دشمن‌شناسی ویژگی بارز امام(ره)/ عرفان امام برای الهی‌کردن زندگی است

حجت الاسلام موسوی هوایی با اشاره به اینکه عناصر عرفان امام را می توان به دو دسته عناصر ایجابی و سلبی تقسیم کرد اظهار داشت: اساسی ترین عنصر ایجابی عرفان امام مسئله توحید است که اول شناخت و پس از آن عمل به وظیفه الهی است که یکی از بارزترین ویژگی عرفان اسلامی و عرفان امام است. به این معنی که بشر در حدی که طاقت دارد خداوند را شناخته و پس از آن وظایف الهی را در شئون مختلف حیات درک کرده و سپس به این وظایف عمل کند.

 

وی با تأکید براینکه این رویکرد انسان را خدایی می کند گفت: در غیر معصوم امام مصداق بارز این امر است که تفکر، آثار، عملکرد امام الهی است و از محور توحید بیرون نمی زند. این امر بازتاب عظیمی در مسائلی دارد که امام مطرح کرده است و یک نمونه آن مسائل سیاسی اجتماعی بوده است. امام بسیار قدرتمند و قاطع و محکم برسر حرف الهی خود ایستاده و جامعه را به سمت توحید هدایت می کند.

 

معاون آموزشی و پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی دومین محور در عرفان اسلامی مسئله ولایت دانست و اظهار داشت: ولایت هم نشأت گرفته از ولایت الهی، توحیدی شدن، صفات الهی پیدا کردن است. این ویژگها منجر می شود انسان تحت ولایت الله قرار گیرد. ولایت بزرگترین عنصر برای حرکت به سمت توحید ناب و حقیقی است. مقصود از توحید ناب توحید قرآنی است. عرفان اسلام، اهل بیت و امام با این دو ویژگی از سایر عرفانهای کاذب و جعلی متمایز می شود.

 

وی گفت: انسان وقتی حرکت صعودی به سمت خدا دارد، صفات الهی در او تجلی می کند دارای ولایت الله می شوند و ولایت الهی  در عالم تکوین و تشریع اجرا می شود. مصداق اعظم و بارز آن که بدیلی ندارد معصومین هستند که ولایت تکوینی و تشریعی دارند و در رده های پایین تر با فاصله های بسیار زیاد بزرگانی هستند که من برتر از همه امام (ره) را و خلف صالح امام مقام معظم رهبری می دانم که از لحاظ صفات، اسماء و عملکرد تجلی ولایت الله هستند. این موارد همگی دارای توضیح و مصداقهای تاریخی است.

 

سید جواد موسوی هوایی همچنین در ادامه با بیان اینکه ویژگهای دیگری چون صبر، توکل، محبت و عشق و مسائل دیگری که زیر مجموعه ای ویژگها قرار می گیرند را می توان در میان ابعاد عرفانی امام توصیف کرد گفت: اما تمام این موارد به توحید و ولایت بازمی گردد.

 

وی در جنبه سلبی اندیشه های عرفانی امام یک ویژگی اساسی را برشمرد و یادآور شد که این ویژگی به چند زیر مجموعه تقسیم می شود و آن دشمن شناسی، ترک دشمن و دفع دشمن است. این امر یکی از اساسی ترین ویژگهای سلبی عرفان امام، عرفان اهل بیت  و عرفان قرآنی است. وجود مقدس پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) این امر را رعایت می فرمودند. اولین نکته آن مسئله جهاد با نفس است. راه دادن به دشمنان بیرونی و نفوذ آنها در فرد، خانواده و جامعه به دلیل این است که پایگاه تبعیت از هواهای نفسانی را در انسان پیدا کرده و در انسان نفوذ می کند.

حجت الاسلام سید جواد موسوی هوایی اظهار داشت: شناخت دشمن و دفع آن یکی از اصلی ترین ویژگیهای عرفان امام و عرفان اسلام است. این جنبه ها از نظر فردی بوده اما عرفان امام در جنبه های خانوادگی، سیاسی، اجتماعی، بین المللی و سیاسی- اجتماعی نیز بر مبنی عرفان خود عمل می کند. همان عرفانی که در بعد ایجادبی تکلیف شرعی را بر مبنای فقه ائمه ایجاد می کند. فقه جایگاه و مدخل ورودی عرفان است ، کسی نمی تواند بدون رعایت احکام و حدودالهی عارف شود و به حقیقت و طریقتی دست پیدا کند، از این رو مسیر تکلیف شرعی است. در بخش ایجابی تکلیف روشن می شود و در بخش سلبی به دفع دشمن می پردازد تا این تکلیف را به راحتی انجام دهند.

 

وی تأکید کرد: در خیلی از موارد مبارزه با این دشمن درونی و بیرونی تکلیف اساسی وی است. امام در دشمن شناسی و شناخت هواهای نفسانی بسیار دقیق بوده و این امر را رعایت می کردند. برخی ها در طول تاریخ رشد وجودی خود به این دقت رسیده اند ولی در رعایت کردن کاملا موفق نبوده اند. اما امام کاملا اینگونه بود که تمام هواهای پنهان و پیچیده نفسانی را می شناخت و در درون و خود و کسانی که نسبت به آنها ولایت داشت با آن مبارزه می کرد.

 

معاون آموزشی و پژهوشی سازمان تبلیغات  گفت: این ویژگی ها در دستورالعملها و نامه هایی که امام نوشته کاملا مشهود است و در زندگی امام تسری پیدا کرد. توحید، ولایت، ولایت پذیری و شناخت و دفع دشمن مشهود است. این اساسی ترین ویژگیهای عرفان امام است که در تمام سطوح زندگی، روابطی که انسان با جمیع موجودات اطراف اعم از مادی و مجرد دارد با این چند ویژگی قابل تبیین است .