به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «ادراک چیست؟» برای پاسخ به چنین پرسش‌هایی تدوین شده است: ادراک چیست؟ ادراک ما چگونه به جهانمان شکل می‌دهد؟ آیا امور پیشینی کانتی متاثر از ساختار ادراکی ما شکل گرفته اند؟ تلقی‌های دو جهان کلاسیک و مدرن از ادراک و جایگاه آن چه پیش فرض‌هایی را برملا می‌کند؟
یکی از اهداف انتشار این کتاب پرداختن به دو مساله «ابهام» و «ارزش» است. آیا ابهام موجود در ساختار جهان مدرن که مثلا، در آثار نقاشان و شاعرانی مانند سزان و مالارمه انعکاس پیدا کرده است، از صراحت و کمال یافتگی جهان کلاسیک که مثلا، دو آثار داوینچی و ولتر بروز می‌یابد، ارزش و اهمیت کم تری دارد؟ این هم سوالی است که با خواندن این کتاب به پاسخش خواهیم رسید.
مولو - پونتی با بیانی موجز و دقیق در 7 سخنرانی رادیویی به این مسائل پرداخته است. مجموعه این مباحث به طور مستقیم با دیدگاه‌های فلسفی مولو - پونتی در اثر بزرگش پدیدارشناسی ادراک و همچنین با مواضع زیباشناسانه و سیاسی او ارتباط نزدیکی دارد.
موریس مولو - پونتی متن این 7 سخنرانی را برای پخش در رادیو نوشت و در سال 1948 آن‌ها را ایراد کرد. طبق جدول رسمی رادیو، 6 سخنرانی از ایستگاه ملی فرانسه بین شنبه 9 اکتبر و شنبه 13 نوامبر 1948، یعنی هر هفته یک سخنرانی، پخش شد. این سخنرانی‌ها برای برنامه ای با عنوان «ساعت فرهنگ فرانسه»، ضبط و به طور پیوسته و بدون وقفه پخش شدند. نسخه‌های این سخنرانی‌ها در موسسه ملی امور سمعی و بصری (INA) نگهداری شده اند.
این چاپ مبتنی بر متن حروفچینی شده ای است که مولو- پونتی از روی طرح مکتوب خود فراهم آورده است. این اوراق که بخشی از یک مجموعه شخصی هستند، حاوی تصحیحاتی به خط خود مولف هستند. وی سخنرانی‌ها را به نحوی تنظیم کرد که یک زنجیره را شکل بدهند و درباره ترتیب و عناوین جداگانه آن‌ها تصمیم گرفت: 1- جهان ادراک و جهان علم 2- کاوش در جهان ادراک: فضا 3- کاوش در جهان ادراک: اعیان حسی 4- کاوش در جهان ادراک: حیات حیوانی 5- انسان از منظر بیرونی 6- هنر و جهان ادراک 7- جهان قدیم، جهان مدرن.
در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:
اکنون بررسی‌هایمان را از فضا به سمت اعیانی که فضا را پر می‌کنند، معطوف کنیم. اگر به یک کتاب مرجع روانشناسی کلاسیک مراجعه کنیم، به ما خواهد گفت که عین نظامی است از خواصی که خود را بر حواس مختلف ما عرضه می‌کنند و این خواص از طریق نوعی کنش تالیف عقلی وحدت می‌یابند. برای مثال، این لیمو شکل بیضی برجسته ای است با دو انتها به علاوه این رنگ زرد به علاوه این حس تازگی به علاوه این طعم ترش.... اما این تحلیل به هیچ وجه رضایت بخش نیست: معلوم نیست چگونه هر یکی از این کیفیات یا خواص با سایرین پیوند دارند حال آن که لیمو در نظر ما چیزی یکپارچه است که این کیفیات متنوع صرفا ظهورات مختلف آنند.
تا زمانی که به کیفیات متنوع عین (برای مثال، رنگ و طعم آن) صرفا به منزله انبوهی از داده‌های متعلق به دنیاهای کاملا مستقل بینایی، بویایی، لامسه و غیره بیندیشیم، وحدت عین به صورت رازی باقی خواهد ماند. لیکن روانشناسی مدرن، در پی راهنمایی گوته، مشاهده کرده است که هریک از این کیفیات، به جای آن که کاملا مجزا از سایر کیفیات باشد، حائز معنایی عاطفی است که میان آن کیفیت و کیفیات مربوط به سایر حواس گونه ای مطابقت برقرار می‌کند.
این کتاب با 104 صفحه، شمارگان هزار و 650 نسخه و قیمت 4 هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما