وضعیت منابع آبی کرمان قرمز است/ بارورسازی ابرها طرح شکست خورده در کرمان

به گزارش خبرنگار مهر، خشکسالی در کرمان همچنان می تازد و بسیاری بر این عقیده اند که خسارات سالها خشکسالی بر اقتصاد استان کرمان که برپایه کشاورزی شکل گرفته است آنچنان تاثیر منفی به جای گذاشته است که سالها زمان نیاز است تا با تغییر شرایط اقلیمی و بارندگیهای مطلوب رفع شود.

در سال آبی جاری میزان بارندگی در استان کرمان به طرز شگرفی افزایش یافت و این نوید را به کشاورزان داد که شاید سالی بهتر برای کشاورزی و برداشت محصول پیش رو داشته باشند اما باید به این نکته اشاره کرد که کاهش گاه هفت متری سطح آبهای زیر زمینی در استان کرمان با بارشهای سال گذشته که با متوسط بارندگی در کرمان نیز فاصله دارد مرتفع نخواهد شد.

محمد سراوانی، کارشناس اقتصادی در خصوص خشکسالی در کرمان به خبرنگار مهر گفت: مهمترین شغل در استان کرمان کشاورزی است و هر چند اقداماتی در راستای تحول در معادن استان نیز روی داده است اما بر اساس سند چشم انداز توسعه پیشرفت استان کرمان باید در زمینه کشاورزی انجام شود.

وی افزود: با این وجود میزان بارندگی طی سالهای اخیر حتی از متوسط بارندگی در مناطق بیابانی نیز کمتر بوده و در نهایت این کمبود آب موجب شده است میزان تولید محصول کاهش یابد و شاهد برداشت محصولی با کیفیت پائین تر نسبت به گذشته هستیم.

سراوانی گفت: خشکسالی خود به خود موجب افزایش مهاجرت، بروز مشکلات فرهنگی و اجتماعی و بروز تعارضات در بخشهای مختلف شده است زیرا روند عادی اقتصاد از روستا به شهر را نیز دچار اخلال کرده است.

وی ادامه داد: طرحهای مختلفی نیز از جمله باروری ابرها در استان کرمان انجام شده است اما تمرکز در این خصوص مطلوب نبوده است به طور مثال استانی مانند یزد که دارای منابع آبی بسیار کمتری نسبت به کرمان است و وسعتش به اندازه برخی شهرستانهای استان کرمان است اما توانسته با مدیریت صحیح از طرح باروری ابرها بهره بیشتری ببرد و در واقع در لیست استانهایی که از این طرح منتفع شده اند کرمان که یک سوم باغهای کشور را در اختیار دارد بهره ای نبرده است.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر منابع محدود موجود نیز قربانی مدیریت اشتباه کشاورزان در برداشت شده است بطوریکه سالانه 1.1 میلیارد مترمکعب برداشت منفی آب در استان کرمان صورت می گیرد.

سراوانی ادامه داد: برداشت منفی آنقدر افزایش یافته است که سطح زمینهای کرمان به صورت محسوس کاهش یافته است و این روند به اکوسیستم طبیعی منطقه و سرمایه های ثابت استان در بخش کشاورزی از جمله خاک نیز صدمه وارد کرده است.

این کارشناس اقتصاد افزود: تاثیرات خشکسالی تنها در بخش کشاورزی نیز نمود پیدا نکرده است بلکه بر توزیع جمعیتی در استان کرمان نیز تاثیر گذار بوده است در حقیقت برخی مناطق از جمعیت بسیار پائینی برخوردار شده اند و در مقابل مهاجرت به شهرها نیز روز افزون شده و این روند ادامه دارد.

حسين حكمتي، كارشناس ارشد آبياري سازمان جهاد کشاورزی کرمان نیز در گفتگو با مهر افزود: با بهره برداري از طرح بزرگ انتقال آب ، آيا كوير تشنه كرمان با آب انتقالي از خليج فارس سيرآب خواهد شد ، اين سوالي است كه در ذهن مردم كرمان است.

حكمتي گفت: انتقال اين آب براي بخش صنعت است و  قرار است بخشی از این آب پس از شیرین شدن برای استفاده شرب مردم اختصاص یابد.

مدير روابط عمومي سازمان ادامه داد: در اين 15 سال گذشته ، خشکسالی به دردی جانكاه براي كشاورزان و باغداران استان كويري كرمان تبدیل شده است ، دردی که با وجود بارندگی هاي خوب اوايل سال جاری هنوز التیام نیافته و کارشناسان معتقدند برای تجدید دوباره منابع آب زير زميني ، طی اين 15 سال خشکسالی  ، به صدها سال زمان نیاز لازم است.

وی گفت: در طي ساليان متمادي طرحهايي نظير : بارورسازی ابرها، انتقال آب از زاینده رود، انتقال آب از درياي خزر، افزايش اعتبارات آبياري تحت فشار و بهينه سازي مسير انتقال آب كشاورزان و انتقال آب از خلیج فارس، راههايي بود كه پيشنهاد مي شد و در عمل كمتر چيزي مي ديديم.

مدير روابط عمومي سازمان  جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: در آخرين روزهاي دوره رياست جمهوري ، طرح انتقال آب از خليج فارس كليد خورد و اين طرح با کنسرسیومي متشکل است از شرکت صنعت مس ، مجتمع سنگ آهن گل گهرسیرجان ، مجتمع سنگ آهن چادر ملو و شرکت سرمایه گذاری صالحین در استان کرمان متولي اين امر شدند كه قرار است در نخستین گام ، آب مورد مصرف شركت گل گهر و مس سرچشمه تامين شود و در فازهای بعدی و پس از نصب آب شیرین کنها مقداری از این آب در بخش شرب استان كرمان نیز استفاده شود و اميد داريم كوير تشنه كرمان را هم سرآب نمايد.

حکمتی  ادامه داد: برطبق گفته هاي مسئولين شرکت مجري طرح انتقال آب ، در اولين فاز اجرايي ان  با اجراي خط انتقال آب 290 کیلومتر از بندرعباس تا شركت گل گهر سيرجان انجام خواهد گرفت و در فاز دوم ، با اجراي خط انتقال آب135 كيلومتري از شركت گل گهر سیرجان به شركت مس در سرچشمه خواهد رسيد و در فاز سوم ، با اجراي خط انتقال آب 300 كيلومتري ، آب به شركت چادرملو در استان یزد ميرود و ميزان 140 ميليون متر مكعب آب در سال را جابجا مي كند.

براساس اعلام سازمان هواشناسی کرمان نیز هر چند امسال  میزان متوسط بارندگی در استان کرمان نسبت به سال گذشته افزایش یافت اما به دلیل افت شدید منبع آبی زیر زمینی استان این بارندگی ها نیز تاثیری در کاهش خشکسالی نداشته است.

کارشناس هواشناسی کرمان می گوید: میانگین بارندگی استان در سال 91 برابر با 63 میلیمتر است  که این میزان در سال گذشته 79 میلیمتر بوده است.

مریم سلاجقه از کاهش چشمگیر ذخایر برفی استان خبرمی دهد و می افزاید: امسال فقط سه روز در ارتفاعات استان کرمان برف باریده است که این امر باعث افت بیشتر منابع آبی زمینهای زیر دست این ارتفاعات خواهد شد.

تعداد روزهای بارانی در کل استان از اول مهر تا کنون حداکثر 33 روز و سال گذشته 26 روز بوده است.

این در حالیست که  استان کرمان در تولید 10 محصول کشاورزی  رتبه نخست کشور را به خود اختصاص داده است و واقعیت تلخی در این استان در حال روی دادن است به طوری که بر اثر کم‌آبی شدید محصولاتی نظیر پسته و گردو و حتی نخلستان‌ها‌ که مقاوم‌ترین درختان در مقابل بی‌آبی هستند نیز در حال خشک ‌شدن هستند و اکنون بخش صنعت نیز که کمتر از دو درصد آب استان کرمان را به خود اختصاص داده است، با کم‌آبی شدید مواجه شده است.
.......................................

گزارش: اسما محمودی