گورستان تاریخی «بُزلَر» هفشجان

گورستان تاریخی «بُزلَر» هفشجان مربوط به دوره صفوی به بعد بوده و بیشتر از ۲ هزار سنگ قبر تاریخی در آن وجود داشته که از صفویه تا قاجاریه را شامل می‌شوند، این قبرستان در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۵۹۹۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

به واسطه وجود کوه بزلر در هفشجان شیر تراشی و ساخت مجسمه‌های شیری یکی از مشاغل مرسوم مردم این منطقه است و بنا بر اذعان تاریخ‌نویسان شیرهای سنگی را معمولاً روی گور شهدا، جوانان و پهلوانان قرار می‌دادند، نقش تفنگ، شمشیر، خنجر، بته جقه و سرو خمیده ازجمله نمادهایی هستند که بر روی این شیرهای سنگی حک شده است این در حالی است که این حکاکی‌ها بر روی سنگ قبرها نیز به چشم می‌خورد و هر کدام از این کنده‌کاری‌ها نشان از یک ویژگی متوفی هستند.

در این قبرستان بیش از ۲ هزار سنگ تاریخی وجود دارد و برخی از آن‌ها چند صد سال قدمت دارند که روی سنگ‌های قبر در هفشجان سه خط نستعلیق، نسخ و ثلث به چشم می‌خورد و این خطوط به‌صورت استادانه بر روی سنگ‌ها حک شده است. نقوش و اشکال حک شده بر روی سنگ قبرها حاکی از رونق اقتصادی آن زمان است، فراوانی و جنس سنگ‌های قبر نیز از رونق فراگیری در اقتصاد خبر می‌دهد که نماد شانه و آینه بیشتر برای خانم‌ها استفاده می‌شد، مهر و تسبیح برای مردان، سوارکار برای مردانی که روحیه سلحشوری داشتند حک می‌شد، این حکاکی‌ها بر روی شیرهای سنگی نیز وجود دارد و نقش تفنگ، شمشیر، خنجر، و بته جقه و سرو خمیده ازجمله این نمادها هستند.

روی برخی از سنگ قبرها فرورفتگی‌هایی وجود دارد که بنا بر اعتقاد برخی، شمعدان هستند و برای روشن کردن شمع بر روی قبرها قرار داده شده است، اما برخی معتقدند این فرورفتگی‌ها برای این روی سنگ‌ها قرار گرفته است که زمانی‌که اقوام متوفی آبی بر روی آن می‌ریزند و یا بارندگی صورت می‌گیرد این آب درون حفره بماند و پرندگان بتوانند از آن استفاده کنند به این ترتیب رحمتی برای میت باشد و نشان از اهداف خیرخواهانه مردم در این شهر دارد.

هم اکنون با توجه به قدمت قبرستان که مربوط به دوره صفوی استُ سنگ‌های قدیمی‌تر از قبرستان برده شده است و حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ سنگ برای نمایش در موزه‌ها در خارج از استان و خارج از کشور انتقال داده شده است و جهت سنگ‌های باقی مانده نیز لازم است تمهیدات بیشتری برای حفظ و نگهداری آن اندیشیده شود تا از نابودی سنگ‌های تاریخی جلوگیری شود.

هَفشِجان یکی از شهرهای باستانی ایران واقع در بخش مرکزی شهرستان شهرکرد استان چهارمحال و بختیاری می‌باشد. این شهر در ۱۵ کیلومتری جنوب غربی شهرکرد، ۱۱۵ کیلومتری اصفهان و در دامنهٔ رشته کوه جهانبین قرار دارد.