نائین نگین کویر بر انگشتری میراث ایران/ افسون سراب ریگ جن و گردشگرانی مسحور قلعه های باستانی

به گزارش خبرنگار مهر، از شرق وشمال شرق کویری اش تا غرب وشمال غرب کوهستانی و سردسیرش همه حکایت دیارزرخیزی است که نصف جهان می خوانندش،هم ازشمال معتدل وجنوب گرمسیرش که حکایت حماسه و دلاوری دارد تا شهرهای بزرگ مرکزش که فخر دینداری مردمان سرزمین آریایی است همه اتحاد مردمانی سخت کوش و خدا باور است که ازنام اصفهان همپای عزت وشرف خود پاسداری می کنند.

در فاصله 145 کیلومتری شرق اصفهان وقتی کویرزیبا را در می نوردیم به شهرستانی می رسیم که ما را ازاصفهان را به شرقی ترین نقاط این استان پهناور یعنی خور و بیابانک پیوند می زند،بخش زیبایی از این استان پهناور که ما را میهمان بیابان وشتر وشبهای زیبای کویری می کند.

شتر سواری با لهجه پهلوی ساسانی در شهرآب انبار و بادگیر

نائین در همسایگی شهرستانهای اردستان وکاشان واصفهان قرار دارد وسوی دیگر آن از سمت خور و جندق و انارک ما را به همسایگی یزد وحواشی استان کرمان می رساندواز شمال به سمنان و از شرق به خراسان می رسد ، شهرستانی غنی از نظر میراث فرهنگی ودر مسیر جاده ابریشم،شهری که مردانی بزرگ وتاریخ ساز از آن برخاستند وامثال دکترفاطمی ها مفاخری از فرزندان همین دیارند.

در سال 1000ه.ق همزمان با پایتختی اصفهان ،نائین شهرت فراوان یافت وابنیه تاریخی آن به دست صفویان مرمت شد،بناهایی که ریشه تاریخی برخی به قرن پنجم ه.ق می رسد،این شهر که از شهرهای بزرگ ایران باستان به شمار آمده،یکی از ولایتهای پنجگانه فارس پایتخت هخامنشیان بوده است ودر زمان حکومت سلطان محمد خدابنده ،الجایتو ابوسعید و غازان خان آثار با ارزشی در نائین پدید آوردند.

منطقه گردشگری نائین وخور وبیابانک جاذبه های گردشگری وآداب ورسوم زیبا وچشم گیری دارد ،به طور مثال نائینی ها به نمک سوگند می خورند و یا در تحویل سال نو به عدد هفت ستاره وسیاره هفت سین دایر می کنند ،همچنین پختن شیرینی محلی و دیده بوسی عید و تخم مرغ رنگ کردن از آدابی است که فراموش نائینی ها نمی شود.

زبان مردم این شهرستان پهلوی ساسانی است که خود ریشه در تمدن غنی این دیار دارد،کاروانسراها ،آب انبارها وقلعه های تاریخی وحمام ها ویخچالهای قدیمی وخانه های تاریخی فراوان نیز همه نشان از گذشته ای پربار از فرهنگ وتمدن دارد.

جاذبه های طبیعی زیبا از نخلستانها گرفته تا تپه های بزرگ ریگ وصحنه های زیبا وجادویی از سرابهای کویری و بیشه ها وجنگل های گز وحتی چشمه های آب شیرین در دل کویرزمانی که با جذبه های تاریخی وابنیه باشکوه عجین می شوند،گردشگاهی به یاد ماندنی برای مسافران عاشق کویر پدید می آورند.

آثار برجسته ای همچون مسجد جامع نائین ونارین قلعه که مربوط به قبل از اسلام است به همراه بازار قدیمی ومعماری روستاهایی همچون مصر وکرمه وچوپانان با بادگیرهای زیبا ونیز خانه های تاریخی با ارزشی مثل خانه پیر نیا و چشمه های آب گرم نائین از دیگر دیدنی های این شهرستان تاریخی است.

رهاورد سفر شما به این دیار علاوه بر قالی معروف نائینی می تواند، عبا های معروف پشم شتر و زنبیل وکلاه برگ نخل ،زعفران وپسته وداروهای گیاهی وخرما وکرباس و لبنیات و کتیرا باشد.

داشتن 1500اثر تاریخی نائین را به یکی از غنی ترین گنجینه های میراثی ایران مبدل ساخته است که همچون گوهری از تمدن در دل کویر ایران می درخشد و از کویر زیبای ریگ جن که در جهان پر آوازه است،جذابیت وصفای مردمان کویری اصفهان رادر بازدید گردشگران خارجی  بهدنیا عرضه می کند.

نائین نگین کویر بر انگشتری میراث ایران

به گزارش مهر،مسجد تاریخی جامع نائین با گچبری زیبای محراب  به خط کوفی مشجری که از قرن چهارم باقی مانده ومنبر بسیار ارزشمند همراه با کتیبه ای از قرن هشتم با تکنیک منبت کاری و گره چینی کام وزبانه و نقوش هندسی زیبا از آثار میراثی مهم نائین است.

شبستان وسرداب مسجد جامع با سنگهای شفاف مرمر در کنار سر در زیبای زینتی و مناره مسجد که هشت ضلعی و دارای 28 متر ارتفاع است با گنبدی متعلق به قرن هفتم شکوهی بی نظیر و به یادماندنی به مسجد جامع نائین بخشیده است.

بازار تاریخی شهر موسوم به رودی بازار که با دروازه چهل دختران ورودی مهمی به نائین قدیم بوده است با طول 1000 متربا دو کاروانسرا و بار انداز که در کنار دیوار قدیم شهر که خندقی نیز داشته وشهر را حفاظت می کرده قرار دارد.

خانه تاریخی پیرنیا دیگر اثر ثبت ملی نائین است که امروزه موزه کویر شناسی و مردم شناسی نائین شده و الگوی خانه های تاریخی کویر ایران است ،همچنین با دالانهای متعدد ،شاه نشین ،غلام گرد ،اتاق نشیمن ،گودال باغچه و ایوانهای زیبا و مجموعه اندرونی و بیرونی یکی از خانه های زیبای تاریخی ایران است.

قابها و گچبری های این خانه از شهرت بالایی برخوردار است و نقوشی از جمله هفت پیکر نظامی و دهها داستان عاشقانه دیگر را به تصویر می کشد،خانه فاطمی نیزبا گچبری ها ،مقرنس کاری ها ورسمی بندی ها وکار بندی های چشم نواز دیگر اثر ارزشمند تاریخی نائین است.

حسینیه های خفت گانه باب المسجد ،نوآباد،کلوان ،سرای نو،کوی سنگ ،چهل دختران وپنجاهه نیز از ابنیه تاریخی مذهبی و جلوه های دینی گردشگری نائین به شمار می رود،مسجد تاریخی بابا عبدالله با گنبد ایلخانی و دو ایوان همراه با کتیبه ای از سال 700 هجری نیز یکی از آثار بدیع این شهرستان است.

اما قدیمی ترین بنای نائین که تاکنون بسیاری از گردشگران جهانی وبوم شناسان و کاوشگران بین المللی میراث را به نائین کشانده نارین قلعه است که قدمت آن به دوره پارتیان بر می گردد  و گویند در قدیم دیوارهایی با50 متر ارتفاع داشته ودور تا دور آن خندقی حفر کرده بودند ،مصالح ساخت  این بنا خشت های 43*43 یا 22*22بوده وبه طرز ماهرانه ای با هندسه منظم چیده شده است.

این شهرستان کویری و خاطره خشکسالی های زیاد مردمان را در دوره های مختلف تاریخی به حفر قنات و احداث آب انبار و یخچال طبیعی وادار کرده است که در کل شهرستان نزدیک به 200 آب انبار و قنات هایی تا 40 متر زیر زمین وجود دارد و از سیستمی متمدن در قدیم تشکیل شده از مخازن و لوله هایی این آب برای آشامیدن وسایر استفاده ها تقسیم شده است،آب انبار معصوم خانی یکی از بزرگترین این بناهاست که مورد بازدید گردشگران قرار دارد.

آسیاب ریگاره یکی از شاهکارهای معماری و میراثی نائین است کهبه طول 150 متر و عمق 30 متر در دل خاک حفر شده و سنگهای بزرگ بوسیله آب قناتی می چرخیده که 18 متر زیر زمین قرار دارد و آب از زیر زمینی به طول 60 متر با شیب زیاد به طرف سنگها سرازیر شده و با شگفتی فراوانی گندم را آرد می کرده است به طوری که چند ضرب المثل نیز به این آسیاب منسوب است.

مسجد سر کوچه محمدی با هزار سال قدمت و کتیبه های کوفی ،یکی دیگر از جاذبه های گردشگری این شهر گرانسنگ تاریخی است ،مسجد جامع محمدیه و مسجد بافران نیز که شالوده اولیه آنها قرن چهارمی است نیز از ابنیه باارزش نائین و استان به شمار می رود.

کارگاههای عبا بافی که با تکنیک کندن زیر زمین حفر شدند و در چندین رنگ با پشم حیوانات عبا می بافند از جاذبه هایی است که گردشگران زیادی را به خود جذب کرده،همچنین بازدید از بافت تاریخی انارکبا برجها و باروها و بادگیرهای زیبا از برنامه هایی است که نباید مسافران بهاری از دیدن ان منصرف شوند.

افسون سراب ریگ جن و گردشگران مسحور قلعه های باستانی

به گزارش مهر، بازدید از روستاهای کرمه ومصر با جاذبه های طبیعی و چشم اندازهای تپه های شنی وسرابهای مسحور کننده  و شبهای پر ستاره و زیبا از دیگر پیشنهادات به گردشگران نوروزی ومسافران کویر مرکزی ایران است تادر سایه تفرج ساعتی را هم میهمان مردم خون گرم کویر نائین باشند و اگر حوصله داشتند لختی را هم به شتر سواری بگذرانند.

روستای بیاضه وقلعه تاریخی آن با با سه برج بزرگ از بناهای قدیمی نائین است که دارای 5 طبقه بوده و اکنون سه طبقه اش باقی مانده و برخی شالوده اولیه آن را ساسانی می دانند،معماری بی نظیر دفاعی و دالانهای تودر توی آن که الگوی ساخت فیلمها و لوکیشن برنامه های تولیدی بوده از دیگر جاذبه های گرانقدر شهرستان نائین است.

در شهرستان جندق نیز معماری بی نظیر و دیوارها و استحکامات حساب شده آن نباید از دید هنر شناس مسافران و گردشگران مخفی بماند و دیدن خانه تاریخی یغمای جندقی نیز خالی از لطف نیست.

خور وبیابانک هم حکایت دیگری دارد،شنزارهایی که با تازیانه باد،موج در موج شن ونمک را نثار آسمان بخیل خالی از ابر می کند تا با نیایش نخل های همیشه در دعا بارانی نصیب چشمهای خیس کویر تفتیده شود.

خور وبیابانک 12 هزار کیلومترمربع وسعت و 420 کیلومتر تا اصفهان فاصله دارد،واز شهرهای خور و جندق وفرخی تشکیل شده است.

بارندگی کمتر از 100 میلیمتر و تبخیر زیاد حکایت این سرزمین دلاور خیز است که مردمانش با سختی و صبوری روزگار می گذرانند،تپه هایی چون ریگ جن وتخت عباسی و صحنه های افسونگر سراب که دایم رخ بر می گرداند و رنگ و جلوه عوض می کند.

نارنج قلعه همان بنای معروف در بیاضه همراه با مسجد جامع جندق و مسجد جامع خور و نیز مسجد فرخی و مسجد عربها و مسجد دارالشفا یا مسجد تارو از بناها و جاذبه های فرهنگی مذهبی خور و بیابانک هستند.

قلعه گرمه و قلعه ایراج بر بالای تپه قدیمی و نیز آبگرم درمانی این منطقه به همراه دیوانخانه اردیب و آسیاب آبی مهرجان وقلعه دژابیل یا زندان انوشیروان دیگر بناهای گردشگری خور و بیابانک هستند.

گذار در ریگزار مصر و مهمانسرای آتشونی گرمه و قلعه اردیب و قلعه بیاضه و اقامت در هتل بالی خاطراتی را پدید می آورد که هرگز از خاطر گردشگران بیرون نمی رود.

............................

گزارش : مهدی رفائی