به گزارش خبرنگار مهر، نشست بررسی نظریه "مصلحت در فقه" ارائه شده از سوی حجت الاسلام ابوالقاسم علیدوست توسط کرسی فقه و اصول هیئت حمایت از کرسی های نظریه پردازی عصر سه شنبه اول آذر در موسسه آموزش عالی حوزی امام رضا(ع) برگزار شد.
حجت الاسلام علیدوست در تشریح نظریه خود گفت: بر اساس دلالت آیات بی‌شمار قرآن و روایات متعدد، عقل سلیم و شریعت، تابع مصلحت هستند؛ از دیرباز نیز در آثار عالمان دین، کتاب‌هایی را تحت عنوان علل‌الشرایع، مشاهده کردیم که همه آنها تأیید بر تبعیت احکام از مصالح و مفاسد است، بنابراین اینجا در مقابل اندیشه اشاعره که هرگونه تبعیت الهی را از مفاسد و مصالح منکر هستند و افعال خداوند را تابع هدف نمی دانند، قرار می گیرد .
وی در ادامه به تشریح اصطلاحات بکار رفته در مدعای خود پرداخت و تاکید کرد: گاهی فقیه با تزاحم دو یا چند حکم مکشوف مواجه می شود که در اینجا مصلحت کارایی پیدا می کند اما مصلحت مورد نظر شارع چیست. مصلحت به طور کلی و قاصد الشریعه و مقاصد الدین است یعنی اهداف خدا در بحث رسل و انزال کتب و تشریع مقررات است.
علیدوست افزود: در مورد مصادیق مصلحت باید گفت که اجرای هر حکم شرعی تامین کننده یکی از مصالح مورد نظر شارع است.
وی در ادامه به 5 راه کسب مصالح مورد نظر شارع پرداخت و با اشاره به سه مرجع تشخیص مصلحت تاکید کرد آنچه که در این سه دهه به عنوان حکم حکومتی از آن یاد می شود عمدتا فتاوای اجتماعی است و اصلا ربطی به حکم حکومتی که فقیهان با شرایطی آن را عنوان می کنند، ندارد.
در ادامه این نشست تعدادی از اعضای کمیته ناقدان به بیان نقطه نظرات خود در مورد نظریه مصلحت در فقه امامیه پرداختند و در ادامه حجت الاسلام علیدوست در دفاع از نظریه خود گفت: بهتر است زیاد بر روی مفهوم مصلحت قول نکنیم بلکه بهتر است از اصول، مبانی، ضوابط و ... آن صحبت کنیم. در نظریه مصلحت، "عقل"حضور جدی دارد هر چند که حضورش به تنهایی نیست اگر عقل را ناتوان بگیریم و بگوییم که عقل مقتضی است و حجت نیست با اشاعره چه تفاوتی خواهیم داشت. استفاده از مصلحت یک ضرورت خطرناک است لذا باید اقسام ، ضوابط و ادله آن را بیان کرد و البته آسیب های آن را مثل زمینی شدن ، عرفی شدن و ... را تبیین کرد.
به گزارش خبرنگار مهر، با توجه به حساسیت موضوع قرار شد جلسه ای دیگری پیرامون بررسی این نظریه برگزار شود.
نظر شما