به گزارش خبرگزاری مهر، پروژه «روش استنباط آموزه های عرفانی از قرآن» در حال انجام است. حجت الاسلام والمسلمین محمد علی محمدی، مدیرگروه تفسیر موضوعی مرکز فرهنگ و معارف قرآن از آخرین وضعیت پروژه «روش استنباط آموزه های عرفانی از قرآن» خبر داد و گفت: پروژه «روش استنباط آموزه های عرفانی از قرآن» یکی از پروژه های گروه تفسیر موضوعی است که توسط حجت الاسلام و المسلمین رسول مزرئی و با نظارت حجت الاسلام والمسلمین یزدان پناه در مرکز فرهنگ و معارف قرآن در حال انجام است. در این پروژه با کنکاش در تفاسیر و سایر کتب عرفانی، مبانی و روشهای تطبیق آموزه های عرفانی بر آیات قران شناسایی و مورد نقد و بررسی قرار گرفته سپس روش عرفان قرآنی تبیین می گردد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه هدف اصلی تحقیق در کلان پروژه «عرفان و قرآن» بررسی رابطه آموزه های عرفانی و آیات شریف قرآن است، افزود: اما شناخت مبانی، اصول و روشهای تفسیری، تأویلی و تطبیقی آنان قبل از بررسی رابطه مذکور، ضروری به نظر می رسد. توضیح اینکه اهل معرفت در تفسیر عرفانی آیات قرآن و تطبیق آموزه های عرفانی روشهای خاص دارند که این روشها بر پایه مبانی و اصول گوناگونی بنا شده است به گونه ای که غفلت از این مبانی، اصول و روشها فهم کلام آنها را دچار مشکل کرده و تطبیقات آنها را خلاف قواعد تفسیری اهل بیت (ع) جلوه می دهد.
وی اظهار داشت: از این رو ضروری است قبل از بررسی رابطه قرآن و عرفان، ابتدا مبانی، اصول و روشهای تاویلی و تفسیری آنان (که در واقع همان روش تطبیقی آنان است) را مورد بررسی قرار دهیم. پس از بررسی اصول و روشهای عارفان و نقد آن روشها, می توان" روش عرفان قرآن" را تبیین نمود . با تبیین مطلب فوق می توان به بخشی از اهداف کلان پروژه قرآن و عرفان یعنی ضرورت شناخت عرفان قرآنی و تبیین تفاوتهای عرفان قرآنی و دیگر عرفانها دست یافت. این پروژه اکنون در حال انجام است و تاکنون بخشهایی از این پروژه به انجام رسیده و محقق ارجمند در حال نگارش پروژه می باشد.
«مناسبات فقه و اخلاق در گفت و گو با اندیشوران» منتشر می شود
حجت الاسلام مهدی فصیحی کارشناس پژوهش گروه اخلاقِ مرکز اخلاق و تربیت اسلامی به معرفی اثر جدید این گروه تحت عنوان «مناسبات فقه و اخلاق در گفت و گو با اندیشوران» پرداخت و از انتشار آن در آینده نزدیک خبر داد و در ابتدای صحبتهای خود با بیان اینکه بر اساس حدیث معروف پیامبر اکرم(ص) معارف اسلامی به سه دسته اخلاق، فقه و اعتقادات تقسیم می شود گفت: از آنجایی که علوم اخلاق و فقه به لحاظ اصول، موضوع، اهداف و روش ها همپوشانی هایی دارند ضروری است مرزهای این دو دانش به دقت از یکدیگر متمایز گردند.
فصیحی تشریح کرد: گروه اخلاقِ مرکز اخلاق و تربیت اسلامی جهت تحقق این مهم، تاکنون دو گام مهم برداشته است. گام اول کتابی است تحت عنوان « فقه و اخلاق اسلامی مقایسه ای علم شناختی» که با تلاش محقق ارجمند حجت الاسلام مهدی احمدپور تهیه و در سال گذسته منتشر شد.
وی ادامه داد: گام دوم، مجموعه مصاحبه هایی است که با طیف وسیعی از برجسته ترین دانشمندان و اندیشمندان حوزه اخلاق و فقه صورت گرفته و هم اکنون تحت عنوان کتابی به نام «مناسبات فقه و اخلاق در گفت و گو با اندیشوران» به شکل گفت و گو تنظیم گردیده و آماده انتشار می باشد. از آنجایی که در این اثر، رویکردهای متفاوت در زمینه مقایسه فقه و اخلاق تقریبا به طور کامل ارائه شده است، به نظر می رسد این مجموعه برای دغدغه مندان حوزه اخلاق و فقه حاوی نکات ارزشمندی باشد.
کارشناس پژوهش گروه اخلاقِ مرکز اخلاق و تربیت اسلامی در پایان یادآور شد: کتاب «مناسبات فقه و اخلاق در گفت و گو با اندیشوران» که هم اکنون مراحل نهایی انتشار را پشت سر می گذارد، به کوشش دکتر محمد هدایتی و با مقدمه ارزشمند حجت الاسلام دکتر مهدی علیزاده، مدیرمرکز اخلاق و تربیت اسلامی تنظیم گردیده است.
نشست علمی «واکاوی شعار عباسیان در ذهنیت عمومی جامعه» برگزار می شود
در این نشست که از سوی انجمن تاریخ پژوهان و همکاری گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار می گردد، حجت الاسلام دکتر حسین حسینیان مقدم به سخنرانی خواهد پرداخت.
دکتر محمد الله اکبری، رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در این نشست به نقد سخنان حجت الاسلام دکتر حسینیان مقدم خواهد پرداخت.
این نشست روز پنج شنبه یازدهم مهرماه از ساعت 16 الی 18 در سالن همایشهای ساختمان انجمنهای علمی حوزه واقع در استان قم، بلوار جمهوری اسلامی، کوچه شماره 2 برگزار می شود.
درسگفتار مناسبات فقه و سیاست از صفویه تاکنون
درس گفتارهای پائیزه مؤسسه فرهنگی هنری روزگار نو برگزار می شود. درسگفتار مناسبات فقه و سیاست از صفویه تاکنون با تدریس دکتر احمد رهدار، از دوشنبه 22مهرماه ساعت 15-17 برگزار می شود.
با ظهور دولت صفويه در ايران، فقه شيعه در هسته قدرت سياسي قرار گرفت و تاكنون به حضور خود در اين جايگاه به صورت اشتدادي ادامه داده است. در اين دوره، سه مكتب فقه اصفهان، عتبات عاليات و قم ظهور يافتند. در این دوره بناست که به این سه مکتب فقهی پرداخته شود.
سرفصل‌هاي درس
1. مكتب اصفهان ـ كه ابتدا توسط عالمان مهاجر جبل عامل تأسيس و سپس با همراهي عالمان ايراني به كار خود ادامه داد ـ دو گرايش كلان اصولي و اخباري وجود دارد كه هر كدام، ضمن داشتن برخي اشتراكات، تعامل ويژه‌اي با حوزه سياست داشته‌اند. وضعيت ويژه شيعيان در اين دوره (كه براي نخستين بار در تاريخ اسلام از حاشيه به هسته قدرت سياسي دعوت شده بودند)، تقابل ايران با امپراطوري عثماني و نهايتاً ديپلماسي ويژه ايران با دنياي اروپا، سه موضوع سياسي اساسي و مورد تأمل مكتب اصفهان بوده است. مكتب اصفهان از اين امتياز برخوردار است كه فقه سياسي آن همواره فرصت اجرايي كردن تئوري‌ها و طرح‌هاي خود را از طريق بستر سياسي حكومت داشته است. وابستگي فكري حاكمان سياسي عصر صفوي به انديشه فقهي چنان زياد و رو به تزايد بود كه در سراسر تاريخ صفوي بسياري از فقيهان آن دوره تحت تأثير مطالبات حداكثري حكومت از آنها خود به خود به مسايل اجتماعي ـ سياسي كشيده مي‌شدند. وضعيت مذكور باعث مي‌شد تا نشاط سياسي مكتب اصفهان چنان قابل ملاحظه باشد كه حتي تا مدتها پس از سقوط صفويه نيز به عنوان يكي از عوامل انگيزشي مهم عالمان ديني براي حضور در بستر سياسي عمل كند.
2. مكتب نجف يكي از مهم‌ترين مكاتب فقهي شيعه در قرون اخير ميباشد كه اوج فعاليت آن مقارن با عهد قاجار و پهلوي ميباشد. در عهد مذكور، مهم‌ترين اتفاق در جهان اسلام، ورود مظاهر مادي و انديشه‌هاي غربي به جهان اسلام ميباشد. اتخاذ موضع حوزه نجف در قبال غرب وارداتي به ضميمه تجربه و ظرفيتهاي پيشيني فقه شيعه براي ورود به عرصه سياست، باعث تعامل ويژه مكتب مذكور با جريان سياست زمانه شده است، هرچند نتايج تعامل مذكور در هر سه گرايش مهم فقهي آن ـ گرايش اصولي، گرايش عرفاني و گرايش روشن‌فكري ـ متفاوت ميباشد.
3. مكتب قم با دوره زعامت ديني آيات عظام حائري يزدي، بروجردي، امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري شناخته مي‌شود. در مكتب مذكور، سه گرايش نظارت، وكالت و ولايت فقيه وجود دارد كه هر يك از اين گرايش‌ها نسبت خاصي با امر سياست پيدا كرده‌‌اند. هرچند هر يك از گرايش‌هاي مذكور في‌الجمله از ظرفيت‌هايي براي تصرف در امر سياسي برخوردارند، اما در اين ميان، بيش‌ترين ظرفيت متعلق به گرايش ولايت فقيه ميباشد كه واپسين نظريه فقه سياسي شيعه ميباشد. بررسي تطبيقي گرايش‌هاي مذكور مي‌تواند تراث تاريخي تعامل فقه و سياست در دوره معاصر را در اختيار خواننده بگذارد. مكتب قم به دليل ظهور تاريخي متأخرش مي‌تواند حاصل و برآيند همه مكاتب فقهي پيش از خود باشد و از اين روي، مي‌توان ظرفيت سياسي و مديريتي فعال شده در آنرا با برآيند ظرفيتهاي ديگر مكاتب فقهي برابر و يا حتي بيش‌تر از آنها دانست.
نظر شما