به گزارش خبرنگار مهر، آداب و رسوم مردم مؤمن شهرستان بیجار ریشه در فرهنگ و تاریخ دینی و معنوی این دیار ولایتمدار و مومن پرور دارد و با توجه به سابقه تاريخي اين شهرستان اين آئين ها و آداب همچنان جایگاه ویژه خود را در بین خانواده ها نگه داشته است.
در این میان آداب ماه مبارک رمضان، یکی از مصادیق فرهنگ عامه مردم اين دیار است که با ریشه های عمیق مذهبی مورد توجه همگان قرار دارد و عليرغم گذشت ساليان بسيار ولي مردم همچنان نسبت به آن حساسيت خاصي دارند.
مردم این دیار در آستانه قرار گرفتن در ماه پرخیر و برکت رمضان در جنب و جوش و آماده ساختن خویش برای استقبال از ماه عبادت، ماه پرهیز از گناه و ماه نزدیک شدن به پروردگار هستند.
بر طبق عادت و سنت های قديمي در شهرستان بيجار، مردم اين ديار از چند روز قبل از ماه رمضان به نظافت و پاکسازی خانه می پردازند و فضای خانه را برای استقبال از ماه مبارک رمضان آماده می کنند
زنان و دختران به خانه تکانی و تمیز کردن و شست و شوی اثاث خانه و تهیه مایحتاج ماه رمضان مشغول می شوند و مردان نیز به کسب و کار خود سرو سامان می دهند تا بتوانند با فراغت بیشتر و خیالی آسوده تر در ماه مبارک رمضان به عبادت بپردازند.
آنها نظافت و خانه تکانی را هنگام روز انجام می دهند زیرا اعتقاد دارند که جارو کردن در شب کراهت دارد.
شب باید خانه تمیز باشد زیرا شیطان در محل کثیف ماندگار می شود، به این دلیل خاکروبه را نیز قبل از غروب آفتاب از خانه بیرون می برند.
مردم بیجار گروس برای رؤیت هلال اول ماه رمضان، غروب روز آخر ماه شعبان بالای پشت بام و مناره های مساجد رفته و با نگاه عمیق به آسمان ماه را جستجو می کنند و در صورت مشاهده، اعمال مخصوص این ماه را به جا می آورند.
اگر به علت ابری بودن آسمان، رؤیت هلال اول ماه ممکن نباشد افرادی را به آبادی ها و شهرهای نزدیک که افق شان با شهرها یکی باشد می فرستند که در اصطلاح به این عمل "قاصد در کردن" می گویند.
از جمله آداب و رسوم مردم مؤمن بیجار، در مورد دیدن ماه نو آن است که به محض رؤیت ماه، چشمان خود را بسته و صلوات می فرستند و بر این باورند که در موقع دیدن ماه هر حاجتی از خدا طلب کنند برآورده می شود.
از قدیم الایام برای بیدار شدن در سحرهای ماه رمضان و تشخیص وقت دقیق سحر و انجام اعمال مخصوص سحر از وسایل و روشهای گوناگونی استفاده می کنند که بعضی از این روشها امروز نیز متداول است و برخی منسوخ شده یکی از روش هایی که در قدیم برای بیدار شدن در شبهای ماه رمضان به کار می رفت زدن نقاره و طبل و شیپور بوده است که این روش هم اکنون در برخی از روستاها به همان شكل قديمي خود باقی است.
از دیگر سنت های جالبی که در ماه مبارک رمضان در شهرستان بیجار در زمان های قدیم الایام انجام می شد این است که همسایه ها قرار می گذارند هر کسی که سحر زودتر بیدار شود، همسایه های دیگری را هم بیدار کند. اگر خانه ها دیوار به دیوار باشند با مشت های پیاپی به دیوار می کوبند تا بیدار شوند و آنها نیزبا مشت به دیوار می زنند تا جواب بیدار شدن خود را داده باشند.
بسیاری از مردم نیز با صدای مناجات هایی که از یکی دو ساعت مانده به سحر از پشت بام خانه ها و مساجد بلند می شود از خواب بیدار می شوند و به فرایض دینی و آماده کردن سحری می پردازند.
از دیگر اقداماتی که در طول ماه مبارک رمضان از سوی اداره تبلیغات اسلامی انجام می شود اعزام مبلغان و مروجان مذهبی از طرف مراجع تقلید به روستاهاي اين شهرستان است و اين اقدام در راستاي ترويج مسائل ديني در بين مردم انجام مي شود.
وضع کسب و کار در این ماه نیز با ماههای دیگر سال تفاوت چشمگیری دارد و تغییراتی در کار و کسبه و بازار به وجود می آید.
بازار از رونق می افتد و مردم بیشتر در فکر عبادت و شرکت در مجالس وعظ و روضه خوانی و ختم قرآن هستند، قهوه خانه ها و تعدادی از مشاغل که به طبخ غذا مربوط است به احترام ماه مبارک رمضان و روزه داران تعطیل می شود.
یکی از سنت هایی که در بین خانواده های بیجاری مرسوم بوده است این است که هنگام افطار، بزرگ خانواده انگشتش را به خاک تمیز می زند و روزه اش را با خاک باز می کند. چرا که اعتقاد دارند انسان از خاک آفریده شده است و سرانجام هم خاک می شود پس بهتر است در این ماه مقدس هم با خاک روزه را باز کنند تا ایمانشان استوار گردد.
در ایام شهادت حضرت علی (ع) مصادف با روزهای نوزدهم، بیست و یکم ماه رمضان تمام مردم در ماتم و حزن و اندوه فرو می روند و همه جا یکپارچه سیاه پوش است.
کسب و کار و بازار یک سره تعطیل می شود و در شب نوزدهم که شب قدر و ضربت خوردن حضرت علی (ع) است مردم برای آمرزش اموات خود خرما، حلوا، شکر پنیر و نان روغنی بنام (برساق) و آش (پرشکه) آش آماچ خیرات می کنند افطار با حلوا و نان برساق در روز بیست یکم از نظر آنها امری ارزشمند است.
در روز عید فطر نیز مردم پس از خواندن نماز صبح به مساجد محل رفته و پس از پذیرایی نماز عید را با شکوه هرچه تمام تر به جا می آورند و این روز را به هم تبریک می گویند.
در این محل به منظور جمع آوری زکات فطره صندوق هایی تعیین و مردم وجوهات خود را در آنها می ریزند.
پس از پایان این مراسم، مردم به خانه بزرگترهای فامیل خود رفته و این روز بزرگ را تبریک می گویند و به شکرانه یک ماه عبادت و بندگی خدا شادمانی می کنند.
نظر شما