آداب دینی مراسم جشن عروسی/ تاکید اسلام بر ازدواج زیبا و شاد اما آسان

مقدمات جشن ازدواج
گفتگوهای صادقانه درآستانه ازدواج

دختران وپسران می توانند در فضایی سالم وبه دوراز مسائل غیر شرعی و غیر اخلاقی برای شناخت اخلاقی و روحیات یکدیگر با هم گفتگو کنند. با فرض اینکه ارزیابی ها وگفتگوهای اولیه مثبت و رضایت بخش باشد، مناسب است در یک گفتگوی صادقانه درباره چگونگی فراهم آوردن مقدمات ازدواج وخواسته ها و نقطه نظرات متقابل پس ازازدواج همفکری کنند. این گفتگو می تواند نقش بسیار موثری درحل بسیاری از مشکلات پیش بینی نشده بعدی داشته باشد. برخی ازمحورهای گفتگو ومشورت می تواند بدین قرار باشد:

1- اگر والدین و خانواده از تمایل آنان برای ازدواج اطلاع ندارند، چگونه آنان را آگاه سازند و اگر مخالفت کردند چگونه نطر آنان را جلب کنند؟

2- مراسم خواستگاری چه زمانی وچگونه انجام شود؟

3- توانایی دوطرف برای تامین مقدمات مالی ازدواج نظیر جهیزیه، خرید جواهرات و لباس عروس و... به چه میزان است ودرآماده سازی این مقدمات را چگونه خود و خانواده هایشان همکاری نمایند؟

4- مهر و شرایط احتمالی مورد نظر دختر یا پسر چه میزان وچگونه است؟

چه بسا پیش بینی نکردن این شرایط از سوی آنان واختلاف در خانوده دراین زمینه مقدمات ازدواج را با کندی یا مانع اساسی روبرو سازد، اما اگر دختر و پسر پیش از طرح بحث از طرف خانواده ها، از دیدگاه های یکدیگرآگاهی داشته باشند وبه یک نقطه نظر مشترک رسیده باشند، با پیشنهاد نظر مورد توافق بتوانند موافقت خانواده ها را جلب نمایند.

5- آیا مراسم عقد و عروسی هم زمان برگزارشود و درصورت ضرورت تفکیک، دوره انتظار آنان برای برگزاری مراسم عروسی چه میزان باشد؟

6- حدود رابطه وآمد و شد آنان در دوران پس از عقد وبه اصطلاح دوران نامزدی، به رقم مشروعیت شرعی، با عنایت به محدودیت های فرهنگی و اجتماعی به چه میزان باشد؟

7- مراسم جشن عقد یا ازدواج با پیش بینی چه سطحی از هزینه ها برگزار گردد؟

8- کشور، شهر ومنطقه سکونت عروس و داماد کجا خواهد بود؟

9- اگرعروس به کار یا تحصیل اشتغال دارد یا می خواهد این برنامه را به صورت جدی پس ازازدواج محقق سازد، آیا داماد مخالفت یا شرایط خاصی ندارد؟

10- سطح زندگی مورد نظر دوطرف و زمان فزرند دار شدن نیز می تواند مورد بحث وبررسی زوج های در آستانه ازدواج قرار گیرد.

آسان گیری درمقدمات ومراسم جشن ازدواج و جهیزیه

هنگام بررسی موانع ازدواج، ترس از سنگینی هزینه های برگزاری مراسم ازدواج را یکی از عوامل بازدارنده یا موثر در تاخیر ازدواج برشمردیم. بدین جهت تاکید بر آسان گرفتن درمراسم جشن ازدواج و موارد مشابه با آن را ضروری می دانیم.

اگردختران و  پسران یا خانواده آنان از توان مالی مناسبی برخوردار باشند لزوما نیازی به توصیه به آسان گیری درباره مراسم ازدواج ندارند، اما وقتی این توانایی وجود نداشته باشد یا به صورت محدود موجود باشد، از همه بیشتر از جوانانی که درآستانه ازدواج قرار دارند، انتظار هست که با درخواست های غیر منطقی، هزینه های مالی سنگین را بر خانواده های خود تحمیل نکنند.

گاه دیده می شود که رقابت های بی جا و چشم وهم چشمی جاهلانه، خانواده ها را وا می دارد که با تحمل قرض، مراسمی با تشریفات اضافی برگزارنمایند. برای مثال اگر می تواان مراسم ازداواج را به صورت سنتی در خانه برگزار کرد، چه ضرورت دارد که هزینه سنگین برگزاری این جشن در تالارهای گران قیمت بر خانواده ها تحمیل گردد.

این امر درباره مهر وجهیزیه نیزصادق است. به هر روی، جهیزیه و تامین نیازهای اولیه زندگی از سوی خانواده عروس از سنت های پسندیده فرهنگ ما به شمار می رود، چنان که خرید جواهرات وبرخی لوازم از سوی خانواده داماد جزء رسم های خوب ملی وفرهنگی ما است که مورد تایید وتاکید آموزه های دینی است.

متاسفانه گاه شنیده می شود که جواهرات به میزان وزن دختر یا قلب شوهر به عنوان مهریه تعیین شده است یا صحبت از چندصد چند هزارسکه به میان می آید وگاهی به جوانانی برمی خوریم که تا آستانه ازدواج پیش آمده اند اما به خاطر اختلاف بر سر مهریه، پرونده ازدواجشان بی نتیجه مختومه اعلام شده است. آیا شایسته است که جامعه دینی که شماری از جوانان درآغاز راه زندگی مشترک با مشاهده کوچک ترین چالش، مهریه سنگین خود را به اجرا بگذارند.

به راستی  چه اتفاقی درفرهنگ ما افتاده است که خانواده ها به مهریه به عنوان ابزار بازدارنده مردان استفاده می کنند. از نظر اسلام بنیاد ازدواج بر اصل مودت ومحبت استوار است و زن ومرد بر اساس احترام دوطرفه و تحت تاثیر آموزه های دینی و اخلاقی و پس از مطالعه و تحقق معیار های شایستگی، یکدیگر را می پسندند وبه ازدواج تن می دهند و درسایه همین آموزه ها به حقوق هم احترام می گذراند و زندگی مشترک خود را با رضایت آغاز می کنند و هر گاه صادقانه می فهمند که استمرار زندگی مشترک امکان ندارد، و پس از آزمودن راه حل های مختلف ( همچون گفتگوی متقابل ویاری گرفتن از داور خانوادگی ) و یقین به عدم امکان استمرار زندگی مشترک از هم جدا می شوند بی آنکه به مشاجرات طولانی و رفت وآمد مستمر به دادگاه های خانواده نیازی باشد، از سویی دیگر زن بی آنکه در معرض آسیب اجتماعی قرار گیرد، مجددا می تواند ازدواج کند؛ چنان که این امر برای مردان نیز فراهم است.

آداب دینی برگزاری مراسم جشن عروسی

از آنجا که اسلام به ازدواج به عنوان امری مبارک می نگرد وبدان تشویق می کند برای برگزاری جشن عروسی نیز آدابی را بیان نموده است:

1- اعلام عروسی و دادن ولیمه

کلینی در کتاب الکافی در " باب الولائم " روایاتی دراین زمینه آورده است: مردی به امام صادق عرض کرد: ما درغذای عروسی رایحه ای می یابیم که در سایر غذاها نیست. امام فرمودند: هیچ عروسی نیست که درآن شتر، گاو یا گوسفندی ذبح کنند؛ مگر آنکه خداوند فرشته ای را برمی انگیزد که با او قیراطی از مشک بهشتی است واو مامور است غذای عروسی را معطرسازد، این همان رایحه ای است که تو استشمام کردی.

امام صادق (ع) در روایتی دیگری تاکید می کند که چون غذای عروسی غذایی برای  امر حلال است، رایحه ای از بهشت بر آن می وزد.

در برخی از روایات آمده ا ست که سور دادن عروسی، یک یا دو روز مستحب است. از سوی دیگر در روایات سفارش شده است که مراسم عروسی را به مردم اعلام کنید وآن رامخفی برگزار نکنید. از مومنان نیز خواسته شده دعوت برای شرکت در مراسم عروسی را بپذیرند.

برگزاری مراسم عروسی درشب

امام باقر(ع) خطاب به میسربن عبدالعزیز فرمود: ای میسر در شب ازدواج کن که خداوند شب را مایه سکون و آرامش قرار داده است.

امام رضا(ع) فرمود: ازدواج در شب از سنت است.

رسول اکرم(ص) فرمود: شب بیداری روا نیست، مگر در سه کار: تهجد و عبادت شب به همراه تلاوت قرآن، برای علم آموزی یا برای عروسی که به خانه شوهر فرستاده می شود.

شادی و پایکوبی در مراسم عروسی با رعایت موازین شرعی

شماری از فقها- در برابر کسانی که موسیقی رابه غنای حلال و حرام تقسیم کرده اند- غنا را به صورت مطلق حرام دانسته اند ، اما همین دست از فقها به استناد روایتی که در مراسم عروسی دیده و یا روایاتی که چگونگی برگزاری مراسم عروسی حضرت فاطمه(ع) را تصویر کرده اند، پذیرفته اند که در مراسم عروسی، آوازه خوانی زنان درصورتی که میان زنان و مردان اختلاط نباشد و مردان صدای زنان را نشنوند، جایز است. چنان که در برخی روایات خرید وفروش کنیزان آوازه خوان که درمراسم عروسی آواز می خوانند یا پرداخت فرد در ازای آواز خوانی به آنان مجاز اعلام  شده است.

در برخی از روایات آمده است که شب عروسی حضرت فاطمه(ع)، اسماء بنت عمیس دف می زد و پیامبر (ع) او را به این کار تشویق می کرد و درحق اواین چنین دعا کرد: خدایا اسماء بنت عمیس را شاد کن که دخترم را شاد کرده است.

بر اساس برخی روایات برگزاری مراسم عروسی با چنین حال وهوایی شاد وفرح بخشی که البته با حرام آمیخته نیست، باعث تشویق جوانان به ازدواج می شود.