به گزارش خبرنگار مهر، بررسی آمارها نشان دهنده سرانه پایین مطالعه در کشور و از جمله در پایتخت معنوی است و این در حالیست که مطالعه تاریخ و گذشته مردم ایران زمین و مسلمانان بویژه شیعیان نشان دهنده اهمیت مطالعه در بین آنان است اما اینکه به چه دلیل سرانه مطالعه تا این حد پایین آمده مسئله ای است که پرداختن به آن خودش نیازمند فصلی جداست.
حجت الاسلام عبدالله ابراهیمی مسئول آموزش اداره کل تبلیغات اسلامی در گفتگو خبرنگار مهر، می گوید: کتاب و کتابخوانی از سنت های ارزشمند اسلامی است زیرا که کتاب ابزار دانش پژوهی و دانش شاخص برتری است و ائمه اطهار(ع) در تشریح آیات و اصول اسلام پیرامون کسب دانش، مطالعه و کتاب سخنان ارزنده ای دارند که جای دارد در آن ها تأمل شود.
وی با نقل حدیثی از امام صادق که می فرمایند"علم اصل همه صفت های خوب است و منشأ جمیع کار های نیکوست"می افزاید: در بحث نگارش و کتابت هم روایات متعددی داریم.
مسئول آموزش اداره کل تبلیغات خراسان رضوی می افزاید: ادیب مختار، از زبان هلال بن یسار نقل می کند که دیدم رسول خدا(ص) به اصحاب خود علم و حکمت بیان می فرماید،پس گفتم ای رسول خدا برای من آنچه را به اصحاب فرمودی تکرار کن رسول خدا(ص) فرمود"آیا قلم و دوات همراه داری ؟گفتم نه حضرت فرمودند: قلم و دوات را از خودجدا مکن که خیر و برکت تا روز قیامت در دوات و قلم و اهل آن است.
ابراهیمی با بیان اینکه سفارش شده است که با نوشتن، دانش را به بند بکشید اظهار می کند: اندیشمندان و علمای اسلام با تأسی از سخنان ائمه اطهار به علم و دانش و کتابت بسیار اهمیت می دادند و تلاش های فراوانی در علوم متفاوت بعمل آوردند.
مسئول آموزشی اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با اشاره به جایگاه کتابخانه و کتابت در جهان اسلام می گوید: رواج صنعت کاغذ و وارد شدن آن به جوامع اسلامی باعث رواج علم و معرفت و بوجود آمدن کتاب و توسعه کتابخانه ها در جوامع اسلامی شد.
وی می افزاید: از جمله کتابخانه های معروف و معتبر در اسلام می توان کتابخانه عضدالدوله دیلمی در شیراز را نام برد که چنان عظیم بود که مقدسی فکر می کرد هیچ کتابی در انواع علوم تألیف نشده مگر نسخه ای در آن جا هست کتابخانه سامانیان و بیت الحکمه مأمون از جمله موارد دیگر کتابخانه ها در طول تاریخ اسلام است.
مسلمانان موسسان کتابخانه های عمومی
ابراهیمی تأکید می کند: مسلمانان موسسان واقعی کتابخانه های عمومی در عالم بودند و نیکو کاران در تأسیس و وقف کردن برای کتابخانه در طول تاریخ با یکدیگر رقابت می کردند.
مسئول آموزشی اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی اظهار می کند: در حالیکه در اسلام کتابخانه ها از این همه اهمیت و توجه برخوردار بودند در جوامع غرب برخوردی غیر فرهنگی با کتاب و کتابخانه می شد.
وی می افزاید: یک کشیش، کتابخانه موزا یونس را تعطیل و دانشمندان را تار و مار کرد و در سال 366 میلادی هم کتابخانه تبدیل به کلیسا شد و کتاب هایش را در بخاری برای گرم کردن استفاده کردند.
ابراهیمی بیان می کند: در حالی که مسلمانان دلباخته کتاب بودند و خلفا، وزرا و بزرگان اسلامی هر کدام کتابخانه مخصوص داشتند و همین امر در گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی موثر بود.
وی با اشاره به اهمیت ویژه کتاب و کتابخوانی در میان شیعیان می گوید: مکتب تشیع در تولید اندیشه و چاپ و نشر کتاب سر آمد است و در موضوعات گوناگونی اندیشمندان شیعه قلم فرسائی کرده اند.
مسئول آموزشی اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی می افزاید: شیعه در طول تاریخ همیشه در حرکت های علمی فرهنگی پیشتاز بوده و حریم کتاب و قلم را بیشتر از دیگران پاس داشته است.
دشمنان سعی در کم جلوه دادن آثار مکتوب دارند
وی تصریح می کند: در طول تاریخ همواره دشمنان سعی در کم جلوه دادن آثار مکتوب شیعه داشتند که علما و نویسندگان شیعه با تألیفات خود جواب دندان شکنی به آنها دادند و در آمار کتب علمای شیعه به پانصد و 55 هزار عنوان می رسد که در سالهای بعد از انقلاب چندین برابر شده است.
ابراهیمی می گوید: از فواید موثر کتاب و کتابخوانی می توان گسترش آگاهی، رشد قدرت تفکر، آموختن مهارت های زندگی، استفاده از تجربیات دیگران و آگاهی از تجربیات دیگران را نام برد.
وی اظهار می کند: یکی از عوامل رشد و پیشرفت در مطالعه، شناخت موانع و آفات مطالعه و تلاش در جهت برطرف کردن آنهاست که برخی از این موانع بی علاقگی، عدم تمرکز، بی نظمی در مطالعه، کمی نگری به جای کیفی نگری، یکنواختی موضوع و نداشتن راهنماست.
امیرالله شمقدری مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی با بیان اینکه در حال حاضر فقط 2.7 درصد مردم عضو کتابخانه های استان هستند می افزاید: کتاب نخواندن مردم را نقص بزرگی است که باید هر چه سریعتر بر طرف شود.
سهم خراسان در مطالعه غیر درسی 10 دقیقه
وی ابراز می کند: سرانه مطالعه کتاب در کشور 75 دقیقه و در خراسان رضوی 64 دقیقه اعلام شده که از این میزان سهم خراسان رضوی در مطالعه کتاب های غیر درسی فقط 10 دقیقه است.
شمقدری با بیان اینکه برخی از افراد جامعه رابطه ای با کتاب و کتابخوانی ندارند اظهار می کند: باید بتوانیم با فرهنگ سازی آن هم به صورت گام به گام سرانه مطالعه در استان را افزایش دهیم.
وی وضعیت مطاله در پایتخت معنوی ایران اسلامی را مناسب و در شان این نام نمی داند و عنوان می کند: در حال حاضر به ازاء هر نفر فقط 37 صدم درصد کتاب در کتاب خانه های استان وجود دارد.
هر 100 نفر یک متر مریع کتابخانه
مدیر کل کتابخانه های استان می گوید: در حال حاضر سرانه و فضای موجود در کتابخانه های استان به ازاء هر 100 نفر تنها یک متر مربع است که این میزان به هیچ عنوان پاسخگوی نیاز کتابخوان ها نیست.
وی همچنین با اشاره به برنامه های پیش بینی شده به منظور توسعه و گسترش هر چه بیشتر فرهنگ کتابخوانی در خراسان رضوی تصریح می کند: افزایش فضای کتابخانه‌های عمومی در سراسر استان به میزان هشت متر به ازاء هر 100نفر، فراهم‌آوری چهار جلد کتاب به ازاء هر نفر در کتابخانه‌های عمومی، همچنین عضویت 35 درصد جمعیت استان در کتابخانه‌های عمومی، توجه به مطالعه غیردرسی و توجه به مطالعه مفید برخی از برنامه های پیش بینی شده برای گسترش هر چه بیشتر کتابخوانی در خراسان رضوی است.
هیچ فردی منکر نیاز به رسانه هایی همچون صدا و سیما یا فیلم های متعدد و همچنین سرگرمی های گوناگونی که بشر امروزی برای ایجاد یک زندگی به ظاهر بهتر برای خودش تدارک دیده نیست اما نکته قابل توجه این است که در بین این همه سرگرمی و مسائل متعدد و مختلفی که پیرامونمان قرار دارد اگر قرار است چیزی فدا شود مسلما آن چیز نباید کتاب و کتابخوانی باشد چرا که عدم توجه به این امر می تواند آسیب های جدی به آینده فرهنگ این مرز و بوم وارد کند.
.....................
گزارش: رضا آرمانیان
نظر شما