ثبت مفاخر ایرانی به نام کشورهای دیگر/ سید جمال الدین اسد آبادی افغانی شد

یاسر موحدفرد، دبیرکل بنیاد فردوسی به خبرنگار مهر گفت: پیمایشی که در چگونگی ثبت مفاخر ایرانی اسلامی در سازمان جهانی یونسکو از سال 2004 تا 2011 میلادی از پایگاه مجازی رسمی آن سازمان انجام شده‌، نشان از آن داشته است که همزمان با ثبت رویدادها و مفاخر جهانی در فهرست رویدادهای علمی، فرهنگی و هنری یونسکو در دوسالانه 2005-2004 میلادی از میان 45 رویداد و مفاخر ثبت شده نامی از ایران دیده نمی‌شود.

وی گفت: در دوسالانه 2007-2006 میلادی با آنکه ثبت رویدادهای مشارکتی مفاخر ایرانی اسلامی به انجام رسیده اما بازهم نامی از ایران آورده نشده است در این دوسالانه "هشتصدمین زادسال مولوی" با نام "مولانا جلال‌الدین بلخی رومی" به وسیله کشورهای افغانستان، مصر و ترکیه ثبت شده و "ششصدمین سال‌مرگ عبدالرحمن ابن خلدون" توسط کشورهای افغانستان، الجزایر، مصر، مراکش و تونس به ثبت رسیده و "یک‌هزار و سیصدمین زادسال خلیل ابن احمد فراهیدی" از مفاخر ایرانی و مبدع علم عروض به نام کشور عمان، ثبت شده است.

موحدفر بیان کرد: ابن خلدون یک از مفاخر اسلامی هست منتها پرونده ششصدمین سال مرگ وی به عنوان یک از مفاخر اسلامی توسط چند کشور به صورت مشترک ثبت شده، اما ایران در این پرونده ها مشارکت نداشته است. این مشارکت با کشورهای دیگر به دلیل تاثیرگذاری مفاخر در کشورهای مختلف بوده است به عنوان مثال در بحث ثبت مولانا چند کشور از جمله مصر عنوان کرده که ما هم آثاری از مولانا داریم که تاثیرگذار بوده است.

وی بیان کرد: در دوسالانه 2009-2008 میلادی، خوشبختانه ایران دو رویداد "نهصد و پنجاهمین زادسال امام محمد غزالی" و "چهارصدمین سال‌مرگ شیخ بهایی" را به ثبت رسانده است؛ با این حال پیشنهادهای کشور افغانستان با پشتیبانی ایران دو رویداد "یک‌صد و پنجاهمین سالگرد زندگی فعال سید جمال‌الدین اسدآبادی" با نام "سید جمال‌الدین افغانی" و "هشتصد و پنجاهمین سال‌مرگ سنایی غزنوی" بوده که به نام این کشور به ثبت رسانده شده و نیز پیشنهاد کشور تاجیکستان با پشتیبانی کشورهای ایران، افغانستان و قزاقستان، ثبت رویداد "یک‌هزار و یک‌صد و پنجاهمین زادسال ابوعبداله رودکی" بوده که به نام تاجیکستان به انجام رسیده است.

وی افزود: سیدجمال الدین اسدآبادی ایرانی بوده ولی از او به نام جمال الدین افغانی هم یاد می شد منتها در نهایت این اندیشمند ایرانی، اسلامی به نام افغانستان ثبت شده است و تنها در این پرونده ایران، کشور افغانستان را پشتیبانی کرده است.

مدبرکل بنیاد فردوسی بیان کرد: وقتی سند ثبت رویدادها از سوی یک کشور مطرح می شود در جایگاههای مختلف مورد بررسی قرار می گیرد اگر این پرونده معارض نداشته باشند سند به مرحله بالاتر می رود و بعد از دو سال در کمیسیون منطقه ای بررسی می شود. اگر نماینده کشورهای حوزه منطقه ابراز نظری نکنند آن مفاخر و رویدادهای فرهنگی به نام آن کشور ثبت می شود در آن زمان ایران می توانست در این باره اظهار نظر کند اما این کار را انجام نداد درحالی که باید پژوهشکده و معاونت میراث فرهنگی باید در این زمینه فعالیت می کردند.

وی افزود: در دوسالانه 2011و2010 میلادی برای نخستین بار سهم ایران از ثبت مفاخر در فهرست رویدادهای فرهنگی، هنری و علمی یونسکو به چهار گزینه رسیده است؛ در میان چهار ثبت مفاخر ایرانی در این دوسالانه با پیشنهاد رسمی بنیاد فردوسی و با همکاری کمیسیون ملی یونسکو در ایران "هزارمین سالگرد سرایش شاهنامه" و نیز "هفتصد و پنجاهمین سالگرد زندگی فعال خواجه نصیرالدین طوسی" به پیشنهاد دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیر و با همکاری بنیاد فردوسی تنظیم شد و به نمایندگی ایران در یونسکو فرستاده شد که با اقبال گسترده کشورهای عضو یونسکو به نام ایران به ثبت رسید.

موحد فر گفت: دو پیشنهاد دیگر در دوسالانه یاد شده از سوی ایران "هفتصدمین سال‌مرگ قطب‌الدین شیرازی" و "یک‌هزار و دویست و پنجاهمین زادسال فارسی بیضاوی مشهور به سیبویه" بوده است.

وی ادامه داد: بنیاد فردوسی هم‌زمان با برپایی جشن هزاره شاهنامه در سال 1389 در تالار کنفرانس عمومی یونسکو در پاریس فرانسه، پرونده هنر نقالی که به کوشش پژوهشگاه میراث فرهنگی و همکاری خانه تاتر، مرکز هنرهای نمایشی و بنیاد فردوسی، تنظیم شده بود را به نمایندگی ایران در یونسکو ارایه داد که با پی‌گیری‌های انجام شده در نوامبر 2011 میلادی در فهرست میراث معنوی سازمان جهانی یونسکو به نام ایران به ثبت رسیده است.