به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان سراسر شگفتی و زیبایی است در حاشیه شهرهای کویری استان کرمان به خوبی می توان هم جواری جنگل و کویر را دید وجود این جنگلهای انبوه در دل کویر را می توان به حیات درختان حرا در آب شور دریا تشبیه کرد با این تفاوت که وجود جنگلهای گز برای کویر نشینان جنبه حیاتی دارد و در صورت نبودن این درختان ادامه حیات در شهرهای کویری با خطر جدی مواجه می شود تا جایی که حتی امکان خالی شدن این شهرها از سکنه به دلیل گسترش بیابان و شن گرفتگی وجود دارد.
قدیمیهای کرمان وقتی از طوفان شن و تند باد یاد می کنند روزگاری را به یاد می آورند که یک طوفان عادی نیز می توانست شهر کرمان را در زمانی کوتاه به شن زار تبدیل کند و به خوبی این افراد می دانند که تنها عامل حیات و زندگی و رفاه مردمان کرمان چیز نیست جز درختان گز و تاغزارهایی که در اطراف شهر کرمان و برخی دیگر از شهرهای کویری این خطه وجود دارند و البته در این میان متاسفانه باید گفت که نسل کنونی کرمان وجود این درختان را در چند کیلومتری محل زندگی خود فراموش کرده اند و به آنان با ابهام و به عنوان سرزمینی عجیب می نگرند.
سرزمینی ناشناخته که به کانون حیات جانوری تبدیل شده است
جنگلهای گز و تاغزارها در حقیقت مرز بین حیات و کویر هستند سرزمینی ناشناخته که متاسفانه تاکنون کسی گامی برای شناخت آن برنداشته است مکانی شگفت انگیز که از ترکیب هزاران درخت بر روی تپه های شنی ایجاد شده مکانهایی که روزگاری خود کانونهای مهم بیابانی استان کرمان محسوب می شدند به یمن وجود این درختان اکنون به یکی از مهمترین کانونهای حیات جانوری و گیاهی کرمان نیز تبدیل شده اند.
پیش روی بیابان در اماکن مسکونی کرمان
این درختان که در اصل بومی بیابانهای ویکتوریای استرالیا هستند ناجیان حیات در کویرند اما نکته قابل توجه این است که این جنگلها که خود می توانند به یکی از منحصر بفردترین مناطق گردشگری کرمان تبدیل شوند برای مردم ناشناخته هستند و متاسفانه در برخی موارد نیز مورد تهدید عوامل انسانی نیز قرار می گیرند و تخریب می شوند اما تخریب کنندگان خبر ندارند که عمل آنها مانند عمل کسی می ماند که در زیر یک سد عظیم به تدریج دیواره های بتنی سدی را تخریب می کند که پشت آنها میلیونها مترمکعب آب وجود دارد و سیلی مرگبار انتظارش را می کشد.
ناجیان کویر در معرض تخریب قرار دارند/ 16 کانون بحرانی فرسایش بادی در کرمان
هم اکنون، خشکسالی، کمبود آب، بیابانها، عوامل طبیعی، چرای بی رویه، الگوی کشت غلط و زمین خواری مهمترین عواملی هستند که این جنگلها را در معرض تخریب قرار داده اند.
استان کرمان هم اکنون 16 کانون بالقوه بادی و بیابانی دارد و 4.2 میلیون هکتار از اراضی بیابانی کرمان به صورت مستقیم تحت تاثیر فرسایش قرار دارد و مجموع کانونهای فرسایش بحرانی باد در استان کرمان مساحتی معادل 676 هزار و 234 هکتار را در برمی گیرد در این میان باید این نکته را در نظر گرفت که اگر این جنگلهای وسیع و پر اهمیت در کرمان کوچکترین آسیبی ببینند فاجعه روی می دهد و در زمانی کوتاه شاهد افزایش این مناطق بیابانی خواهیم بود.
ذکر این نکته که سالانه 166 میلیارد ریال خسارت از سوی این کانونهای به تاسیسات زیر بنایی، کشاورزی، جاده ها و تاسیسات صنعتی وارد می شود نشان می دهد در مقابل حجم بالای کانونهای بیابانی وسعت درختان گز و تاغزارهای استان کرمان محدود اما حیاتی است.
یک فعال محیط در گفتگو با خبرنگار مهر اظهارداشت: اگر بگوییم وجود جنگلهای تاغزار که شامل انوع جنگلها از جمله گز در استان کرمان است مهمترین عامل ادامه حیات در برخی شهرهای این استان است سخن گزاف نگفته ایم.
اگر بگوییم وجود جنگلهای تاغزار که شامل انوع جنگلها از جمله گز در استان کرمان است مهمترین عامل ادامه حیات در برخی شهرهای این استان است سخن گزاف نگفته ایم  |
|
کرمانی اصل: |
پریسا کرمانی اصل ادامه داد: بسیاری از شهرهای استان از جمله خود شهر کرمان، شهداد، ریگان، فهرج، بم و نرماشیر و برخی دیگر شهرها در کنار کویر لوت قرار دارند که مهمترین کانون شن منطقه و فلات ایران است و در واقع همین جنگلها از گسترش کویر به این شهرها و بسیاری از روستاها جلوگیری می کند.
وی با اشاره به خالی شدن بسیاری از روستاهای ریگان و فهرج به دلیل ورود شن به روستاها و مزارع، گفت: طی سالهای اخیر طرح احیاء همین جنگلها از جمله جنگ کهور موجب شده است زندگی در بسیاری از روستاها بار دیگر احیاء شود.
کرمانی اصل ادامه داد: امروزه دیگر مباحثی از جمله مالچ پاشی برای جلوگیری از گسترش بیابانها دنبال نمی شود زیرا بسیار پر هزینه است و وقت زیادی را صرف می کند و راهی میان مدت برای جلوگیری از حرکت شنهای روان است در حالی که کاشت درخت و ایجاد تاغ زار ضمن اینکه جلوی حرکت شنها را می گیرد مکانی زیبا برای زندگی انواع حیوانات و جانداران مهیا می کند و در بلند مدت نیز قابل گسترش است و ماندگاری بالا دارد.
وی ادامه داد: هم اکنون در حاشیه شهر کرمان شاهد وجود این جنگلها ها هستیم که متاسفانه در مواردی مورد تعرض انسانها قرار می گیرند و به نظر می رسد مردم فراموش کرده اند نقش این درختان در ادامه زندگی آنها چیست.
کرمانی اصل گفت: این درختان بدون آبیاری به خوبی رشد می کنند و فضایی زیبا را به وجود آورده اند.
30 درصد تاغزارهای کرمان در خطر تخریب قرار دارند/ خشکسالی مهمترین عامل تخریب
وی با اشاره به همکاری سازمانهای بین المللی و سرمایه گذاری گسترده آنها از جمله سازمان ملل برای گسترش این جنگلها به خصوص جنگلهای کهور در شرق استان کرمان گفت: این نشان از اهمیت بالای بین اللملی این جنگلها دارد.
خشک شدن تاغزارها به دلیل خشکسالی در کرمان
این کارشناس ادامه داد: جنگلهای کهور ریگان در حقیقت غنی ترین و گسترده ترین ذخیره گاه جنگلی خاورمیانه هستند.
وی چرای بی رویه در کنار خشکسالی، آتش سوزی را از مهمترین عوامل تخریب این جنگلها دانست و گفت: برخی منابع از در خطر تخریب بودن 30 درصد این جنگلها خبر می دهند.
کرمانی اصل یکی دیگر از عوامل تخریبی را انسانها دانست و گفت: در کمال تاسف می بینیم در مواردی نیز افراد سود جود اقدام به تخریب این جنگلها می کنند که در نهایت بتوانند از زمین آنها به عنوان زمین کشاورزی استفاده کنند و بحث زمین خواری در این خصوص وجود دارد که خوشبختانه منابع طبیعی در این خصوص جدی وارد شده و با متخلفان برخورد قانونی کرده است.
وی از مردم خواست نهایت سعی خود را برای توسعه و گسترش این جنگلها بکار برند.
وی ادامه داد: نقش دیگری که این منابع برعهده دارند تبدیل شدن به پناه گاه حیوانات مختلف است و برخی از گونه های در معرض انقراض را در خود جای داده اند.
کرمانی اصل از این جنگلها به عنوان گنج طبیعی استان کرمان یاد کرد که فراموش شده است.
وی در خصوص جایگاه گردشگری این جنگلها گفت: این مسئله در کنار اینکه می تواند موجب دوستی بیشتر مردم با طبیعت شود متاسفانه تهدیدهای زیادی را هم به دنبال دارد که شامل تخریب جنگلها است و شاهد هستیم هر جا که پای انسان باز می شود در زمانی کوتاه شاهد اثرات ورود آنها هستیم که در این زمینه می توان به کلوتهای شهداد اشاره کرد.
وی در ادامه به صمغ درختان گز اشاره کرد و گفت: جمع آوری گز این درختان و عرضه آن در عطاریها به مردم از جمله راههای درآمدزایی برای مردم محلی است.
وی گفت: این مصغ در واقع آدامس طبیعی است و دارای خواص بیشماری است.
طوفان شن سالیانه میلیاردها ریال به کرمان خسارت می زند/ لزوم سرمایه گذاری در راستای گسترش تاغزارها
کارشناس منابع طبیعی استان کرمان نیز بر نقش تاثیر گذار جنگلهای گز در جلوگیری از بیابانزایی تاکید کرد و گفت: در حقیقت مردم باید بدانند گسترش بیابان در کرمان یک تهدید طبیعی همیشگی بوده و در آینده نیز خواهد بود و ما باید تلاش کنیم که این تهدید را کنترل کنیم.
علی شاهی یکی از مهمترین راههای کنترل بیابانزایی را استفاده از عوامل طبیعی بر ضد گسترش بیابان دانست و گفت: یکی از مهمترین مشکلهای مبارزه با بیابان کمبود اعتبار است اما سرمایه گذاری در زمینه کاشت درختان یک سرمایه گذاری پایدار است که منافع بسیاری را شامل می شود.
شاهی تصریح کرد: وقتی می بینیم طوفان شن به سادگی میلیاردها تومان خسارت سالیانه به استان وارد می کند صرف هزینه در راستای گسترش درختان امری عاقلانه است.
وی ادامه داد: هم اکنون زندگی مردم 100 روستا در شرق استان در معرض تهدید شنهای روان است و احتمال تخلیه شدن آنها وجود دارد.
شاهی گفت: شنهای روان در هر طوفان و یا به مرور وارد مزارع می شوند و هر سال از وسعت مزارع کم می شود و بر وسعت بیابان افزوده می شود حتی مکانهای مسکونی مردم نیز در امان نیست و این داستانی است که در گذشته شامل شهرهای بزرگ استان از جمله خود کرمان نیز بوده اما با کشت جنگلهای گز و تاغزارها هم اکنون این تهدید از بین رفته است.
وی ادامه داد: باید ضمن اینکه درختان را در بیابان گسترش می دهیم به فکر حفظ این منابع نیز باشیم و همیشه به چشم یک نعمت بزرگ به درختان گز و هر گونه درخت دیگر در استان کرمان نگاه کنیم و از آن همانند بهترین و زیباترین داشته هایمان حمایت کنیم.
مدیرکل منابع طبیعی استان کرمان نیز به خبرنگار مهر گفت: 34 درصد وسعت استان کرمان به عنوان بزرگترین استان کشور بیابان است و تنها 7.5 درصد جنگل است که بخشی از آن دست کاشت است.
محمد علی اسدی ادامه داد: با توجه به ضرورت حفظ این عرصه ها باید تمام تلاش خود را در راستای بیابان زایی و حفظ جنگلها انجام دهیم و در این زمینه سرمایه گذاری کنیم.
وی ادامه داد: در واقع کرمان 16 کانون حساس دارد که فرسایش بادی آنها را تهدید می کند و کنترل این کانونها از مهمترین اهداف منابع طبیعی است که در این زمینه نیز سرمایه گذاری های خوبی انجام شده است.
وی از نهالکاری هزاران هکتار از این کانونها خبر داد و ابراز امیدواری کرد ایجاد این بادشکنها با همکاری مردم در حفظ منابع طبیعی استان و انتقال ان به آیندگان تاثیر گذار باشد.
...............................
گزارش: اسماء محمودی
نظر شما