اربعین؛ روزی برای احیای حماسه غمبار عاشورا

به گزارش خبرنگار مهر، امروز 20 صفرالمظفر و اربعین حسینی است و کربلا، اقیانوس بی کرانه ‌ای است که در آن گوهر همه عظمتها و خوبیها به رنگ مظلومیت، یافتنی است اما غواص قهار می‌ طلبد و هرکس به فراخور حال از کربلا، محرم، عاشورا و اربعین، برداشتی دارد و بر اساس آن قضاوتی می کند.

ورود خاندان مکرم سیدالشهدا(ع) به کربلا در راه بازگشت از شام به مدینه در روز اربعین و الحاق سر مقدس اباعبدالله الحسین(ع) به پیکر مطهرش در آن روز، یکى دیگر از وقایع مهم واقعه عاشورا و حوادث پس از آن است.

به راستى اگرچه حادثه عاشورا دلخراش ترین و غمبارترین حادثه اى است که در طول تاریخ، قلب شیعیان و دوستداران خاندان عصمت و طهارت را جریحه دار ساخته و جا داشت تمامى وقایع آن بدون هیچ کم و کاستى در کتابهاى تاریخ نقل شود، امّا مع الاسف از آن جا که هم در زمان وقوع حادثه عاشورا و هم پس از آن شیعیان على بن ابى طالب و فرزندان معصومش تحت بیشترین فشارها و آزارها بوده، سخت ترین شکنجه ها و تحریم ها را متحمل شده و عملا در حاشیه قرار گرفته بودند، هیچ گاه امکان ضبط و نقل وقایع غمبار عاشورا و آن چه که بر خاندان مکرم سید الشهدا(ع) گذشت، وجود نداشت.

اربعین در فرهنگ عاشورا/ برگزاری اربعین تنها برای امام حسین(ع) صدها سال پس از شهادت

در فرهنگ عاشورا، اربعین به چهلمین شب شهادت حسین بن علی(ع) گفته می شود که مصادف با روز بیستم ماه صفر است.

یکی از سنتهای مردمی، گرامیداشت چهلم مردگان است که به یاد عزیز فوت شده خویش، خیرات و صدقات می دهند و مجلس یادبود برپا می کنند، در روز بیستم صفر نیز شیعیان، مراسم سوگواری عظیمی را در کشورها و شهرهای مختلف به یاد عاشورای حسینی و چهلمین روز شهادت ابا عبالله الحسین برپا می کنند.

عاشقان و پیروان امام حسین (ع)  در اربعین شهادت مولا و مقتدای خویش، با تشکیل هیئتهای عزاداری، دسته رویها و نذری دهی و ... به ذکر پرداخته و باران اشکبار چشم خویش را با مظلومیت حسین و یارانش پیوند می زنند.

در بسیاری از متون از جمله نوشته های شیخ طوسی، بیستم صفر یا اربعین، زمان بازگشت اسرای ‌کربلا از شام به مدینه ذکر شده است و در نقلی دیگر نیز اربعین را بازگشت اسرا از شام به کربلا تعیین کرده اند و همچنین نقل است  در این روزجابربن عبدالله انصاری و همراهانش برای زیارت وارد کربلا شدند و بنای نوحه، زاری و تعزیه خوانی گذاشته اند و زنان قبایل عرب که در آن اطراف بوده اند، جمع شده و چند روزی اقامه ماتم و عزاداری کردند.

در هیچیک از متون معتبر دیده نشده که اربعین جز برای اباعبدالله الحسین(ع) برای هیچ کدام دیگر از ائمه و بزرگان و حتی شخص رسول اکرم (ص)، آن هم صدها سال پس از شهادت ایشان برگزار شود.

وقایع مرتبط با اربعین حسینی

به طور کلى وقایعى که با رسیدن کاروان اسرا به کربلا رابطه مستقیم دارد موارد زیر است: مدت زندانى بودن اهل بیت سیدالشهدا(ع) در کوفه و زمان حرکت آنان به سوى شام، مسیر کاروان اسرا از کوفه تا شام، زمان صرف شده براى رسیدن به شام، مدت زمان اقامت اهل بیت امام در شام، مسیر بازگشت از شام به مدینه و بررسى احتمال عزیمت آن کاروان به کربلا و رسیدن به آنجا در اربعین اول و............

رازهای اربعین حسینی/ رسالت سنگین امام حسین(ع) عامل برگزاری اربعین

اینکه مراسم اربعین تنها برای امام حسین(ع) برگزار می شود، دلایل متعددی دارد و مهمترین آن رسالت سنگینی بود که امام حسین(ع) برای زنده نگه داشتن اسلام بر عهده داشت.

فداکاریهای امام حسین(ع) دین را زنده کرد و نقش او در زنده نگه داشتن دین اسلام، ویژه و حائز اهمیت است و این فداکاریها را باید زنده نگه داشت زیرا زنده نگه داشتن دین اسلام است؛ گرامیداشت روز عاشورا و اربعین در حقیقت زنده نگه داشتن دین اسلام و مبارزه با دشمنان دین است.

از طرفی، مصیبت حضرت امام حسین(ع)، برای هیچ امام و پیامبری پیش نیامده است و این مصیبت از همه مصائب بزرگتر و سخت تر بود و اگر عامل دیگری هم در کار نبود، همین عامل کافی است که نشان دهد چرا برای امام حسین(ع)، بیش از امامان دیگر و حتی بیش از پیامبر اسلام عزاداری می شود.

در ماه محرم سال ۶۱هجری قمری، امام حسین(ع)، فرزندان، خویشان و یاران آن حضرت را کشتند و اسیران کربلا را به کوفه و شام بردند و همین اسیران داغ دیده، روز اربعین شهادت امام حسین(ع) و یارانش به کربلا رسیدند و همه مصائب روز عاشورا در آن روز تجدید شد و آن روز، روز سختی برای خاندان پیامبر بود.

دشمنان قصد نابود کردن اسلام و فراموشی واقعه کربلا را داشتند/ اربعین مهمترین راه مقابله با دشمن

از سوی دیگر، دشمنان اسلام با به شهادت رساندن امام حسین(ع)، قصد نابود کردن دین اسلام را داشتند و تلاش کردند تا حادثه کربلا به کلی فراموش شود و حتی کسانی را که برای زیارت امام حسین(ع) می آمدند، شکنجه می کردند و می کشتند.

در زمان متوکل عباسی، همه قبرهای کربلا را شخم زدند، مزرعه کردند و مردم را از آمدن برای زیارت قبر امام حسین(ع)، منع کردند اما شیعیان برای مقابله با این اقدام از هر مناسبتی استفاده می کردند که یکی از مهمترین این مناسبتها، روز اربعین است.

رمز زنده‏ ماندن واقعه‏ عاشورا

اگر زینب‏ کبرى‏(س) و امام سجاد(ع) در طول آن روزهاى اسارت، چه در همان عصر عاشورا در کربلا و چه در روزهاى بعد در راه شام و کوفه و خود شهر شام و بعد از آن در زیارت کربلا و بعد عزیمت به مدینه و سپس در طول سالهاى متمادى که این بزرگواران زنده ماندند، مجاهدات و تبیین و افشاگرى نکرده بودند و حقیقت فلسفه‏ عاشورا و هدف حسین ‏بن‏على و ظلم دشمن را بیان نمى ‏کردند، واقعه‏ عاشورا تا امروز، جوشان، زنده و مشتعل باقى نمى ‏ماند.

بدان دلیل بود که امام صادق(ع) "طبق روایت" فرمودند که هر کس یک بیت شعر درباره‏ حادثه‏ عاشورا بگوید و کسانى را با آن بیت شعر بگریاند، خداوند بهشت را بر او واجب خواهد کرد، چون تمام دستگاههاى تبلیغاتى، براى منزوى کردن و در ظلمت نگهداشتن مسئله‏ عاشورا و به طور کل مسئله‏ اهل‏بیت، تجهیز شده بودند تا نگذارند مردم بفهمند چه شد و قضیه چه بوده است.

آن روزها نیز مثل امروز، قدرتهاى ظالم و ستمگر، حداکثر استفاده را از تبلیغات دروغ،  مغرضانه و شیطنت‏آمیز مى‏ کردند. در چنین فضایى، مگر ممکن بود قضیه‏ عاشورا که با این عظمت در بیابانی از گوشه  دنیاى اسلام اتفاق افتاده  است با این تپش و نشاط باقى بماند؟ یقیناً بدون آن تلاشها، از بین مى ‏رفت.

آنچه این یاد را زنده کرد، تلاش بازماندگان حسین ‏بن‏على(ع) بود. به همان اندازه که مجاهدت حسین‏بن‏على(ع) و یارانش به عنوان صاحبان پرچم، با موانع برخورد داشت و سخت بود، به همان اندازه نیز مجاهدت زینب (س) و مجاهدت امام سجاد(ع) و بقیه‏ بزرگواران، دشوار بود. البته صحنه آنها، صحنه‏ نظامى نبود؛ بلکه تبلیغى و فرهنگى بود.....

...............................................

خدیجه سیاسرنژاد