دکتر یحیی یثربی استاد فلسفه اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی درباره جایگاه گفتگو در فلسفه اسلامی به خبرنگار مهر گفت: گفتگو بیش از آنکه به فلسفه مربوط باشد به شرایط فکری متفکران مربوط است. به این معنی که ممکن است متفکران در دوره ای گفتگو داشته و در زمانی دیگر نداشته باشند. در دوران گذشته متکلمان، صوفیه و فلاسفه با یکدیگر گفتگو داشتند، اما پس از دوره ملاصدرا این سه گروه تشکیل گروه واحدی دادند و از همین رو زمینه گفتگو از میان برداشته شد.
وی افزود: متأسفانه شرایط کنونی متفکران ما به گونه ای است که دیگر اهل گفتگو نیستند. در شرایط حاضر در وجوه مختلف جامعه، رقابت ایجاد شده است اما متأسفانه گفتگو در باب فلسفه مطرح نیست. تنها راهکار این است که فلسفه مورد نقد قرار گیرد.
استاد فلسفه و عرفان اسلامی با بیان اینکه در گذشته گفتگوها از نوع ابطالی بود، ادامه داد: در سنت گذشته ما گفتگوی سازنده جایگاهی نداشت و گفتگوها از نوع ابطالی بود. در حالی که گفتگو سازنده تلاشی است برای پی بردن به کاستیها و پاسخ دادن به مسئله ها. به عنوان مثال فیلسوفی مثل ابن سینا با متکلمی مثل غزالی وارد گفتگو می شد و هدفش رد او بود، غزالی هم متقابلاً تمرکز خود را بر رد ابن سینا قرار می داد.
وی با اشاره به اینکه روند گفتگوی ابطالی در جامعه امروز نیز ادامه یافته است، گفت: همه ما شمشیر می کشیم و بدون اینکه کانت را فهمیده باشیم نظریات او را رد می کنیم. این یک گفتگو سازنده نیست، بلکه یک گفتگو ردی است، متأسفانه گفتگوی سازنده ای که محصول علوم انسانی جدید است در علوم انسانی ما جا نیفتاده است.
یثربی افزود: شرایط فرهنگی جامعه ما به شکلی است که به گفتگو چندان علاقه ای ندارد یا شاید گفتگو را نمی فهمد. برای رسیدن به گفتگوی علمی باید از سنت گذشته قدری فاصله بگیریم و منطقمان را متحول کنیم. وقتی ما در باب معرفت شناسی معتقدیم یک فیلسوف همه چیز را می داند دیگر چنین فیلسوفی حاضر به گفتگو نیست چرا که دچار این توهم شده که همه چیز را می داند. این فرهنگ باید عوض شود. کما اینکه در قرآن آورده شده علم شما اندک است. وقتی این تفکری ایجاد شود که ما کمی می دانیم نه همه چیز را، باب گفتگو آغاز خواهد شد.
یثربی در گفتگو با مهر:
گفتگوی سازنده در سنت گذشته ما جایگاهی ندارد/ متفکران ما اهل گفتگو نیستند
سید یحیی یثربی نوع گفتگو در دوران گذشته را اشتباه ارزیابی کرد و گفت: در سنت گذشته ما گفتگوی سازنده جایگاهی نداشت و گفتگوها از نوع ابطالی بود. در حالی که گفتگو سازنده تلاشی است برای پی بردن به کاستیها و پاسخ دادن به مسئله ها.
کد خبر 2096084
نظر شما