باغ نمیر تفت؛ الگویی از باغ سازی ایرانی/ میراثی که ارباب نمیر تفتی بر جا گذاشت

به گزارش خبرنگار مهر، شهرستان تفت را به عنوان زیباترین شهرستان یزد که آثاری زیبا و روستاهای زیباتری دارد در زمینه گردشگری معرفی می کنند؛ شهرستانی که در میان بیابان و کویر گرم و تفتیده یزد قرار دارد دارای باغ های متعددی است که با زیبایی منحصر به فرد، مخلوق زیباترین موجود خلقت یعنی انسان شده است.

این باغ كه به دستور صدرالعلماء از حاكمان دوران زندیه ساخته شد اکنون بر اثر تغییر و تحولات شهری و توسعه شهر، در خیابان امام خمینی یا خیابان ساحلی و محله باغ گلابدان شهر تفت قرار گرفته است.

باغ صدري تفت در ميان مردم تفت به باغ نمير تفتي معروف است از آن روي كه ارباب نمير تفتي، يكي از زرتشتيان به نام که يكي از شكسته‌ بندهاي معروف يزد بود، در اين باغ زندگي مي‌كرد.

وسعت باغ نمیر 13 هزار متر مربع است و در قسمت شمال غربی آن، ساختمانی دارای یك تالار بزرگ به مساحت 120 متر مربع واقع شده که با طاق نماهای محرابی تزیین شده است.

در پشت این تالار زیبا نیز فضایی وجود دارد كه با فضای زیر بادگیر دو طبقه چهار طرفه ارتباط مستقیم دارد و از این طریق امکان استفاده از هوای مطبوع و خنک را در فصل تابستان نیز فراهم می کند.

وجود این بادگیر از شاخص ترین نشانه های این باغ است که علاوه بر ابهت و زیبایی بخشیدن به ساختمان، نقش بسیار موثری نیز در تهویه فضای درونی بنا دارد.

در دو طرف تالار راهروهای پهنی وجود دارند که مسیر ارتباطی بین اتاق ها هستند و این اتاق ها را به اتاق های پشتی وصل می کنند.

بعد از راهروهای پهنی كه اتاق ها را به تالار مرتبط می كنند، دو اتاق سه دری قرار دارد و پشت هر سه دری، دو اتاق دیگر ساخته شده كه به سه دری ها و فضای پشت تالار راه دارد.

همچنین یك زیرزمین در زیر تالار با آجر ساخته شده است که نمای آن نیز بندهای سیمانی سیاه و آجر است و فرش کف این بنای عظیم نیز با آجر فرش که در گذشته بسیار استفاده می شده، پوشانده شده و باعث زیبایی این ساختمان است.

از دیگر شاخص های منحصر به فرد این بنا، وجود یک حوض سنگی به وسعت تقریبی ۵۰۰ مترمربع است که در مقابل ساختمان قرار دارد.

همین حوض نیز دارای ویژگی منحصر به فردی است که با درایت و بینش خاص معماران و با توجه به امکانات در آن زمان طراحی و اجرا شده است.

قرار گیری ۹۵ فواره آب در آن به لحاظ فن اجرا و استفاده از علوم مرتبط، ساخت این حوض را به عنوان یکی از شاهکارهای آن دوره مطرح می کند.

قرار داشتن آسیاب آبی در ضلع جنوب شرقی انتهای باغ نیز جلوه ای خاص به این بنا بخشیده که قدمت بالایی دارد.

در یکی از اتاق های طبقه دوم تالار در جبهه شرقی و در درون طاقچه ای که در این اتاق تعبیه شده است، نوشته قدیمی که مربوط به بیش از 55 سال است دیده می شود.

این نوشته به انشاء و قلم شخصي به نام عطاالله مسندي ‌نژاد اهل شيراز است. عطاالله مسندي‌ نژاد كه به سبب ماموريت اداري از شيراز به تفت منتقل شده بود، شرح برخورد و معاشرت خود با مردم تفت به ويژه زرتشتيان اين شهر را با مداد روي ديوار به يادگار مي ‌نويسد.

عمده مصالح به کار رفته درساخت این باغ، خشت، آجر فرشی، قلوه سنگ، سنگ تراش داده شده، کاهگل، چوب، گچ، آجر و شرفی طرح دار است.

معماري و طراحی این بنا و نیز پوشش گياهي اين باغ نمونه کامل و الگوی یک باغ ايراني است که در شرایط گرم و سوزان کویر چنین ساختمانی با درختانی زیبا بنا شده است.

باغ نمير تفت در سال 1379 به شماره 2898 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است و مورد توجه میراث فرهنگی قرار دارد.