آبیاری نوین مزارع گلستان گرفتار بی پولی/ روند کند اجرای طرح

به گزارش خبرنگار مهر، طبق برنامه مصوب قرار شد تا پایان سال 94 حدود 50 هزار هکتار از اراضی گلستان مهز به سیستم آبیاری تحت فشار شوند که تا کنون حدود 10 هزار  255 هزار هکتار از این سطح به این سیستم مجهز شده اند.

 

همچنین قرار بود 85 درصد بودجه و هزنیه اجرای این طرح از سوی دولت و در قالب یاارنه و کمکهای بلاعوض و 15 درصد بقیه توسط کشاورز تامین شود که بررسیهای موجود حاکی از محقق نشدن کامل این مصوبه است.

 

طبق آمار 267 هزار هکتار از مزارع گلستان قابلیت اجرای آبیاری تحت فشار را دارا هستند که اجرای این طرح در بخشی از مزارع با محدودیتهایی از جمله خرده مالی بودن اراضی  مواجه است.

 

افزایش راندمان آبیاری، جلوگیری از فرسایش خاک، کاهش هزینه های تولید از جمله مزیتهای آبیاری تحت فشار به شمار می رود.

 

مدیر امور فنی و مهندی جهاد کشاورزی گلستان در زمینه بررسی مسائل و مشکلات فراروی آبیاری تحت فشار و نوین در استان گفت: با توجه به پشرفت ها در بخش کشاورزی باید از یکسری عادتها و متدهای قدیمی در این بخش فاصله گیریم و وارد مسائل نوین و به روز شویم.

 

ضرورت اجرای آبیاری نوین

 

محمد کفشگیری در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: آبیاری تحت فشار از جمله مسائل است که باید مد نظر قرار گیرد و به آن توجه شود.

 

وی در پاسخ به اینکه چرا باید آبیاری تحت فشار اجرا کنیم، گفت: حدود 680 هکتار اراضی در استان داریم که 390 هزار هکتار آن دیم و 290

هزار هکتار دارای آب و یا کم آب هستند و برای جبران کم آبی و مواجه نشدن با تنش کم آبی باید روشهای مختلفی بهره گیریم که یکی از این روشها استفاده از گیاهان کم آ طلب، رعایت الگوی کشت و جلوگیری از کشت گیاهانی با مصرف آب بالا مانند شالی است.

 

کفشگیری افزود: همچنین یا باید منابع آب تجدید پذیر را وارد چرخه کنیم مانند تسویه آب شور دریا، پسابها، اجرای پروژه های انتقال آب از استانهای مجاور و یا استفاده از روشهای نوین آبیاری مدنظر قرار گیرد.

 

وی گفت: در روشهای نوین آبیاری، افزایش راندمان در انتقال، توزیع و مصرف درمزرعه مد نظر است و آبیاری تحت فشار ار روشهای نوینی بوده به در دو سیستم قطره ای و بارانی اجرا می شود.

 

مدیر امور فنی و مهندسی جهاد کشاورزی گلستان افزود: روشهای بارانی شامل کلاسیک ثابت، نیمه ثابت و متحرک بوده و روشهای دستگاهی مانند قره قره ای و یا  و تلفیقی از کلاسیک و دستگاهه است که ههه این روشها در استان اجرا می شود.

 

کفشگری بیان داشت: معمولا در اراضی متوسط از روشهای کلاستیک و در اراضی بزرگ از روشهای دستگاهی، در باغات از سیستم قطره ای، زیر سطحی، دو ردیفه، سه ردیفه و ... استفاده می شود و با توجه به محصولات زراعی و نوع بافت خاک، نوع سیستم آبیاری تحت فشار فرق می کند ولی عمدتا در استان از روش آبیاری کلاسیک ثابت استفاده می شود.

 

مزیتهای آبیاری نوین

 

وی به مزیتهای آبیاری نوین اشاره و اضافه کرد: در سیستم آبیاری سطحی، شهد ایجاد کانالها و جویهایی در مزارع هستیم که علفهای هرز در این کانالها رشد می یابد و بذر این علفها در فرایند انتقال آب به مزرعه منتقل می شود ولی این مشکل و محدودیت در سیستم نوین وجود ندارد.

 

کفشگیری مزیت دیگر آبیاری نوین را راندمان مصرف آب دانست و گفت: در آبیاری سطحی اگر بین 30 تا 35 درصد کاربرد آب در مزرعه را داریم ولی در آبیاری تحت فشار دو برابر راندمان داریم و به مخازن آب کمتر فشار وارد می شود و عمر مخازن آب افزایش می یابد.

 

وی یادآورشد: همچنین همراه با آبیاری نوین، می توان کود، سم که گیاه نیاز دارد بصورت یکنواخت انتقال دهیم و نیاز آبی گیاه نیز بموقع تامین می شود.

 

این مسئول بیان داشت: درحالیکه آبیاری سطحی سبب فرسایش خاک و ایجاد شیارهایی در سطح زمین می شود که در آبیاری بارانی این مشکل را نداریم.

 

کفشگیری به هزینه های نگهداری و اجرای آبیاری سطحی اشاره کرد و گفت: ولی در آبیاری تحت فشار این هزنیه ها کاهش می یابد.

 

تهیه مصوبه آبیاری 50 هزار هکتار از مزارع

 

مدیر امور فنی و مهندسی جهاد کشاورزی گلستان با اشاره به اینکه قرار است در برنامه پنج ساله تا سال 94 حدود 50 هزار هکتار از اراضی تحت پوشش آبیاری نوین قرار گیرد گفت: در سال سال 90 پنج هزار هکتار، 91 حدود 7500، 92 حدود 10 هزار هکتار، 93 حدود 12 هزار و 500 و 94 حدود 15 هزار هکتار هدفگذاری شده است.

 

وی یادآورشد: بر اساس پیش پیش بینی ها و امکان سنجی روی کیفیت و کمیت منابع، اقلیم استان و شرایط کشاورزی حدود 195 هزار هکتار اراضی آبی و 141 هزار هکتار اراضی استان کم آب هستند که در 267 هزار هکتار از اراضی استان امکان اجرای آبیاری تحت فشار وجود دارد.

 

محدودیتهای اجرای طرح

 

وی افزود: حدود 67 هزار هکتار از مزارع، اراضی خرد بین 0 تا 1، یک تا دو و دو تا سه هکتار بود که با محدودیت اجرای آبیاری تحت فشار مواجه هستند، 50 هزار هکتار نیز بر اساس مطالعات نظامهای بهره برداری، تحت پوشش قنوات و چشمه های استان بودند که به دلیل خردبودن، امکان آبیاری تحت فشار را با مشکل مواجه می کند.

 

کفشگیری یادآورشد: 60 هزار هکتار از مجموع 267 هزار هکتار، اراضی شالیزاری، صیفی جات و جالیزی اختصاص دارد که به دلیل مصرف بالای آب اجرای آبیاری نوین توجیه پذیر نیست و در مجموع سطحی بالغ بر 91 هزار هکتار قابلیت آن را دارد که طرح تحت فشار اجرا کنیم.

 

مدیر امور فنی و مهندسی جهاد کشاورزی گلستان یادآورشد: 33 هزار و 700 هکتار از مزارع استان از سال 70 تا 89 زیر پوشش تحت فشار رفت و مابقی 57 هزار هکتار باقی می ماند و بر همین اساس نیز هدفگذاری آبیاری نوین برای این تعداد انجام شده است.

 

وی یادآورشد: در این راستا، امکان یابی شهرستانی رخ دارد و برنامه سهمیه شهرستانی در برنامه 90 تا 94 ابلاغ شد و در سال 90 قرار بود پنج هزار هکتار عملی شود که تا 2600 هکتار اجرایی شد و در سال 91 چهار هزار و 520 هکتار و امسال نیز حدود 600 هکتار اجرا شده و2500 هکتار نیز در دست اجرا داریم.

 

کفشگیری افزود: از مصوبه 50 هزار هکتاری، برای سطح 38 هزار هکتار از اراضی کشاورزان تشکیل پرونده شد، 25 هزار هکتار به شرکتهای طراح و مشاور معرفی شدند که از این سطح برای 20 هزار هکتار، طرح سیستم تحت فشار آماده شده است.

 

اجرای طرح آبیاری در 10 هزار هکتار از مزارع

 

مدیر امور فنی و مهندسی جهاد کشاورزی گلستان گفت: ولی تاکنون در مجموع در سطحی حدود 10 هزار و 255 هکتار اراضی استان طرح آبیاری تحت فشار از سال 90 تاکنون اجرایی شده است.

 

وی افزود: همچنین برای آبیاری نوین در حوزه آبهای سطحی استان نیز امکان سنجی شد و حدود 20 هزار هکتار از اراضی استان که منابع آبهای جدید هستند بررسی اولیه داشتیم و در سطح هزار هکتار در محدوده سد کوثر گرگان این طرح را در حال مطالعه داریم.

 

افزایش قیمتها و کمبود اعتبار

 

مدیر امور فی و مهندسی جهاد کشاورزی گلستان درباره روند کند اجرای طرح آبیاری تحت فشار افزود: برای اجرای این طرح محدودیتهای زیادی از مرحله مطالعه، انتخاب پیمانکار، خرید لوازم از سوی کشاورز و جهاد کشاورزی داریم.

 

کفشگیری یادآورشد: یکی از مسائل افزایش قیمتها در لوازم از اسفتد 90 بوده است که حرکتها در اجرای آبیاری تحت فشار را کند کرده است.

 

چرخش سهم دولت و کشاورز

 

وی در پاسخ به اینکه قرار بود 85 درصد هزنیه از سوی دولت و 15 درصد با آورده کشاورز تامین شود، یادآورشد: دولت حداکثر در هر هکتار 3.5 میلیون تومان بصورت یارانه یا بلاعوض از طریق بانک کشاورزی و صندوق حمایت از بخش کشاورزی پرداخت می کند و مابقی هزنیه اجرا بر عهده کشاورز است.

 

کفشگیری یادآورشد: اجرای طرح آبیاری نوین در هر هکتار حدود شش تا هفت تومان در سیستم های آبیاری بارانی و در روش قطره ای 8 تا 9 میلیون تومان تومان هزینه دارد که باید هزینه مازاد را کشاورز تامین کند که افزایش سهم کشاورز از جمله محدودیتهاست.

 

وی عنوان کرد: یکی دیگراز مشکلات، کمبود اعتبارات و نبود اعتبارات سهم دولت است و کمبود اعتبارات سهم دولت سبب کنید روند شد و امسال با اینکه دو هزار و 500 هکتار طرح در دست اجرا داریم با کمبود 70 میلیارد ریالی اعتبار مواجه هستیم.

 

مدیر امور فنی و مهندسی جهاد کشاورزی گلستان یادآورشد: بودجه این طرح ملی است و از محل شورای عالی آب باید تامین شود و در سال گذشته 38 میلیارد تومان اعتبار پیش بینی کردیم ولی بودجه عمرانی پارسال به مشکلاتی خورد و همه استانها از این موضوع بی نصیب ماندند.

 

به گزارش مهر، کشور ایران با متوسط بارندگی 300 میلی متر در سال از کشورهای کم آب در جهان به شمار می رود، از اینرو اجرای طرح هیا آبیاری نوین در بخش کشاورزی بویژه در استانهایی که قطب کشاورزی هستند، ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

 

بالا بردن راندمان، جلوگیری از هدر رفت آب، جلوگیری از فرسایش خاک،  افزایش کییت و کیفیت محصول از جمله مزیتهایی است که در روشهای نوین آبیاری مورد توجه هستند.