معیار دین در پذیرش و یا رد سنتهای اجتماعی/ بیش از 10 عنوان دینی در دل نوروز است

حجت الاسلام مهدی رستم نژاد عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیة در مورد نسبت سنتهای اجتماعی با دین به خبرنگار مهر گفت: در نگاه اسلام ملتها برای خود هر کدام دارای هویت مستقل هستند که مجموعه ای از نگرشها و بینش ها و منش ها و روشهای آنها را در بر می گیرد که فرهنگ ملی یک جمعیتی و یا قومی را تشکیل می دهد.

 وی افزود: ملتها و اقوام، دارای هویتهای مستقل فرهنگی و شبه فرهنگی هستند و به خاطر همین فرهنگها در درون خود دارای ارزشها و ضدارزشهایی می شوند که اصل این مسئله در اسلام پذیرفته شده و این طبیعی است همانطور که اختلاف الوان و السنه داریم که در قرآن بدان تصریح شده است.

این قرآن پژوه درباره اینکه وقتی دین کنار این ارزشها و ضدارزشها می آید، چه رابطه ای با آنها بر قرار می کند؟ گفت: طبعا دین به نحو اثباتی ارزشهای خود را تعریف می کند. ارزشهای  فرهنگهای دیگر گاهی با ارزشهای دینی هماهنگی دارد که همنوایی شکل می گیرد و مشکلی ایجاد نمی کند اما آن مقداری که ناهمگون می شود و به نوعی با معارف دینی تعارض پیدا می کند طبعا دین آن را نمی پذیرد.

وی افزود: مثلا در فرهنگ جاهلیت یک سلسله مسائل به عنوان ارزش مطرح بود، مانند اینکه در طواف خانه خدا به نحو خاصی عمل می کردند و به تعبیر قرآن و برخی روایات همراه با کف و سوت و بدون لباس و پوشش طواف به جا می آوردند. اما وقتی اسلام ظهور کرد، اصل این ارزش را پذیرفت یعنی طواف و نماز را پذیرفت، اما وصله پینه هایی که به عنوان ارزش مطرح کرده بودند را رد کرد و یا اسلام به شدت در مقابل سنت دخترکشی ایستاد.

حجت الاسلام رستم نژاد تأکید کرد: در ایران یکسری سنتهایی داریم که قبل از اسلام بوده است مثل جشن نوروز و یا رسوم دیگر که برخی از آنها با آنچه اسلام بیان کرده است، منافاتی نداشته است. مثل جشن نوروز که در واقع توجه به نو شدن طبیعت است و قرآن بارها مردم را به توجه عمیق به آفاق و انفس دعوت کرده است و در درون این سنت ایرانی صله رحم، مهمان نوازی، دور کردن کینه ها، آشتی کردن ها و... مطرح است و همه اینها مورد تأیید دین اسلام است.

وی افزود: شاید بیش از 10 عنوان دینی در دل نوروز جمع شده باشد که این مسائل مورد تأیید دین اسلام است. در طول حضور اسلام در ایران، علمای اسلام هیچگونه جبهه گیری در مورد نوروز نداشته و حتی این ایام را نیز خود گرامی می دارند. اما گاهی سنتهایی ملی مطرح می شود که مورد تأیید دین نیست، مثل چهارشنبه سوری که در طول تاریخ علمای ما هرگز مهر تأییدی بر این کار عبث و لغو مثل پریدن از روی آتش نداشته اند.

عضو جامعة المصطفی یادآور شد: متأسفانه این رسم چهارشنبه سوری به نسبت قبل بدتر شده است، شاید قبلا این رسم بدون ضرر بود اما امروز این رسم در درون خود چند مسئله ضدارزشی و ضد دینی را دارد مثل اذیت و آزار دیگران، سد معبرکردن، اضرار به غیر و... را همراه دارد. این رسم نه تنها در کلیت مورد تأیید دین نیست بلکه جزء جزء آن نیز در درون خود عناوینی دارد که ضد ارزشی و ضد دینی است.

حجت الاسلام رستم نژاد در پایان تأکید کرد: معیار پذیرش و یا رد سنتهای اجتماعی همان نگاه دین است یعنی آن سنتهای اجتماعی و ملی ارزش دارد که در مسیر رشد و هدایت و تعالی انسان و فضیلت انسان باشد و غیر از این از هر قوم و ملتی هم باشد اصلا مورد تأیید اسلام نیست. مثلا رسم گاوبازی و خروس بازی که موجب اذیت حیوان می شود و کشتار حیوان و یا انسان را به همراه دارد. در اسلام به حقوق حیوانات توجه شده است و از اذیت و آزار حیوانات به گناه تعبیر شده است که این مسائل باید مورد توجه ما باشد.