بورالان بهشتی که بیابان شد/طرح ایران و ترکیه برای مقابله با فرسایش خاک

به گزارش خبرنگار مهر، دشت بورالان منطقه ای واقع در نقطه صفرمرزی ایران و ترکیه، دشتی با 68 هزار هکتار وسعت است که علاوه بر ترکیه با جمهوری نخجوان و ارمنستان مرز مشترک دارد.

بورالان می توانست به واسطه چشمه پرآب "چشم ثریا" و مجاورت با کوه های پوشیده از برف آرارات در خاک ترکیه و حضور عشایر و روستاهای متعدد با فرهنگها و آداب و رسوم مختلف و بالاخره همسایگی با سه کشور، یکی از قطب های گردشگری ایران بویژه توریسم طبیعی باشد.

خبری از بی آبی مطلق نیست که دشت اینچنین خالی از پوشش گیاهی باشد، آب در یک قدمی بورالان در جایی بین خط مرزی ایران و ترکیه حد فاصل پاسگاه های مرزی دو کشور از دل زمین می جوشد، این آب که به واسطه وجود کوه های آرارات ترکیه درست در نقطه مشترک مرز ایران از دل زمین بیرون می آید به "چشم ثریا" معروف است.

کشور ایران هم اکنون در زمره یکی از 10 کشور بیابان زای جهان است که به واسطه شرایط اقلیمی، خشکسالی و از همه مهمتر سوء مدیریت در منابع آب و خاک، بیش از پیش در مواجهه با این بحران بزرگ قرار گرفته، امروز 30 درصد خاک ایران را بیابان فراگرفته و تقریبا 80 درصد خاک کشور را مناطق خشک با اکوسیستم های حساس و شکننده تشکیل می دهد به نحوی که خطر بیابانی شدن برخلاف تصور عامه تنها مختص استانهای مرکزی کشور نیست.   

68 هزار هکتار عرصه بورالان در معرض تهدید شنهای روان است

بورالان نزدیک به 160 هزار هکتار وسعت دارد که تنها 68 هزار هکتار آن در خاک ایران بوده که در حال حاضر 68 هزار هکتار از عرصه های منطقه بورالان ماکو در معرض تهدید شنهای روان قرار دارد که باید چاره ای اساسی برای این امر اندیشیده شود.

متاسفانه پدیده شنهای روان از سالهای دهه 70 به دلیل عوامل انسانی، چرای بی رویه دام و شرایط خاص جغرافیایی منطقه در اثر وجود سنگهای بازالتی و وجود تندبادهای شدید به همراه بارش بارانهای فصلی در منطقه اتفاق افتاده و اثرات این پدیده هنوز هم در منطقه قابل مشاهده است.

حدود سه هزار سال پیش گدازه های آتشفشانی ناشی از فوران رشته کوه های آرارات تاثیرات نامطلوبی بر این منطقه بجا گذاشت و به دنبال آن هوازدگی و فرسایش خاکی و بادی و چرای بی رویه دام امروز پدیده شنهای روان را در منطقه ایجاد کرده است.

اجرای طرح مشترک ایران و ترکیه بر ساماندهی دشت بورالان

مدیر کل اداره جنگلبانی و امور آب استان قارص ترکیه در بازدید از منطقه بورالان ماکو بر اجرای طرح مشترک بین ایران و ترکیه برای جلوگیری از افزایش شن های روان و فرسایش خاک در این منطقه تاکید کرد.

مراد دوغان آی گفت: منطقه بورالان در شمال آذربایجان غربی و شهرستان ماکو در دامنه قله آرارات کوچک و هم مرز با کشور ترکیه بوده که باید برای جلوگیری از فرسایش خاک و افزایش حرکت شن های روان در منطقه طرح های مشترک اجرا شود.

وی اجرای طرح مشترک بین ایران و ترکیه در منطقه بورالان را بسیار ضرورری دانست و اظهار داشت: تنها با همکاری دو کشور می توان مشکل پدیده شن های روان را با اجرای طرح های پیشگیرانه در این منطقه حل کرد.

وی تعداد دامهای موجود در مراتع منطقه بورالان را بیش از ظرفیت طبیعی دانست و افزود: مازاد این دامها یکی از عوامل فرسایش خاک و از بین رفتن مراتع در منطقه بورالان بوده و زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده که در صورت مدیریت اصولی می توان این مشکلات را کاهش داد.

مدیر کل جنگلبانی قارص منطقه بورالان را یکی از نقاط اکولوژیکی منطقه بر شمرد و اضافه کرد: تا کنون در دامنه های آرارات در خاک ترکیه طرح های پیشگیرانه مهمی در رابطه با جلوگیری از فرسایش خاک و حرکت شن های روان انجام شده این بازدید باعث شد تا تدابیر لازم در این زمینه در دامنه های آرارات هم انجام دهیم.

تالاب بورالان منطقه ای واقع در نقطه صفرمرزی ایران و ترکیه با 68 هزار هکتار وسعت که علاوه بر ترکیه با جمهوری نخجوان و ارمنستان هم مرز مشترک دارد و برای جلوگیری از بیابان زایی و بروز پدیده شنهای روان نیازمند برنامه ریزی اصولی و توجه جدی مسئولان است.