می شود.

وی ادامه داد: مشکل اساسی که مردم استان گیلان با آن دست و پنجه نرم می کنند معضل و مشکل بی رویه ورود فاضلاب به این رودخانه حیاتی استان است که باید توجهی ویژه شود.

مسئولان کشوری و استانی به امر ساماندهی فاضلاب شهرستان رودبار توجهی ندارند 

مرعشی بیان داشت: بارها طی تذکرات کتبی به رئیس جمهور و وزیر نیرو در مجلس خواستار رفع این مشکل و معضل شده اما نتیجه ای در بر نداشته است.

نماینده مردم رودبار یادآور شد: اختصاص اعتبار برای ساماندهی معضل فاضلاب حق مسلم مردم شهرستان رودبار و شهروندان گیلانی است.

به هرحال فاضلاب و پسابهای مراکز صنعتی، کشاورزی و همینطور محلهای مسکونی از آلوده کننده های عمده آبهای زیرزمینی و آبهای سطحی به ویژه آبهای رودخانه ‌ها، دریاها و دریاچه ‌ها هستند.

پتانسیل و ظرفیت اکسیداسیون آبها، یکی از معیارهای مهم آلودگی آنهاست. بطوریکه می‌ دانیم اکسیژن محلول در آب، عامل اساسی زندگی و رشد حیوانات و گیاهان است. زندگی این موجودات بستگی به حداقل اکسیژن محلول در آب دارد. ماهی بیش از سایر جانداران و بی مهر‌گان در درجه دوم و باکتریها کمتر از تمام موجودات آبزی به اکسیژن محلول در آب نیاز دارند.

در صورتی که مقدار اکسیژن محلول در آب کمتر از حداقل مجاز برای زندگی جانداران آبزی باشد، آن آب آلوده تلقی می‌ شود. وجود مواد آلی در آب، موجب مصرف و تقلیل مقدار اکسیژن محلول می شود. غالب ترکیبات آلی موجود در آب دارای کربن هستند و فعل و انفعال مهمی در محیط آبی به کمک باکتریهای خاصی انجام می گیرد.

فاضلابها و پسابها حاوی مقدار بسیار زیادی مواد آلی است. تقریبا آثار کلیه مواد مصرفی در زندگی اجتماعی و همینطور صنایع، در فاضلابها وجود دارد. تخلیه فاضلابها و پسابها در آبهای معمولی آنها را به سرعت آلوده می‌ کند و این در واقع زاییده وجود مقادیر بسیار زیاد مواد آلی در فاضلابها و پسابهاست.

تخلیه بی رویه پسابها در آبهای سطحی موجب مرگ حیوانات آبزی می شود

تخلیه بی رویه و پسابهای صنعتی و همینطور غیرصنعتی و کشاورزی در آبهای سطحی، موجب مرگ و میر حیوانات آبزی به خصوص ماهیها می شود. از دیگر اثرات مهم این فاجعه تبدیل فعالیت باکتریهای آب از حالت هوازی یعنی توأم با مصرف اکسیژن به حالت بی هوازی و بدون نیاز به اکسیژن است.

فعالیت باکتریهای بی هوازی، بوی زننده ‌ای ایجاد می کند و قابل اشتعال و سمی خطرناک است. بطور کلی غالب محصولات از فعالیت باکتریهای بی هوازی برای زندگی دیگر موجودات به خصوص موجودات آبزی، مضر است.

شوینده ها از مهمترین و شناخته شده ترین مواد شیمیایی هستند که در ابعاد وسیعی مصرف عمومی دارند و به علل مختلف ایجاد آلودگی می ‌کند.

مهمترین عوامل ضرورت عدم تخلیه فاضلابهای صنعتی به آبهای جاری و زیرزمینی اسید یته آزاد، مواد قلیایی قوی، غلظت زیاد مواد محلول، چربی و روغن، فلزات سنگن و مواد سمی، گازهای بدبو و سمی، مواد رادیو اکتیو، مواد معلق، رنگ، بو، ازدیاد د ما، وجود میکرو ارگانیسمهای بیماری زاست.

راه اندازی سیستمهای تصفیه فاضلاب تنها راه رهایی از بحرانهای آلودگی محیط زیست است

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گیلان نیز راه اندازی سیستمهای تصفیه فاضلاب در مرکز استان و شهرستانها را تنها راه رهایی از بحرانهای آلودگی محیط زیست و مانع از ورود مستقیم فاضلابهای انسانی به رودخانه ها و سایر اکوسیستمهای آبی دانست.

کامران زلفی نژاد افزود: میزان بالای بارشها و بالا بودن سطح آبهای زیرزمینی در این استان موجب نشر و پایداری انواع آلودگی ها در سطح منطقه می شود.

وی اظهار داشت: متاسفانه به دلیل ورود سالانه 75 میلیون مترمکعب فاضلاب شهری و 60 میلیون مترمکعب فاضلاب روستایی به رودخانه ها میزان این مواد تاثیر منفی بر روی آب می گذارد. همچنین گاهی میزان آلایندگی پسابهای حاصل از فعالیت صنایع به 10 تا 100 برابر حد استاندارد می رسد.

مدیرکل محیط زیست گیلان از ساخت و تکمیل سیستمهای تصفیه فاضلاب در مرکز استان و شهرستانها به عنوان اولویت طرحهای عمرانی منطقه نام برد و تاکید کرد: شتاب بخشیدن در اجرای این طرحها به عزم ملی نیاز دارد.

وی ادامه داد: در حال حاضر سالانه افزون بر 22 میلیون مترمکعب فاضلاب صنعتی در گیلان تولید می شود که مهمترین آنها آلودگیهای نفتی، فلزات سنگین و شیرابه های زباله حاصل از فرآیند تولید کمپوست است.

سامانه جمع آوری فاضلاب واحدهای صنعتی  در شهرک صنعتی لوشان ایجاد شد

فرماندار شهرستان رودباردر ادامه با اعلام اینکه ساماندهی فاضلاب شهرهای شهرستان رودبار امری حیاتی است و باید در اولویت اجرای برنامه ها قرار گیرد، گفت: تمامی پسابهای صنعتی، منازل شخصی و بازار به رودخانه سپیدرود که تامین کننده اصلی آب آشامیدنی استان گیلان است ریخته و باعث آلودگی آب می شود.

ناصر مردانپورهمچنین از ایجاد سامانه جمع آوری فاضلاب واحدهای صنعتی مستقر در شهرک صنعتی لوشان خبر داد و اظهار داشت: بخش مهمی از فاضلاب واحدهای صنعتی مستقر در شهرک صنعتی لوشان از این طریق جمع آوری می شود ولی در خارج از شهرک صنعتی هرچند پیگیرهای محیط زیست انجام می گیرد اما این مشکل همچنان وجود دارد.

وی ادامه داد: متاسفانه پسابها و فاضلابها تمام شهرهای رودبار، منجیل، رستم آباد، توتکابن و روستاهای محور به رودخانه سپیدرود ریخته می شود که از دغدغه های بزرگ و مهم مسئولان استانی و محلی است.

فرماندار رودبار با بیان اینکه طرح فاضلاب شهرهای رودبار، منجیل و لوشان آماده شده است، اظهار امیدواری کرد با تامین اعتبار بتوان این مشکل اساسی را رفع کرد.

به هرحال رودخانه سپیدرود بزرگترین رودخانه سواحل جنوبی دریای خزر است که از کوه های چهل چشمه کردستان و آذربایجان سرچشمه گرفته و در تامین آب آشامیدنی و مشروب کردن زمینهای کشاورزی استان گیلان نقش بسزایی دارد از اینرو مسئولان باید با اجرای طرحهای اصولی مانع ورود بی رویه انواع فاضلاب به این بستر آبی مهم باشند.