تاثیرات تلويزيون بر کودکان؛ مثبت یا منفی

به گزارش خبرگزاری مهر، تلويزيون بخش جداناپذيري از زندگي خانوادگي است، البته اين بدان معني نيست كه بخش جدا نا پذيري از زندگي كودكان نيز هست. در سال هاي اخير تلويزيون دوره اي از دگرگوني سريع و غير معمولي را پشت سر گذاشته است. گستره بالقوه تاثيراتي كه تلويزيون ممكن است بر بيينندگان جوان بر جاي گذاشته باشد با تكامل خود اين رسانه گسترش يافته است.

همان طور كه بازار تلويزيون بيشتر به مكاني رقابت كننده تبديل مي شود و كانال هاي بيشتري براي جلب بيننده رقابت مي كنند، ايده نظارت متمركز براي كنترل برون ده تلويزيون روزبه روز مشكل سازتر شده است. پيشرفت تكنولوژيك به وجود آمده در ارتباطات و تلفيق تلويزيون با رايانه به طور اخص، بدان معني است كه كنترل هر چه بيشتر و بيشتر دريافت برنامه تلويزيوني از سوي مصرف كننده، غير ممكن مي شود.

مشاجره عمومي درباره رابطه كودكان با اين صفحه كوچك، طي ساليان زيادي تحت تسلط مضرات متصوري قرار داشته است كه اين رسانه مي تواند برآنها داشته باشد. روزنامه مرتب از داستانهايي حكايت مي كنند كه به دليل وجود تصاويري از تنعم و ثروت و نيز به دليل مصرف گرايي غير قابل كنترل موجود درآگهي ها، تاثير منفي بر كودكان گذاشته اند. تلويزيون همچنين به مثابه رسانه اي نگريسته مي شود كه به واسطه اشاعه انفعالي و تنبلي فكري و از طريق بيدار نگاه داشتن كودكان تا پاسي از نيمه شب، جلوي پيشرفت كودكان را مي گيرد.

در حالي كه ممكن است درست باشد كه افراط بيش از حد در استفاده از تلويزيون چنانچه در مورد چيزهاي ديگر هم صدق مي كند مي تواند مشكلاتي به بار آورد، به همان اندازه هم درست است كه استفاده درست و سازنده از تلويزيون مي تواند تاثيرات مثبت بسياري نيز بر بينندگان جوان داشته باشد. بسيار اتفاق مي افتد كه اين تاثيرات ناديده گرفته مي شود يا تنها به دليل آنكه نمي توانند نمونه هايي از تاثيرات خوب تلويزيون را بازگو كنند و بيشتر تاثيرات منفي آن ذكر مي شود،اين تاثيرات ناديده گرفته مي شود.

تلويزيون مي تواند تجربيات بسياري در اختيار كودكان قرار دهد.نبايد همه تجربياتي كه تلويزيون در اختيار مي گذارد به مثابه تجربيات بد تصورشود. در واقع هم، تلويزيون مي تواند كودكان را با علومي آشنا كند و آنها را از مزاياي ديگر بهره مند سازد كه از طريق هيچ منبع ديگري امكان پذير نيست.

آن دسته از مردم كه بر جنبه هاي منفي تلويزيون تاكيد مي كنند، در داوري خود نسبت به تعيين و ارزيابي نقشي كه اين رسانه مي تواند در زندگي كودكان ايفا كند، كوتاهي مي كنند. به علاوه، ظهور فنآوري سرگرم كننده، اين امكان را براي بينندگان فراهم كرده كرده تا كنترل كاراتري بر فعاليت هايي داشته باشند كه آنها مي توانند از طريق دستگاههاي تلويزيون خود به دست آورند.

علي رغم افكار بسياري از منتقدان تلويزيون واسطه اي نيست كه همواره براي كودكان مضر باشد. اين عقيده دست كم در بخشي از موارد به وسيله شواهدي اصلاح شده كه بر برخي از چيزهاي خوبي تاكيد مي كند كه مي تواند در صورتي براي كودكان اتفاق افتد كه از تلويزيون استفاده معقول كنند. تلويزيون در شكل تبادلي تري خود مي تواند اين توانايي را داشته باشد كه به كودكان كمك كند تا مهارت هاي مهم فكري خود را پرورش دهند.

تلويزيون مي تواند بر كودكان تاثير بگذارد و تاثير هم مي گذارد.تاثيرات آن مي تواند خوب يا بد باشد و اين بستگي به اين دارد كه از اين رسانه به چه صورت استفاده شود. در هر صورت تاثيرات تلويزيون بر كودكان كم سن و سال، به ندرت ساده يا مستقيم است. تلويزيون مي تواند بر علم كودكان باورها و ارزش هاي آنها تاثير بگذارد، مي تواند در نگرش هاي آنها يا احساساتشان نسبت به چيزهاي مختلف دگرگوني ايجاد كند و مي تواند موجب بروز اعمال خاص و دگرگوني در الگوهاي رفتاري شود.

با اين و جود، آنچه كودكان از تلويزيون مي گيرند مي تواند به شكل اساسي بستگي به چيزي داشته باشد كه از آن بخواهند.اين طور نيست كه كودكان تنها به شكلي منفعل جلوی تلويزيون بنشينند و به تصاويري كه براي آنها نمايش داده مي شود به طور منفعل نگاه كنند و همه چيز را بدون پرسش يا تفسير بي چون و چرا بپذيرند. بلكه آنها اغلب فعالانه انتخاب مي كنند كه چه چيز را تماشا كنند تا نياز يا حالت به خصوصي را در آنها ارضا كند و خود به محتواي برنامه ها و آگهي هايي كه تماشا مي كنند معني مي بخشند. امكان دارد برخي از برنامه ها واقعا به طور كامل از اذهان كودكان پاك شوند و نشان روشني در اذهان كودكان به جا نگذارند كه بتوان فهميد آن برنامه را ديده اند.ديگر برنامه ها ممكن است تاثيرات عميقي برآنها داشته باشند.

تاثيرات تلويزيون بركودكان مي تواند بستگي به اين داشته باشد كه چه نوع برنامه هايي را تماشا مي كنند. عامل مهم ديگر اين است كه آن برنامه ها چگونه ساخته مي شوند. برخي از برنامه ها به اين منظور ساخته مي شوند تا به كودكان اطلاعات و آموزش دهند.در حالي كه برخي ديگر به طور اساسي به منظور سرگرم كردن آنها تهيه مي شوند.اگر چه هميشه نمي توان برنامه ها را به اين سادگي در اين مقولات مناسب قرار داد.

در نتيجه مي توان گفت كودكان بي برنامه و بي هدف از تلويزيون استفاده نمي كنند، بلكه به طور انتخابي تلويزيون مي بينند آنها هر چيزي را كه از طريق برنامه ها مي بينند فعالانه نمي پذيرند بلكه ياد مي گيرند سوال كنند و برنامه ها را از يكديگر متمايز كنند.اين توانايي ها را مي توان از طريق آموزش كودكان براي كنترل تماشا و دادن ديد انتقادي نسبت به تلويزيون تحكيم بخشيد و همچنين درك كودكان نسبت به تلويزيون را مي توان با توجه والدين به برنامه هايي كه فرزندانشان تماشا مي كنند تقويت كرد. نقش و مسئوليت والدين به خصوص در برابر كودكان كم سن و سال، زماني از اين هم بيشتر اهميت مي يابد كه گستره انتخاب سرگرمي هاي خانگي موجود در دسترس كودكان بيشتر رشد مي كند.با اين كمك ها كودكان مي توانند استفاده كنندگان دقيق تر و حساس تر تلويزيون باشند،به طوري كه كيفيت هاي مثبت آن را تشخيص دهند و از كيفيت هاي منفي آن پرهيز كنند.