نمايشگاه تذهيب در فرانسه برگزار شد

به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" ، در اين نمايشگاه 35 اثر از آثار هنرمندان ايراني مقيم فرانسه ، به نمايش گذاشته شده است .

اين نمايشگاه در گالري شهرداري شهر مورا برگزار شده و تا 18 مرداد ماه ( 9 آگوست)  پذيراي علاقمندان است .

براي نخستين بار نمايشگاهي از هنر تذهيب ايراني به همراه خوشنويسي در اين شهر برگزار شده و با استقبال بسيار شهروندان مواجه است .

تذهيب ، بكارگيري نقوش زيبا است كه به قرآن كريم اختصاص دارد و  براي آرايش ، در حاشيه اين كتاب آسماني بكارگرفته مي شود .

تاريخ آرايش و تذهيب قرآن را مي توان همزمان با نوشتن آن دانست ، به اين معني كه نخست بمنظور تعيين سر سوره ها، آيه ها، جزوه ها و سجده ها آنرا به نوعي تزئين مي كردند. رفته رفته علاقه مفرط مسلمانان به قرآن و همچنين عشق به زيبايي ، هنرمندان را بر آن داشت تا در تذهيب قرآن كريم دقت بيشتري بكار برند و نتيجه آن تكامل فن تذهيب بود.

هنر تذهيب از دوران ساسانيان بصورت گچبري هاي ديواري و حتي پيش از آن ، بصورت نقوش ، روي سفالينه وجود داشته است. كه بعد از اسلام اين نقوش و حجاري ها وارد كتابها مي شود و نمود بيشتري مي يابد .
 
قديمي ترين قرآنهاي به جاي مانده از قرون اوليه اسلام ، همگي به خط كوفي است، نقش و تزئين آنها تقريبا يكنواخت بوده و فقط در صفحه اول و گاهي دو صفحه آخر با نقوش هندسي آرايش مي شدند. سر سوره ها نيز اغلب داراي نقوش تزئيني بوده و در سمت راست آنها يك يا چند گل درشت وترنج طرح مي زدند. شروع سوره و اسم آنرا هم به قلم زر مي نوشتند و نقطه هاي حروف را با رنگ قرمز ، سبز يا زعفران و آب طلا مشخص مي كردند. محل حزب و ساير علامات هم به همين شيوه مزين مي شد. 

مبداء اين هنر ديني - مذهبي بطور دقيق مشخص نيست ، اما كارشناسان اعتقاد دارند كه هنر تذهيب در ايران تكامل يافته و نظم هندسي خاصي به خود گرفته است . چرا كه تنها در ايران است كه تذهيب به اين شكل ، با اين نظم و با اين هندسه ديده شده است. كار هاي مشابهي كه عربها يا چيني ها انجام داده اند در مقابل آثار ايراني بسيار ضعيف جلوه مي كند. پراكندگي رنگها و نقوش هندسي اقوام ديگر ، هنوز به پختگي كامل نرسيده است.

در قرون اوليه دوران اسلامي به همان اندازه كه به خوشنويسي توجه مي شد ، فن آرايش و تذهيب نيز مورد علاقه بزرگان و اميران بود تا جائي كه در نقاط مختلف ايران ، بويژه خراسان، مراكزي جهت تعليم و پرورش علاقمندان در اين فن بوجود آمد و رفته رفته فن تذهيب راه كمال را طي كرد. درقرون اوليه دوران اسلامي، خطاطان كار تذهيب را به عهده داشتند ولي بتدريج تقسيم كار بين هنرمندان متداول و مرسوم شد. به احتمال قوي اول خطاط و خوشنويس كار خود را انجام مي داد، يعني نسخه كتاب و يا قرآن را مي نوشته و ضمن كتابت آن ، مقداري فضا براي كشيدن صور و يا مذهب كاري در صفحات خالي مي گذاشتند .

دوره تيموري از دوره هاي بسيار مهم و پررونق و اعتلاي هنر مذهب كاري است. سلاطين تيموري همگي مشوق هنر كتاب نويسي بوده اند كه بزرگترين و مهمترين آنها "باي سنقر ميرزا" پسر شاهرخ بوده است. اين شاهزاده علاوه بر اينكه خود به شخصه مردي هنرمند و بهره مند از فنون كتابت و خط و تذهيب و نقاشي بود، عده بسياري را به اين كار تشويق و در اين زميه فعال كرد .

در اين زمان هنرمندان توجه زيادي به ترسيم اشكال، نباتات، گلها، مناظر طبيعي و گاهي اشكال پرندگان كرده اند. قرآنهاي اين دوره بويژه آنها كه براي شاهرخ و بايسنقر ميرزا فراهم شده ، در زمره زيباترين تذهيب كاري هاست . طلا و لاجورد يكي از عوامل اصلي كار آنها بوده و در همه حال براي آرايش و تذهيب كتاب و قرآن از آنها استفاده مي شده است.

صنعت تذهيب كه در دوره تيموري راه كمال پيمود ، در زمان صفويه نيز ادامه پيدا كرد. در اين زمان زمينه ها بطور معمول آبي رنگ است و تقسيمها كوچكتر و به رنگ طلايي و سياه ديده مي شود. طرحهاي تزئيني نيز به رنگ سفيد، زرد، سرخ، آبي و سبز است.

تذهيب كاري و نقاشي با طلا در دوره صفويه ترقي كرد. بسياري از نسخ باقي مانده از اين زمان حاشيه بزرگي دارد كه مناظر طبيعي، اشكال انسان و حيوان بر آن نقاشي شده و رنگ طلايي، سبز و زرد در آنها به كار رفته است. 

در دوران معاصر با دو نوع تذهيب روبرو هستيم ، اول تذهيبهايي كه هنرمندان آن ، پايبند به اصول سنتي اين هنر هستند. آثار اين گروه از نظر فرم و شكل متنوع تر از گذشته شده است اما ساختار شكني صورت نگرفته است. در واقع المان ها، نقوش پرندگان، گلها و گياهان به شكل قبل است ، اما طرحها و تا حد زيادي رنگها عوض شده اند. اما در دسته دوم نگاه متفاوتي وجود دارد كه مي تواند نويد بخش تحولاتي در آينده باشد.