"هومیان" و "میرملاس" در مسیر جهانی شدن/ نگرانی از محو نقوش صخره ای بی بدیل

به گزارش خبرنگار مهر، "غار میرملاس" که در 17 کیلومتری شمال کوهدشت در بالای کوهی به نام " سرسورِن " واقع شده نخستین غاری است که بر روی دیوار آن که قسمت هایی از آن نیز فرو ریخته است، رنگین نگاره هایی کشف شد.

همچنین کوه هومیان نیز از دیگر کوههای شهرستان کوهدشت است که در خود بخش دیگری از هنرمندی مردمان این سرزمین در رسم نقوش صخره ای را در خود جای داده است.

این در حالیست که میرملاس با نقاشی های دوازده هزار ساله و همچنین هومیان نامهایی آشنا برای باستان شناسان دنیا محسوب می شوند اما مانند دیگر آثار مشابه در این زمینه رنگ حفاظت و حراست را به خود ندیده اند.

غارهای تاریخی ویرانه شد

نقاشی هایی از سوار و شکار مربوط به انسان های بومی اولیه که سالهای اخیر دور از چشم حفاظت متولیان امر شاهد هجوم یادگاری نویسان زیادی بوده است و انفجارهای پی در پی جویندگان گنج و روشن کردن آتش توسط افراد ناشناس در زیر نقوش صخره ای، غار تاریخی میرملاس را به ویرانه ای تبدیل کرده است.

روند تخریب ها در میرملاس به گونه ای بوده که موجب از بین رفتن و محو شدن بسیاری از تصاویر این میراث کهن بشر شده است و اگر به همین منوال پیش برود، دور نیستند روزهایی که از این اثر تاریخی دیگر اثری باقی نماند و این میراث بی همتا به صخره ای شکسته و بی تصویر تبدیل شود.

طرح حفاظتی میرملاس و هومیان در بن بست کمبود اعتبار

این درحالیست که سال هاست قول نصب قاب شیشه ای و افزایش حفاظت از این آثار باستانی از سوی مدیران مختلف میراث فرهنگی لرستان مطرح شده ولی تاکنون چندین وعده دهنده آن رخت مدیریت از تن به در کرده و هنوز جامه عمل به تن این وعده پوشانده نشده است.

مطابق اظهار نظر کارشناسان این حوزه تنها غارنگاره های کرکس و لاسکوی فرانسه و آلتامیرای اسپانیا از لحاظ پیشینه و اهمیت به پای نقاشی نقوش صخره ای هومیان و میرملاس در استان لرستان می رسند؛ موضوعی که باعث شده ثبت جهانی این آثار در دستور کار قرار گیرد و حتی این دو غار در قالب مجموعه غارهای لرستان در فهرست موقت جهانی نیز به ثبت رسیده اند.

با این وجود همچنان طرح حفاظتی این غارها در بن بست کمبود اعتبارات قرار دارد تا بیم این موضوع باشد که تا ثبت جهانی دائمی این آثار باستانی دیگر اثری از این رنگین نگاره ها باقی نماند.

حتی یک ریال برای حفاظت میرملاس تخصیص پیدا نکرد

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان در حاشیه بازدید از منطقه عشایری ضرون، از شروع کار حفظ و حفاظت از نقوش تاریخی غار میرملاس طی سال جاری خبر داد.

سید قاسم قربانی که با خبرنگار مهر گفتگو می کرد با بیان اینکه منطقه عشایری ضرون و سرکوه هومیان به سبب همجواری با دوغار تاریخی میرملاس و منطقه بکر شیرز، از اهمیت ویژه ای برخورداراست، گفت: باتوجه به همین موقعیت در نظر داریم این منطقه را در آینده به عنوان یک جاذبه طبیعی و گردشگری معرفی کرده و تسهیلات خاصی در این راستا اختصاص دهیم.

وی در پاسخ پرسش خبرنگار مهر مبنی بر اینکه تا امروز چه کارهایی برای دوغار هومیان و میرملاس انجام داده اید؟ اظهار داشت: سال گذشته مبلغ 100 میلیون تومان اعتبار برای میرملاس پیش بینی کردیم و این اعتبار مصوب شد اما متاسفانه به خاطر سیاست های انقباضی دولت، از این مبلغ حتی یک ریال تخصیص پیدا نکرد و این عدم تخصیص اعتبارات سبب شد کار پرداختن به میرملاس نیمه کاره باقی بماند.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان ادامه داد: امیدواریم با شروع کار دولت جدید با این مشکلات مواجه نباشیم و با تخصیص به موقع اعتبار بتوانیم به کار ایجاد حفاظ برای این غارهای تاریخی و حفظ این میراث گران بها بپردازیم.

چشم امید میرملاس و هومیان به عنایت دولت جدید

قربانی تصریح کرد: امسال اعتبار بیشتری از سوی این اداره کل برای ساماندهی میرملاس در نظر گرفته شده و امیدواریم امسال با تخصیص به موقع بتوانیم کار حفاظت از این اثر تاریخی را آغاز کنیم.

وی با بیان اینکه ما آمادگی کامل برای کار حفاظت و حفظ  نقاشی های میرملاس را داریم، به شهرت جهانی دو غار هومیان و میرملاس اشاره کرد و گفت: این دو غار از نخستین سکونت گاه های بشر محسوب می شوند.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان یادآورشد: غار میرملاس امکانات بالقوه برای جذب گردشگر را داراست به طوریکه این نقوش صخره ای علاوه بر اینکه در دنیا شناخته شده است در کشور خودمان نیز کمتر کسی هست که نقوش صخره ای هومیان و میرملاس را نشناسد.

قربانی ادامه داد: زیرساخت های تبلیغاتی و اطلاع رسانی برای جذب گردشگر به این دو غار تاریخی انجام شده و آن چه که برای ما مهم است ایجاد حفاظ و امکاناتی در جهت حفظ این میراث کهن است که سال گذشته شرمنده مردم شدیم و نتوانستیم مبلغ تعیین شده را برای انجام این مهم دریافت کنیم.

ثبت هومیان و میرملاس در فهرست موقت جهانی

وی یادآور شد: باید این مژده را به مردم کوهدشت بدهم که دوغار هومیان و میرملاس در فهرست موقت آثار جهانی در قالب مجموعه غارهای لرستان به ثبت رسیده اند.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان با بیان اینکه در سراسر دنیا نقوش صخره ای تنها در چهار نقطه مشاهده شده اند، عنوان کرد:  کرکس و لاسکوی فرانسه، آلتامیرای اسپانیا، هومیان و میرملاس در ایران این چهار نقطه هستند.

قربانی با بیان اینکه در حال حاضر غارهای تاریخی میرملاس و هومیان در قالب مجموعه غارهای لرستان ثبت موقت یونسکو شده اند، یادآور شد: ثبت این آثار در قالب مجموعه ای از غارهای استان صورت گرفته است.

وی ادامه داد: این در حالیست که ثبت جداگانه این آثار در فهرست جهانی نیز در دستور کار قرار دارد و موافقت های اولیه آن نیز گرفته شده است.

به هر روی هر چند که ثبت موقت جهانی این آثار توفیق بزرگی برای لرستان محسوب می شود ولی در صورتیکه اعتبار لازم برای حفاظت از این نقوش صخره ای بی بدیل هر چه سریع تر اختصاص پیدا نکند و در این زمینه گام های جدی تر برداشته نشود دیگر از این آثار چیزی برای معرفی به جهانیان باقی نخواهد ماند.

..................................

گزارش: حشمت الله آزادبخت