تغییر در مدیریت سازمان میراث فرهنگی کرمان/ صنعت گردشگری و صنایع دستی مغفول مانده است

به گزارش خبرنگار مهر، میراث فرهنگی کرمان طی سالهای اخیر جزو متزلزل ترین ادارات استان کرمان از منظر مدیریت قرار داشته است تنها طی چهار سال گذشته تا کنون چهار مرتبه مدیرکل میراث فرهنگی کرمان تغییر کرده است و با احتساب حکمی که امروز از سوی سازمان میراث فرهنگی صادر شد در این مدت دو بار مدیریت سرپرست را تجربه کرده است.

بروز برخی مشکلات مالی در سالهای گذشته نیز اداره کل میراث فرهنگی کرمان را با چالشهای جدی مواجه کرده و هم اکنون کمبود اعتبار و عدم وجود مدیریت کلان بر میراث تاریخی و فرهنگی کرمان موجب بروز مشکلات عمده و عقب افتادگیهای تاریخی در زمینه میراث فرهنگی شده است.

گردشگری و صنایع دستی نیز به عنوان دو بخش مهم صنعتی این اداره کل نیز هیچ گاه نتوانسته اند به جایگاه حقیقی خود دست یابند بی برنامه گیری در این دو بخش در حالی کرمان را از توسعه در این امر بازداشته است که بدون شک استان کرمان می توان با تکیه بر این دو صنعت اقتصاد خود را متحول کند.

استان کرمان دو اثر قطعی ثبت جهانی به نام ارگ بم و باغ شاهزاده ماهان را در کارنامه خود ثبت کرده است همچنین روستای تاریخی میمند نیز در یک قدمی ثبت جهانی قرار دارد و تمام اقدامات آن انجام شده است.

این درحالی است که مجموعه بزرگ گنجعلیخان کرمان نیز مانند گنجی در شهر کرمان می درخشد و بزرگترین راسته بازار ایران را در خود جای داده و کلکسیونی از معماری ایرانی در مقاطع مختلف زمانی در کرمان است قلعه های تاریخی اردشیر و و قلعه دختر نیز بر فراز کرمان قرار گرفته اند و بیشترین تعداد آثار ثبت تاریخی در این شهر قرار دارد.

عدم تناسب جایگاه کرمان با شاخصه های میراث فرهنگی

ارگ تاریخی راین و دهها محوطه تاریخی در شهر کرمان از جمله محوطه تاریخی "ارت" در جنوب کرمان از داشته های این استان است؛ تمدنی که با کشف قدیمی ترین لوحهای گلی جهان توانسته است خود را به عنوان مبدا خط در دنیا معرفی کند اما با وجود تمام داشته ها اما این استان وقتی در لیست استانهای گردشگر پذیر نگاهی بیندازیم جایگاه مناسبی ندارد.

وجود دره مدیترانه ای دلفارد در عمق کویر، جنگلهای عمانی در شرق کرمان، کلوتها در حاشیه کویر شهداد، شهر کوتوله ها در شهدادو وجود گودترین نقطه روی زمین در کویر لوت و همچنین گرمترین نقطه زمین در گندم بریان در کرمان هیچ تناسبی با جایگاه این استان ندارد.

از سوی دیگر در خصوص صنایع دستی نیز کرمان هیچ گاه نتوانسته است به خوبی خود را مطرح کند، فرش کرمان که روزگاری از ناب ترین صنایع دستی کشور محسوب می شد و هم اکنون نیز در پاکستان، چین و بنگلادش و حتی افغاستان قالی های خود را به نام قالی کرمانی به کشورهای اروپایی و آمریکا صادر می کنند اما این صنعت در کرمان در رکود کامل قرار گرفته است.

هم اکنون کالای صنایع دستی مطرحی در کرمان وجود ندارد که بتوان از آن به عنوان نماد صنایع دستی نام برد پته و مس گری نیز که روزگاری هنر دستان هنرمندان کرمانی بود نیز در وضعیت خوبی قرار ندارند.

پته کرمان هم اکنون به وسیله زنان افغانی دوخته می شود و اگر به بازار مسگرهای کرمان سری بزنید این بازار به مکانی برای فروش نیکل استانهای دیگر و کالاهای چینی تبدیل شده است.

با چنین وضعیتی استان کرمان نیاز به مدیریتی با ثبات و متخصص در زمینه جذب گردشگر، مرمت آثار تاریخی و معرفی صحیح آنها برای جذب گردشگر داخلی و خارجی دارد.

تغییری دیگر در مدیریت میراث فرهنگی

در آخرین تغییر و تحولها در مدیریت سازمان میراث فرهنگی استان کرمان، ساعاتی قبل بار دیگر مدیر این اداره کل تغییر کرد و حسین شمس الدینی که پیش از این مدیرکل حوزه اجتماعی استانداری کرمان بود و به سمت مدیریت میراث فرهنگی انتخاب شده بود با این سمت خداحافظی کرد و معاون این سازمان به عنوان سرپرست معرفی شد.

در حکمی از سوی معاون توسعه مدیریت سازمان میراث فرهنگی، محسن موحدی با حفظ سمت، به عنوان سرپرست جدید اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان معرفی شد.

سمیع الله حسینی مکارم در این حکم آورده است: امید است با عنایت به اهمیت و نگهداری از میراث گرانبهای فرهنگی، تاریخی، معنوی، مذهبی، طبیعی، هنرهای سنتی، صنایع دستی و همچنین صنعت گردشگری، ضمن بهره‌برداری از توان تخصصی منابع انسانی موجود و تعامل با مسئولان و مدیریت عالی آن استان جهت تحقق اهداف سازمان گام‌های موثری بردارید.

در ادامه این حکم آمده است: توفیق شما در انجام وظایف قانونی تحت توجهات حضرت ولی عصر(عج) از درگاه خداوند سبحان مسئلت می‌نمایم.

محسن موحدی تا قبل از این سمت، به عنوان معاون میراث فرهنگی در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان انجام وظیفه می کرد.

پیش از این حسین شمس‌الدینی به عنوان مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان مشغول فعالیت در این مجموعه بود. وي در تاريخ سی و یکم شهریور ماه سال گذشته به این سمت برگزینه شده بود.

لزوم تغییر دیدگاه نسبت به میراث فرهنگی در کرمان

محمد کمالی، استاد دانشگاه و کرمان پژوه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهارداشت: اگر به کهن ترین نقشه های ایران نگاه کنید نام کرمان در آنها وجود دارد از گواشیر گرفته تا ژرمانیا، کارمانیا و در نهایت کرمان و همیشه این منطقه از مهمترین مراکز جمعیتی ایران محسوب می شده است.

وی افزود: طبق تحقیقات صورت گرفته مراکز جمعیتی استان کرمان از هزاران سال قبل جزو نخستین سکونتگاههای بشری محسوب می شده است و این امر نشان از تمدن غنی و جایگاه ارزشمند کرمان دارد.

کمالی گفت: این استان همیشه در طول تاریخ نیز شاهد حوادث مختلفی بوده اما با وجود هجوم دشمنان ایران در مقاطع مختلف تاریخی اما کرمان اصالت و جایگاه خود را حفظ کرده است.

وی گفت: حتی هم اکنون نیز در برخی مناطق کرمان همچنان به زبان پهلوی صحبت می شود و حتی اگر به لهجه شناسی محاوره کرمانی ها هم بپردازیم از کهن ترین واژه های پارسی در محاوره خود استفاده می کنند.

وی ادامه داد: نام بناهایی همچون قلعه اردشیر و قلعه دختر و ارگ بم در شاهنامه فردوسی آمده است و هزاران مثال دیگر که می توان در خصوص غنای تاریخی کرمان زد.

وی گفت: کرمان همچنین در زمینه صنایع دستی نیز بسیار غنی است و در طول تاریخ کرمانیها از هیچ گنجینه هایی زیبا تولید می کردند که اگر به آثار به دست آمده از تمدن خبیص و ارت نگاهی بیندازیم به خوبی این امر قابل توجه است.

وی گفت: شیشه گری و مس گری و پارچه بافی از کهنترین هنرهای کرمانیها است که در حفاریهای محوطه های باستانی به دست آمده اند.

کمالی گفت: با این وجود هم اکنون تناسبی بین شاخصه های میراث فرهنگی و داشته های کرمان وجود ندارد چون در مجموع در استان کرمان دیدگاه مناسبی در خصوص جذب سرمایه و همچنین رونق این صنعت وجود نداشته است.

این استاد دانشگاه افزود: کرمان به این مسئله نیاز دارد که در کنار یک مدیر تخصصی و کار بلد تمام مدیران استان فکری اقتصادی در زمینه میراث فرهنگی داشته باشند.

وی گفت: استانهای دیگر به هر بنای تاریخی خود به عنوان یک گنج نگاه می کنند اما در کرمان به طور مثال می بینیم که در آب انبارهای مجموعه گنجعلیخان زباله جمع می شود، باغ له له تخریب می شود بسیاری از کاروانسراها در حال تخریب هستند و بافت تاریخی نیز به جای اینکه احیا شود در حال تبدیل شدن به ساختمانهای مدرن و امروزی است.

وی ادامه داد: پایه اقتصاد کرمان در سند توسعه کشاورزی است اما در این استان آب برای کشاورزی وجود ندارد و همیشه سیاستمداران در حال چانه زنی برای حل مشکل آب هستند در چنین شرایطی میراث فرهنگی بهترین امکان برای توسعه اقتصادی است که باید مد نظر مدیران استان قرار گیرد.
...............................

گزارش: اسما محمودی